ठाणे जिल्हा परिषद (जिल्हा परिषद ठाणे) समाजाच्या सर्व स्तरांना समर्थन देण्यासाठी अनेक योजना राबवत आहे. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना यामध्ये समाज कल्याण, कृषी, महिला व बाल विकास आणि पशुसंवर्धन असे चार प्रमुख क्षेत्रांचा समावेश होतो. ह्या सर्व योजनांद्वारे दिव्यांग, शेतकरी, महिला, पशुपालक आणि मागासवर्गीय समुदायाला आर्थिक सहाय्य व सवलती पुरवण्यात येत आहेत. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना ह्या सर्व पात्र नागरिकांपर्यंत पोहोचवणे आणि त्यांना लाभान्वित करणे हे या उपक्रमांचे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे.
अर्ज प्रक्रियेची तपशीलवार माहिती
या योजनांसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आणि पारदर्शी बनवण्यात आली आहे. सध्या चालू असलेल्या योजनांसाठी अर्ज करण्याची शेवटची तारीख ३१ ऑगस्ट २०२५ आहे. इच्छुक उमेदवारांनी जिल्हा परिषदेच्या अधिकृत संकेतस्थळावर https://zpthaneschemes.com येथे जाऊन ऑनलाईन अर्ज सादर करावेत. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना साठी ऑनलाईन अर्ज करताना सर्व आवश्यक माहिती अचूकपणे भरावी लागेल. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना मध्ये अर्ज झाल्यानंतर एक अर्ज क्रमांक (Reference Number) मिळेल, तो काळजीपूर्वक जपावा लागेल.
अर्जासाठी लागणारी आवश्यक कागदपत्रे
योजनेनुसार कागदपत्रांमध्येकिंचित फरक असू शकतो, तरीही काही सामान्य आवश्यक कागदपत्रे खालीलप्रमाणे आहेत:
· आधार कार्ड
· निवास प्रमाणपत्र (डॉमिसाइल सर्टिफिकेट)
· रेशन कार्ड
· जाती प्रमाणपत्र (Caste Certificate) (जर लागू असेल तर)
· दिव्यांगत्व प्रमाणपत्र (Disability Certificate) (जर लागू असेल तर)
· बँक खाते तपशील (Passbook)
· मागील वर्षाचा आयप्रमाणपत्र (Income Certificate)
· शैक्षणिक पदव्यांची प्रमाणपत्रे (शिष्यवृत्ती योजनांसाठी)
· शेतीसंदर्भातील कागदपत्रे (कृषी योजनांसाठी)
· पशुपालन संदर्भातील कागदपत्रे (पशुसंवर्धन योजनांसाठी) ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजनासाठी अर्ज करताना स्कॅन केलेली ही सर्व कागदपत्रे ऑनलाईन अपलोड करावी लागतील. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना मध्ये अपूर्ण अर्ज किंवा कागदपत्रे न मिळाल्यास अर्ज फेटाळला जाऊ शकतो.
पात्रतेचे निकष
या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदारास ठाणे जिल्ह्याचा कायम रहिवासी असणे अनिवार्य आहे. याशिवाय, विविध योजनांसाठी वेगवेगळे पात्रता निकष निर्धारित केलेले आहेत. सामान्यतः दिव्यांग व्यक्ती, मागासवर्गीय विद्यार्थी, शेतकरी, लहान व मध्यम श्रेणीतील पशुपालक आणि महिला या सर्वांना या योजनांतर्गत प्राधान्य दिले जाते. कुटुंबाचा वार्षिक उत्पन्नाचा दर्जा देखील बऱ्याच योजनांसाठी महत्त्वाचा असतो. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना चा लाभ प्रत्येकाच्या पात्रतेवर अवलंबून असतो. म्हणूनच, अर्ज करण्यापूर्वी संबंधित योजनेचे पात्रता निकष काळजीपूर्वक तपासावेत.
समाज कल्याण विभागाच्या योजना
समाज कल्याण विभाग दिव्यांग आणिमागासवर्गीय समुदायासाठी संपूर्ण पाठिंबा पुरवतो. दिव्यांग व्यक्तींसाठी स्वयंरोजगारासाठी प्रोत्साहन रक्कम, तीन चाकी वाहनासाठी अनुदान, आणि विवाह प्रोत्साहन योजना ह्या या विभागाच्या महत्त्वाच्या उपक्रमांपैकी आहेत. शेळीपालन, डुकरपालन, मत्स्यव्यवसाय आणि दुग्धव्यवसायासाठी दिव्यांग शेतकऱ्यांना विशेष आर्थिक साहाय्य पुरवले जाते. “माझी लेक” योजनेअंतर्गत दिव्यांग पालकाच्या मुलीला ५०,००० रुपयांची मुदत ठेव दिली जाते. मागासवर्गीय विद्यार्थ्यांना सायकल, शैक्षणिक शिष्यवृत्ती आणि व्यवसायिक प्रशिक्षणासाठी आर्थिक मदत देखील या विभागातर्फे पुरवली जाते. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना मध्ये समाज कल्याण विभागाचे योगदान अतूट आहे.
कृषी विभागाच्या योजना
कृषी विभाग शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञानापर्यंत पोहोच उपलब्ध करून देण्यासाठी कटिबद्ध आहे. या विभागामार्फत सुधारित सिंचन साहित्य आणि अत्याधुनिक कृषी अवजारे सवलतीच्या दरात पुरवली जातात. पिक संरक्षणासाठी काटेरी तार किंवा सौरऊर्जेचेकुंपण (Solar Fencing) घालण्यासाठी आर्थिक अनुदान देण्यात येते. शेतकऱ्यांना प्लॅस्टिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून पिकांची उत्पादनक्षमता वाढवण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते आणि त्यासाठी आर्थिक सहाय्यही दिले जाते. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना मधील कृषी उपक्रम शेतीची उत्पन्नक्षमता वाढवण्यासाठी महत्त्वाचे ठरतात.
महिला व बाल विकास विभागाच्या योजना
महिला सक्षमीकरण आणि बालविकासाला चालना देणे हा या विभागाचा मुख्य हेतू आहे. महिलांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी घरगुती उद्योगांसाठी घरघंटी, पिको फॉल मशीन, शिलाई मशीन सारखे साहित्य सबसिडीवर पुरवले जाते. शिक्षणाच्या महत्त्वावर भर देण्यासाठी इयत्ता पाचवी ते बारावी पर्यंतच्या मुलींना सायकल वाटप करण्यात येते. इयत्ता सातवी ते बारावीतील मुलींना संगणक प्रशिक्षण देऊन त्यांना तंत्रज्ञानक्षेत्रात पाऊल टाकण्यास प्रोत्साहित केले जाते. विशेष प्राविण्य मिळवलेल्या मुला-मुलींचा सत्कार करून इतरांनाही प्रेरणा दिली जाते. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना मध्ये महिला आणि मुलींच्या भवितव्यासाठीच्या या उपक्रमांना विशेष स्थान आहे.
पशुसंवर्धन विभागाच्या योजना
पशुसंवर्धन विभाग पशुपालकांना अर्थोपार्जनासाठी आधुनिक साधने उपलब्ध करून देतो. या विभागाच्या महत्त्वाच्या योजनांमध्ये ५०% अनुदानावर संकरित गाय किंवा म्हैस वाटप करणे, ५०% अनुदानावर स्थानिक जातीच्या शेळ्यांचा (५+१) गट वाटप करणे आणि तबेला धारकांसाठी ६०% अनुदानावर रबरी मॅट, कडबाकुट्टी यंत्र, आणि मिल्किंग मशीन सारखी साधने पुरवणे याचा समावेश होतो. ह्या योजनांमुळे पशुपालनाचा व्यवसाय सोपा आणि अधिक फायदेशीर होतो. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना मधील पशुसंवर्धनाचे कार्यक्रम ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळ देण्यासाठी आवश्यक आहेत.
अर्ज निवड आणि पडताळणी प्रक्रिया
सर्व अर्जाची प्राथमिक पडताळणी तालुका स्तरावर १ सप्टेंबर २०२५ ते ०७ सप्टेंबर २०२५ या कालावधीत केली जाणार आहे. या प्रक्रियेदरम्यान, अर्जदाराची पात्रता, सादर केलेली कागदपत्रे आणि माहिती यांची तपासणी केली जाईल. त्यानंतर, पात्र ठरलेल्या अर्जाची दुय्यम पडताळणी जिल्हा स्तरावर ०८ सप्टेंबर ते १५ सप्टेंबर २०२५ दरम्यान होईल. ही पायरी पूर्णपणे पारदर्शक पद्धतीने पार पाडली जाणार आहे. अंतिम निवड झालेल्या लाभार्थ्यांची यादी जिल्हा परिषदेच्या अधिकृत संकेतस्थळावर प्रसिद्ध करण्यात येईल. ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना साठी निवड झालेल्या सर्व लाभार्थ्यांना वैयक्तिकरित्या माहिती देण्यात येईल.
निष्कर्ष
ठाणे जिल्हा परिषदेच्या या समावेशक उपक्रमांद्वारे जिल्ह्यातील प्रत्येक हितधारकाच्या आर्थिक आणि सामाजिक सक्षमीकरणासाठी एक मजबूत पाया रचला आहे. स्थानिक प्रशासन, ग्रामविकास अधिकारी, सरपंच आणि शैक्षणिक संस्थांनी या योजनांची माहिती जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी सक्रिय सहकार्य केल्यास खरेच समाजाच्या विकासास गती येईल. सर्व पात्र नागरिकांनी ३१ ऑगस्ट २०२५ ची अंतिम तारीख गमावू नका आणि ठाणे झेडपी अंतर्गत विविध योजना चा लाभ घ्यावा, अशी अपेक्षा आहे.