आजच्या वेगवान आणि स्पर्धात्मक जागतिक अर्थव्यवस्थेत, युवकांना केवळ सैद्धांतिक शिक्षण पुरेसे ठरत नाही. त्यांना व्यावहारिक आणि तांत्रिक कौशल्यांची गरज आहे ज्यामुळे ते उद्योग क्षेत्रात त्वरित सामावून घेता येतील. याच पार्श्वभूमीवर महाराष्ट्र शासनाने अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू केली आहे, ज्यामुळे जिल्ह्यातील युवकांना नवीन रोजगार संधी उपलब्ध होत आहेत. यवतमाळ जिल्ह्यातील १८ शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था आणि ६ तांत्रिक विद्यालयांमध्ये हा कार्यक्रम राबवला जात असून, पहिल्या टप्प्यातील यशामुळे दुसऱ्या टप्प्याबाबत उत्सुकता वाढली आहे. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, जानेवारी ते मार्च २०२६ या सत्रासाठी हजारो उमेदवारांची नोंदणी अपेक्षित आहे. या उपक्रमामुळे ग्रामीण भागातील युवक-युवतींना स्थानिक पातळीवरच कौशल्य विकासाची संधी मिळत असून, ते स्वयंरोजगाराकडे वळू शकतात. शासनाच्या या पुढाकारामुळे पारंपारिक शिक्षणाच्या जोडाला व्यावसायिक प्रशिक्षणाची मजबुती मिळत आहे, ज्यामुळे अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने जिल्ह्यातील बेरोजगारी दर कमी होण्यास मदत होईल. या कार्यक्रमात व्यक्तिमत्व विकासावर विशेष भर दिला जात असल्याने, प्रशिक्षणार्थी केवळ तांत्रिक निपुण तर आत्मविश्वासपूर्ण व्यक्ती म्हणून उदयास येतील. यवतमाळसारख्या शेतीप्रधान जिल्ह्यातील युवकांसाठी हा कार्यक्रम विशेष महत्वाचा ठरत आहे, कारण येथे औद्योगिक विकासाची सुरुवात होत असताना कुशल मनुष्यबळाची गरज वाढत आहे. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, स्थानिक उद्योगपतींनीही या प्रशिक्षित युवकांना प्राधान्य देण्याची घोषणा केली आहे, ज्यामुळे रोजगाराची टक्केवारी वाढेल.
पहिल्या टप्प्याचे यश आणि नव्या टप्प्याची तयारी
पहिल्या टप्प्यातील अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्यानंतर, अनेक युवकांनी तांत्रिक कौशल्य आत्मसात केले आणि ते उद्योग क्षेत्रात यशस्वी झाले आहेत. यवतमाळ जिल्ह्यातील आयटीआयमध्ये घेतलेल्या प्रशिक्षणामुळे प्रशिक्षणार्थींना स्थानिक कारखान्यांमध्ये नोकऱ्या मिळाल्या, ज्यामुळे कुटुंबाची आर्थिक स्थिती सुधारली. आता दुसऱ्या टप्प्यासाठी अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाली असून, २०२५-२६ या शैक्षणिक वर्षात जानेवारी महिन्यापासून नवीन सत्र सुरू होईल. या टप्प्यात केवळ तांत्रिक प्रशिक्षणच नव्हे तर व्यक्तिमत्व विकास, संवाद कौशल्य आणि उद्योजकता मार्गदर्शन यावर भर दिला जाईल, ज्यामुळे प्रशिक्षणार्थी बाजारपेठेत स्पर्धात्मक ठरतील. पहिल्या टप्प्यातील यशामुळे जिल्ह्यातील युवकांमध्ये अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याबाबत उत्साह संचारला आहे, आणि अनेकांनी आधीच ऑनलाइन नोंदणी केली आहे. शासनाच्या कौशल्य विकास विभागाने या कार्यक्रमाला गती दिली असून, जिल्ह्यातील प्रत्येक तालुक्यात जागरूकता मोहिमा राबवल्या जात आहेत. यामुळे ग्रामीण भागातील मुलींनाही सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहन मिळत आहे. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, स्थानिक संस्थांनी अतिरिक्त तुकड्यांची योजना आखली आहे, जेणेकरून जास्तीत जास्त युवकांना संधी मिळेल. या टप्प्यातील प्रशिक्षण पूर्ण झालेल्यांना प्रमाणपत्रासोबतच शासकीय कर्ज योजनांचे मार्गदर्शन मिळेल, ज्यामुळे स्वयंरोजगाराची स्वप्ने साकार होऊ शकतील. यवतमाळ जिल्ह्यातील औद्योगिक विकासाच्या पार्श्वभूमीवर हा कार्यक्रम अत्यंत उपयुक्त ठरेल, कारण येथील नवीन उद्योगांना कुशल कामगारांची गरज आहे.
नवीन युगातील अभ्यासक्रमांचा समावेश
या अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, जिल्ह्यातील युवकांना सोलर एनर्जी, डेटा सायन्स, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स, सायबर सिक्युरिटी यांसारख्या आधुनिक अभ्यासक्रमांची संधी मिळत आहे. सीसीटीव्ही इन्स्टॉलेशनपासून ते एलईडी लाईट रिपेअरपर्यंत विविध व्यावहारिक कौशल्ये शिकवली जातील, ज्यामुळे प्रशिक्षणार्थी त्वरित रोजगारक्षम होतील. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, लाईट मोटर व्हेईकल ड्रायव्हर, इलेक्ट्रिक व्हेईकल सर्व्हिस असिस्टंट आणि ऑटोमोटीव्ह बॉडी रिपेअर यांसारख्या अभ्यासक्रमांना प्राधान्य मिळत आहे, कारण महाराष्ट्रात इलेक्ट्रिक वाहनांचा वापर वाढत आहे. या अभ्यासक्रमांचा कालावधी तीन महिने असून, ते उद्योगांच्या मागणीनुसार तयार केले गेले आहेत. यवतमाळसारख्या जिल्ह्यात सोलर एनर्जीचा अभ्यासक्रम विशेष महत्वाचा आहे, कारण येथे शेतीसाठी सौरऊर्जेचा वापर वाढत आहे. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, ड्रोन तंत्रज्ञान आणि इंटरनेट ऑफ थिंग्ज यांसारखे नवीन कोर्सेसही उपलब्ध होत आहेत, ज्यामुळे युवकांना हाय-टेक क्षेत्रात पदार्पण होईल. प्रत्येक अभ्यासक्रमात व्यावहारिक प्रशिक्षणावर भर असून, तज्ज्ञ मार्गदर्शकांकडून प्रत्यक्ष उपकरणांवर काम शिकवले जाईल. या कार्यक्रमामुळे ग्रामीण युवकांना शहरातील संधींसारखे प्रशिक्षण स्थानिक पातळीवर मिळेल, ज्यामुळे प्रवासाचा खर्च वाचेल. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, सोशल मीडिया इन्फ्लुएंसर आणि मोबाईल दुरुस्ती तंत्रज्ञ यांसारखे क्रिएटिव्ह कोर्सेसही समाविष्ट केले आहेत, ज्यामुळे विविध रुचीच्या युवकांना आकर्षण वाटेल. शेवटी, हे अभ्यासक्रम केवळ नोकरीसाठी नव्हे तर उद्योग सुरू करण्यासाठीही उपयुक्त ठरतील.
प्रवेश प्रक्रिया आणि पात्रतेची माहिती
अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, इच्छुक उमेदवारांना ऑनलाइन नोंदणीची सोय उपलब्ध झाली आहे. महाराष्ट्र राज्य कौशल्य, व्यवसाय शिक्षण व प्रशिक्षण मंडळाच्या संकेतस्थळावर https://admission.dvet.gov.in वर नोंदणी करणे सोपे असून, प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्रवेश या तत्त्वावर जागा भरण्यात येतील. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्यासाठी दहावी, बारावी किंवा पदवीधर असणे आवश्यक असून, आयटीआयतील विद्यमान विद्यार्थ्यांना प्राधान्य मिळेल. यवतमाळ जिल्ह्यातील जवळच्या आयटीआय किंवा तांत्रिक विद्यालयात संपर्क साधून अधिक माहिती घेता येईल, आणि शुल्क प्रति महिना १००० ते ५००० रुपये इतके असेल. या प्रक्रियेत २५ टक्के जागा संस्थेतील विद्यार्थ्यांसाठी राखीव ठेवल्या आहेत, ज्यामुळे अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने सर्वांसाठी समान संधी निर्माण होत आहेत. ऑनलाइन अर्ज भरण्यासाठी आधार कार्ड आणि शैक्षणिक प्रमाणपत्रांची गरज असून, प्रक्रिया पूर्णपणे डिजिटल आहे. जिल्हा कौशल्य विकास केंद्राने जागरूकता सत्रे आयोजित केली आहेत, ज्यात प्रवेश प्रक्रियेचे मार्गदर्शन केले जाते. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, महिलांसाठी विशेष तुकड्यांची तरतूद केली असून, ३६४ अशा तुकड्यांमध्ये ग्रामीण महिलांना प्रोत्साहन दिले जाईल. हे सर्व सोपे करून शासनाने युवकांना सहज प्रवेश देण्याचा प्रयत्न केला आहे, ज्यामुळे सहभाग वाढेल. यवतमाळमधील प्रत्येक तालुक्यातून उमेदवारांची नोंदणी वाढत असून, हे कार्यक्रम स्थानिक गरजेनुसार राबवले जातील.
रोजगार आणि स्वयंरोजगाराच्या संधी
या अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, प्रशिक्षण पूर्ण झालेल्या युवकांना उद्योग क्षेत्रात थेट नोकऱ्यांच्या संधी मिळतील. सायबर सिक्युरिटी कोर्स केलेल्या प्रशिक्षणार्थींना आयटी कंपन्यांमध्ये जागा मिळू शकतील, तर सोलर एनर्जी अभ्यासक्रमामुळे नवीकरणीय ऊर्जा क्षेत्रात रोजगार उपलब्ध होईल. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, शासकीय कर्ज योजनांचे मार्गदर्शन मिळेल, ज्यामुळे स्वयंरोजगार सुरू करणे सोपे होईल. यवतमाळ जिल्ह्यातील युवकांना स्थानिक उद्योगांमध्ये प्राधान्य मिळवण्यासाठी हे प्रशिक्षण उपयुक्त ठरेल, आणि पहिल्या टप्प्यातील यशकथा याची साक्ष देतात. या कार्यक्रमामुळे आत्मनिर्भर भारताच्या ध्येयाला चालना मिळेल, कारण प्रशिक्षणार्थी स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू शकतील. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, इलेक्ट्रिक व्हेईकल सर्व्हिससारखे कोर्सेस ग्रामीण भागात ग्रीन जॉब्स निर्माण करतील. शासनाने ७५,००० प्रशिक्षणार्थींचे लक्ष्य ठेवले असून, पुढील वर्षी ते १ लाखापर्यंत वाढवले जाईल. यामुळे बेरोजगारी कमी होऊन आर्थिक विकासाला गती मिळेल. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, उद्योजकता विकासावर भर देऊन युवकांना नेते बनवण्याचा प्रयत्न आहे. हे सर्व फायदे लक्षात घेता, हा कार्यक्रम जिल्ह्यातील युवकांसाठी वरदान ठरेल.
जिल्ह्यातील युवकांना आवाहन आणि भविष्यातील दृष्टीकोन
जिल्हा कौशल्य विकास, रोजगार व उद्योजकता मार्गदर्शन केंद्राच्या वतीने अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याबाबत सर्व युवक-युवतींना सहभागी होण्याचे आवाहन केले आहे. यवतमाळमधील प्रत्येक युवकाने या संधीचा लाभ घेऊन आपले करिअर घडवावे, असे सहायक आयुक्तांनी सांगितले आहे. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, जिल्ह्यातील बेरोजगार युवकांना नवीन दिशा मिळेल आणि ते आत्मनिर्भर बनतील. या कार्यक्रमात स्थानिक कलाकार आणि तज्ज्ञांना पाहुणे म्हणून बोलावले जाईल, ज्यामुळे सांस्कृतिक जोड मिळेल. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू झाल्याने, जिल्ह्यातील ६०० ठिकाणी कार्यक्रम राबवले जातील, ज्यामुळे सर्वांपर्यंत पोहोच होईल. भविष्यात हे कार्यक्रम विस्तारित करून अधिक अभ्यासक्रम जोडले जातील, जसे की ग्रीन हायड्रोजन आणि अॅडिटिव्ह मॅन्युफॅक्चरिंग. यामुळे महाराष्ट्राची युवा शक्ती जागतिक स्पर्धेत टिकू शकेल. अल्पमुदतीच्या रोजगारक्षम प्रशिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होण्याने, जिल्ह्यातील आर्थिक समृद्धी वाढेल आणि ग्रामीण विकासाला चालना मिळेल. सर्वांनी एकत्र येऊन या उपक्रमाला यश मिळवून द्यावे, असे आवाहन आहे. या कार्यक्रमामुळे यवतमाळ जिल्हा कौशल्यपूर्ण युवकांचा जिल्हा म्हणून ओळखला जाईल.