चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम: फसवणुकीचे जाळे, धोके आणि बचावाचे मार्ग

आजच्या डिजिटल युगात स्मार्टफोन आणि मोबाईल ॲप्स हे आपल्या दैनंदिन जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले आहेत. हे तंत्रज्ञान आपले जीवन सोपे करते, पण त्याचबरोबर काही धोकेही घेऊन येते. यापैकी **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** हा एक गंभीर आणि व्यापक पसरलेला प्रकार आहे, जो सामान्य लोकांना आकर्षक ऑफर्स आणि तात्काळ कर्जाच्या आमिषाने फसवतो. **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** हे केवळ आर्थिक फसवणूक नाही, तर त्यामुळे मानसिक त्रास आणि सामाजिक बदनामीही होऊ शकते. या लेखात आपण **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** कसे कार्य करते, त्यामुळे होणारे नुकसान, त्याची ओळख कशी करावी आणि त्यापासून स्वतःचा बचाव कसा करावा याबाबत सविस्तर माहिती जाणून घेऊ.

**चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम म्हणजे काय?**

**चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** हे असे मोबाईल ॲप्लिकेशन्स आहेत जे प्रामुख्याने चायनीज कंपन्यांद्वारे विकसित केले जातात आणि कर्जाच्या नावाखाली लोकांना लुटण्यासाठी वापरले जातात. हे ॲप्स सामान्यतः गुगल प्ले स्टोअर किंवा इतर थर्ड-पार्टी प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध असतात. त्यांची नावे आकर्षक आणि विश्वास वाटावा अशी असतात, जसे की “इझी लोन”, “क्विक कॅश”, “फास्ट मनी” किंवा “इन्स्टंट लोन”. **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** चा मुख्य उद्देश असतो तो म्हणजे वापरकर्त्यांना कमी कागदपत्रे आणि त्वरित कर्ज मंजुरीच्या नावाखाली आपल्या जाळ्यात अडकवणे.

या ॲप्सची रचना अशी असते की ते वापरकर्त्यांना सुरुवातीला विश्वासात घेतात. उदाहरणार्थ, एखाद्या व्यक्तीला तात्काळ पैशाची गरज असेल, तर हे ॲप्स “केवळ आधार कार्डवर कर्ज” किंवा “काही मिनिटांत पैसे खात्यात” अशा जाहिराती दाखवतात. **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** मध्ये वापरकर्त्याला ॲप डाउनलोड करताच त्याच्या फोनमधील संवेदनशील माहिती, जसे की संपर्क, फोटो, मेसेजेस, कॅमेरा आणि मायक्रोफोन यांच्यावर पूर्ण नियंत्रण मिळवले जाते. ही माहिती नंतर ब्लॅकमेलिंगसाठी वापरली जाते.

**फसवणुकीचे जाळे कसे पसरते?**

**चायनीज ॲप्स स्कॅम** ची कार्यपद्धती अत्यंत सुनियोजित आणि कपटी असते. जेव्हा वापरकर्ता कर्जासाठी अर्ज करतो, तेव्हा त्याला कमी रक्कम (उदा. ५,००० ते १०,००० रुपये) मंजूर केली जाते. ही रक्कम खात्यात जमा होण्यापूर्वीच त्यातून प्रोसेसिंग फी किंवा इतर शुल्काच्या नावाखाली काही रक्कम कपात केली जाते. उदा., जर १०,००० रुपये मंजूर झाले, तर प्रत्यक्षात वापरकर्त्याला ७,००० रुपये मिळतात, पण परतफेड १०,००० रुपयांचीच करावी लागते.

**चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** मध्ये कर्जाची मुदत अत्यंत कमी ठेवली जाते, सहसा ७ ते १५ दिवस. या कालावधीत कर्ज परत न केल्यास व्याजदर प्रचंड वाढवला जातो, जो कधी कधी १००% किंवा त्याहून अधिक असतो. जाहिरातीत सांगितलेला व्याजदर (उदा. २%) आणि प्रत्यक्षात आकारला जाणारा व्याजदर यात जमीन-अस्मानाचा फरक असतो. जर वापरकर्ता पैसे परत करू शकला नाही, तर **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** चालवणारे लोक धमक्या देण्यास सुरुवात करतात. यात फोन कॉल्स, मेसेजेस आणि अगदी वापरकर्त्याच्या संपर्क यादीतील लोकांना त्रास देणे यांचा समावेश असतो.

**फसवणुकीचे प्रकार आणि त्याचे परिणाम**

**चायनीज ॲप्स स्कॅम** मध्ये फसवणूक अनेक स्तरांवर होते. पहिल्या स्तरावर, वापरकर्त्याची वैयक्तिक माहिती चोरली जाते. यात त्याचे फोटो, संपर्क क्रमांक, बँक खात्याची माहिती आणि अगदी सोशल मीडिया खाती यांचा समावेश असतो. या माहितीचा उपयोग करून **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** चालवणारे लोक वापरकर्त्याचे फोटो मॉर्फ करतात आणि त्याला बदनाम करण्याची धमकी देतात. काही प्रकरणांत, हे फोटो सोशल मीडियावर अपलोड केले जातात किंवा वापरकर्त्याच्या नातेवाईकांना पाठवले जातात.

दुसऱ्या स्तरावर, आर्थिक शोषण होते. कर्जाची रक्कम परत करण्यासाठी जबरदस्ती केली जाते. **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** च्या बळींना रात्री-अपरात्री फोन येतात, धमकीचे मेसेजेस पाठवले जातात आणि काही वेळा त्यांच्या घरापर्यंत वसुली एजंट पाठवले जातात. भारतात अशा अनेक घटना समोर आल्या आहेत, जिथे लोकांनी या त्रासाला कंटाळून आत्महत्येसारखे टोकाचे पाऊल उचलले. उदाहरणार्थ, 2022 मध्ये तेलंगणात एका तरुणाने **चायनीज ॲप्स स्कॅम** च्या त्रासामुळे आत्महत्या केल्याची घटना नोंदवली गेली.

**सरकारी कारवाई आणि जागरूकता**

**चायनीज ॲप्स स्कॅम** च्या वाढत्या घटनांमुळे भारत सरकारने कठोर पावले उचलली आहेत. 2023 मध्ये इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने (MeitY) 138 बेटिंग ॲप्स आणि 94 कर्ज देणाऱ्या ॲप्सवर बंदी घातली. यापैकी बहुतांश ॲप्स चायनीज मालकीची होती. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) आणि सायबर क्राइम विभागानेही लोकांना अशा ॲप्सपासून सावध राहण्याचे आवाहन केले आहे. तरीही, काही ॲप्स नवीन नावांनी आणि नवीन स्वरूपात पुन्हा बाजारात येतात, ज्यामुळे सतर्क राहणे गरजेचे आहे.

**चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम पासून बचावाचे मार्ग**

**चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** पासून स्वतःला वाचवण्यासाठी खालील उपाययोजना करणे आवश्यक आहे:

1. **ॲपची विश्वासार्हता तपासा**: कोणतेही ॲप डाउनलोड करण्यापूर्वी त्याची पडताळणी करा. ॲपचे रिव्ह्यूज वाचा, त्याची मालकी कोणाकडे आहे हे शोधा आणि जर ऑफर खूपच आकर्षक वाटत असेल, तर त्यावर संशय घ्या.

2. **अधिकृत पर्याय निवडा**: कर्जाची गरज असल्यास बँक, NBFC (नॉन-बँकिंग फायनान्शियल कंपनी) किंवा सरकारमान्य वित्तीय संस्थांकडूनच कर्ज घ्या. **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** च्या जाळ्यात अडकण्यापेक्षा हे पर्याय सुरक्षित आणि विश्वासार्ह आहेत.

3. **परवानग्यांवर लक्ष ठेवा**: ॲप डाउनलोड करताना ते कोणत्या परवानग्या मागते हे तपासा. जर एखादे कर्ज ॲप तुमच्या संपर्क, गॅलरी किंवा मायक्रोफोनमध्ये प्रवेश मागत असेल, तर ते तात्काळ टाळा.

4. **तक्रार दाखल करा**: जर तुम्ही आधीच **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** मध्ये अडकला असाल, तर घाबरू नका. तात्काळ स्थानिक पोलिसांत आणि सायबर क्राइम सेलमध्ये तक्रार नोंदवा. तुम्हाला धमक्या येत असतील, तर त्याचे पुरावे (कॉल रेकॉर्डिंग, मेसेजेस) जपून ठेवा.

5. **जागरूकता पसरवा**: तुमच्या कुटुंबातील सदस्यांना आणि मित्रांना अशा ॲप्सबद्दल सांगा, जेणेकरून तेही सावध राहतील.

**निष्कर्ष**

**चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** हा एक असा गुन्हा आहे जो तंत्रज्ञानाचा गैरवापर करून सामान्य लोकांना आपल्या जाळ्यात ओढतो. या ॲप्सच्या आकर्षक जाहिराती, त्वरित कर्जाच्या ऑफर्स आणि सुलभ प्रक्रियेमुळे अनेक जण फसतात, पण त्याचे परिणाम भयंकर आणि दीर्घकाळ टिकणारे असतात. आर्थिक नुकसानापासून ते मानसिक त्रास आणि सामाजिक बदनामीपर्यंत, **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** चे अनेक पैलू आहेत ज्यांचा सामना करावा लागतो. म्हणूनच, सावधगिरी बाळगणे, माहितीपूर्ण निर्णय घेणे आणि डिजिटल सुरक्षेबाबत जागरूक राहणे हे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जर आपण योग्य पावले उचलली, तर **चायनीज ॲप्स कर्ज स्कॅम** पासून स्वतःला आणि आपल्या प्रियजनांना सुरक्षित ठेवू शकतो. डिजिटल जगात सुरक्षित राहण्यासाठी जागरूकता आणि सतर्कता हाच खरा मार्ग आहे.