विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना बाबत सविस्तर माहिती जाणून घ्या

पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर सोलापूर विद्यापीठाने त्याच्या संलग्नित १०९ महाविद्यालयांसह विद्यापीठ संकुलात अभ्यास करणाऱ्या प्रत्येक विद्यार्थ्यासाठी एक समावेशक विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना राबविण्याचा महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. राज्य शासनाच्या मार्गदर्शनाखाली अंमलात आणल्या जाणाऱ्या या उपक्रमामुळे उच्चशिक्षण घेत असलेल्या तरुणांच्या भविष्यासाठी एक सुरक्षित पाया तयार होणार आहे. ही एक अशी विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना आहे, जी केवळ आर्थिक मदतच पुरवत नाही तर विद्यार्थी व त्यांच्या कुटुंबियांमध्ये आत्मविश्वास निर्माण करते.

स्वामी विवेकानंद योजनेतून मिळणारे व्यापक कवच

ही योजना ‘स्वामी विवेकानंद विमा योजना‘ या नावाने राबविण्यात येत आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना एक लाख ते पाच लाख रुपये पर्यंतचे आर्थिक कवच मिळणार आहे. या योजनेचा मुख्य फोक्स अपघाती प्रकारच्या घटनांदरम्यान विद्यार्थ्यांना पुरेशी आर्थिक मदत पुरवणे हा आहे. अपघातामुळे झालेल्या मृत्यूच्या बाबतीत कुटुंबियांना मोठी आर्थिक मदत करणे, तसेच अपघातात झालेल्या इजांसाठीच्या वैद्यकीय खर्चाची भरपाई करणे यासाठी ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना उपलब्ध आहे. अशाप्रकारे, ही एक संपूर्ण विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना म्हणून उभी राहते.

विद्यापीठातील मोठ्या संख्येच्या विद्यार्थ्यांसाठी सुरक्षा

सोलापूर विद्यापीठामध्ये दरवर्षी सुमारे ७२,000 हजार विद्यार्थी उच्चशिक्षण घेतात आणि या सर्व विद्यार्थ्यांची सुरक्षा सुनिश्चित करणे हे विद्यापीठाचे एक प्राथमिक उद्दिष्ट आहे. या शैक्षणिक वर्षापासून शासनाने ‘स्वामी विवेकानंद युवा सुरक्षा योजना’ म्हणून ही विमा योजना सुरू केली आहे. यामुळे मोठ्या प्रमाणातील तरुण विद्यार्थी समुदायाला त्यांच्या अभ्यासाकडे लक्ष केंद्रित करण्यासाठी आवश्यक ती मानसिक शांती मिळेल. विद्यापीठाच्या विद्यार्थी विकास विभागाचे संचालक डॉ. केदारनाथ काळवणे यांनी हे स्पष्ट केले आहे की ही योजना पूर्णपणे ऐच्छिक आहे आणि विद्यार्थ्यांना त्यांच्या गरजेनुसार योजनेचा लाभ घेता येईल.

विविध प्रीमियम पर्यायांमधून निवडीचे स्वातंत्र्य

विद्यापीठाने विद्यार्थ्यांसाठी तीन वेगवेगळे प्रीमियम पर्याय उपलब्ध करून दिले आहेत, जेणेकरून प्रत्येक विद्यार्थी आपल्या आर्थिक स्थितीनुसार योग्य पर्याय निवडू शकेल. हे तीन पर्याय म्हणजे २० रुपये, ६२ रुपये आणि ४२२ रुपये असे आहेत. प्रत्येक प्रीमियम पर्यायामागे विशिष्ट आश्वासने दिली जातात, ज्यामुळे ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना अधिक लवचिक आणि सोयीस्कर बनते. विद्यार्थ्यांना ही माहिती देण्यात आली आहे की ते आपल्या आवश्यकतेनुसार एक, दोन किंवा तिन्ही प्रीमियम पर्याय निवडू शकतात, ज्यामुळे ही एक व्यापक विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना बनते.

कमी प्रीमियमद्वारे मोठी सुरक्षा

ज्या विद्यार्थ्यांनी फक्त २० रुपयांचा प्रीमियम भरला असेल, त्यांच्या बाबतीत अपघाती मृत्यू झाल्यास त्यांच्या कुटुंबियांना एक लाख रुपयांची आर्थिक मदत देण्यात येईल. हा पर्याय विद्यार्थ्यांना अत्यंत कमी खर्चात मूलभूत सुरक्षा कवच पुरवतो. अशा प्रकारे, कमीतकमी खर्चात मोठ्या धोक्याविरुद्ध हमी देणारी ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना खरोखरच स्तुत्य आहे. ही एक अशी विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना आहे जी प्रत्येकासाठी परवडणारी आहे.

मध्यम प्रीमियमद्वारे उच्च सुरक्षा

६२ रुपयांचा प्रीमियम भरणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी सुरक्षेची पातळी लक्षणीयरीत्या वाढवण्यात आली आहे. अशा विद्यार्थ्याच्या अपघाती मृत्यूच्या स्थितीत त्याच्या कुटुंबियांना पाच लाख रुपये पर्यंतची मोठी रक्कम मिळेल. ही रक्कम कुटुंबाला दीर्घकाळ आर्थिक स्थैर्य प्रदान करू शकते. म्हणूनच, उच्च दर्जाची सुरक्षा प्राप्त करू इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी हा एक उत्तम पर्याय आहे. अशाप्रकारे, ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना विविध गरजा पूर्ण करते.

सर्वांगीण आरोग्य सुरक्षेसाठी प्रीमियम पर्याय

४२२ रुपयांचा प्रीमियम भरणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना केवळ अपघातापुरती मर्यादित न राहता वैद्यकीय उपचारांच्या व्यापक आवृततीचाही समावेश करते. अशा विद्यार्थ्यांना कोणत्याही आजारपणासाठी वैद्यकीय उपचार घेण्यासाठी दोन लाख रुपये पर्यंतची मदत मिळू शकते. यामुळे रुग्णावस्थेच्या काळात होणाऱ्या जबरदस्त खर्चाची चिंता विद्यार्थ्यांना करावी लागणार नाही. हा पर्याय निवडणे म्हणजे एक सर्वसमावेशक विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना निवडणे आहे.

ऐच्छिक स्वरूप आणि अंमलबजावणीतील आव्हाने

ही योजना ऐच्छिक स्वरूपाची असल्याने प्रत्येक विद्यार्थ्याला ती स्वीकारण्याचे किंवा नाकारण्याचे स्वातंत्र्य आहे. तथापि, विद्यापीठाने आगाऊच ११८ रुपये प्रीमियम म्हणून घेण्यास सांगितले होते, जे आता तीन वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये विभागले गेले आहे. यामुळे अनेक महाविद्यालयांसमोर अंमलबजावणीची आव्हाने निर्माण झाली आहेत. ज्या विद्यार्थ्यांनी आधीच रक्कम भरली आहे, त्यांना आता अतिरिक्त रक्कम भरावी लागेल किंवा जास्तीची रक्कम परत मिळावी लागेल. अशा परिस्थितीत, विद्यापीठाने सर्व महाविद्यालयांना ही माहिती पुरवण्यास सांगितले आहे.

सामान्य कुटुंबांवरील आर्थिक ताण कमी करणे

उच्च आणि तंत्रशिक्षण विभागाच्या आदेशानुसार ही योजना सुरू करण्यात आली आहे, ज्यामागे मुख्य उद्देश सामान्य कुटुंबातील विद्यार्थ्यांना अचानक आलेल्या आजार किंवा अपघाताच्या वेळी होणाऱ्या मोठ्या आर्थिक ताणातून मुक्त करणे हा आहे. अनेक वेळा उपचारांच्या खर्चामुळे विद्यार्थ्यांचे शिक्षण खंडित होण्याची शक्यता असते. अशा संकटकालीन स्थितीत ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना एक वरदानस्वरूप ठरू शकते. म्हणूनच, जास्तीत जास्त विद्यार्थ्यांनी या योजनेचा लाभ घ्यावा यासाठी विद्यापीठाने सर्व महाविद्यालयांना पत्राद्वारे सूचना पाठविल्या आहेत.

विद्यार्थी विकासाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल

शैक्षणिक संस्थेची जबाबदारी केवळ ज्ञान प्रदान करणे एवढीच सीमित न राहता त्या विद्यार्थ्यांच्या संपूर्ण कल्याणासाठी काम करणे ही आहे, याची जाणीव करून देत ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना सुरू करण्यात आली आहे. डॉ. केदारनाथ काळवणे यांनी यामागचा हेतू स्पष्ट करताना म्हटले आहे की विद्यार्थ्यांना कोणत्याही अनिष्ट घटनेतून संरक्षण देणे हे त्यांचे उद्दिष्ट आहे. अशा प्रकारची समाजकल्याणाची भावना बाळगणारी ही विद्यार्थ्यांसाठी विमा योजना इतर विद्यापीठांसाठी देखील एक आदर्श ठरू शकते. अखेरीस, निरोगी आणि निश्चिंत विद्यार्थीच समाजाचे भविष्य उज्ज्वल करू शकतात.