डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर, ज्यांना प्रेमाने बाबासाहेब म्हणून संबोधले जाते, हे भारतीय इतिहासातील एक अग्रगण्य व्यक्तिमत्त्व होते, ज्यांनी सामाजिक समता, शिक्षण आणि मानवी हक्कांसाठी आपले संपूर्ण आयुष्य वेचले. 14 एप्रिल 1891 रोजी मध्य प्रदेशातील महू येथे एका सामान्य कुटुंबात जन्मलेल्या बाबासाहेबांनी, अछूत म्हणून सामाजिक भेदभाव आणि उपेक्षेचा सामना करत, आपल्या कठोर परिश्रमाने आणि बुद्धिमत्तेने जगभरात नावलौकिक मिळवला. भारताच्या संविधानाचे शिल्पकार म्हणून त्यांची ओळख आहे, परंतु त्यांचे योगदान केवळ संविधानापुरते मर्यादित नाही. त्यांनी दलित, महिला, कामगार आणि समाजातील वंचित घटकांच्या उत्थानासाठी अथक लढा दिला. त्यांचे शिक्षण, सामाजिक सुधारणा आणि राजकीय कार्य यांनी भारतीय समाजाला नवीन दिशा दिली. अर्थशास्त्र, कायदा आणि समाजशास्त्र यासारख्या क्षेत्रांत त्यांनी मिळवलेली उच्च शिक्षणाची पदवी त्यांच्या विद्वत्तेची साक्ष आहे. कोलंबिया विद्यापीठातून पीएच.डी. आणि लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधून डी.एस्सी. मिळवणारे ते पहिले भारतीय होते. बाबासाहेबांनी अछूततेविरुद्ध सत्याग्रह, महिलांच्या हक्कांसाठी कायदे आणि कामगारांच्या कल्याणासाठी सुधारणा केल्या. त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारून लाखो लोकांना समता आणि करुणेचा मार्ग दाखवला. त्यांचे साहित्य, भाषणे आणि विचार आजही समाजाला प्रेरणा देतात. त्यांच्या जयंतीनिमित्त, त्यांच्या जीवनातील सामाजिक, शैक्षणिक आणि राजकीय पैलूंवर प्रकाश टाकणारा हा लेख त्यांच्या कार्याला आदरांजली अर्पण करण्याचा प्रयत्न आहे. त्यांच्या विचारांनी प्रेरित होऊन, आपण सर्वांनी समतेच्या आणि बंधुत्वाच्या मूल्यांना आपल्या जीवनात अंगीकारण्याचा संकल्प करूया.
**1. प्रारंभिक जीवन आणि बालपणातील आव्हाने**
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा जन्म 14 एप्रिल 1891 रोजी मध्य प्रदेशातील महू येथे झाला. त्यांचे वडील सुभेदार रामजी सकपाळ हे ब्रिटिश लष्करात कार्यरत होते, तर आई भीमाबाई एक गृहिणी होत्या. आंबेडकरांचे कुटुंब महार जातीचे होते, ज्यांना तत्कालीन समाजात अछूत मानले जायचे. त्यांच्या बालपणात सामाजिक भेदभाव आणि अपमान यांचा सामना करावा लागला. शाळेत त्यांना वर्गाच्या बाहेर बसावे लागायचे, आणि पाण्याचा हंडा स्पर्श करण्यास मनाई होती. या सर्व अडचणींवर मात करत, त्यांनी 1907 मध्ये मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि पहिले अछूत विद्यार्थी म्हणून इतिहास घडवला. त्यांच्या या यशाने त्यांच्या कुटुंबाला आणि समाजाला आशेचा किरण दाखवला. बडोद्याचे महाराज सयाजीराव गायकवाड यांनी त्यांना शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती दिली, ज्यामुळे त्यांना पुढील शिक्षण घेण्याची संधी मिळाली. या काळात त्यांनी शिक्षणाच्या महत्त्वावर विश्वास ठेवला आणि स्वतःला ज्ञानार्जनासाठी वाहून घेतले. त्यांच्या या प्रारंभिक संघर्षांनी त्यांच्या पुढील आयुष्यातील सामाजिक सुधारणांचा पाया रचला.
**2. प्रारंभिक शिक्षण आणि बडोदा सेवा**
आंबेडकरांनी आपले प्रारंभिक शिक्षण सातारा आणि मुंबई येथे पूर्ण केले. 1912 मध्ये त्यांनी मुंबईच्या एल्फिन्स्टन कॉलेजमधून बी.ए. पदवी प्राप्त केली. ही पदवी मिळवणारे ते त्यांच्या समाजातील पहिले व्यक्ती होते. सयाजीराव गायकवाड यांच्या शिष्यवृत्तीमुळे त्यांना उच्च शिक्षणासाठी संधी मिळाली, परंतु त्यांना बडोदा संस्थानात नोकरी स्वीकारावी लागली. बडोद्यात त्यांना अछूत म्हणून भेदभावाचा सामना करावा लागला, ज्यामुळे त्यांनी नोकरी सोडली आणि पुढील शिक्षणासाठी अमेरिकेकडे प्रयाण केले. या काळात त्यांनी अर्थशास्त्र आणि समाजशास्त्र यांचा सखोल अभ्यास केला. त्यांनी शिक्षणाला सामाजिक परिवर्तनाचे साधन मानले आणि दलित समाजाला शिक्षणाद्वारे सक्षम करण्याचा संकल्प केला. त्यांच्या या अनुभवांनी त्यांना सामाजिक अन्यायाविरुद्ध लढण्याची प्रेरणा दिली.
**3. अमेरिकेतील उच्च शिक्षण**
1913 मध्ये आंबेडकर कोलंबिया विद्यापीठात दाखल झाले, जिथे त्यांनी अर्थशास्त्र, समाजशास्त्र आणि इतिहासाचा अभ्यास केला. 1915 मध्ये त्यांनी एम.ए. आणि 1916 मध्ये पीएच.डी. पूर्ण केली. त्यांची पीएच.डी. प्रबंध “भारतातील राष्ट्रीय उत्पन्न: एक ऐतिहासिक आणि विश्लेषणात्मक अभ्यास” हा भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या समस्यांवर प्रकाश टाकणारा होता. या काळात त्यांनी जॉन ड्यूई यांच्यासारख्या विचारवंतांचा प्रभाव स्वीकारला, ज्यांनी त्यांच्या लोकशाही आणि सामाजिक समतेच्या विचारांना बळ दिले. अमेरिकेतील शिक्षणाने त्यांना वैश्विक दृष्टिकोन दिला, आणि त्यांनी भारतातील जाती व्यवस्थेच्या समस्यांचे विश्लेषण करण्यास सुरुवात केली. त्यांनी शिक्षणाला सामाजिक उत्थानाचे साधन मानले आणि दलित समाजाला शिक्षणाद्वारे सक्षम करण्याचा संकल्प केला.
**4. लंडनमधील शैक्षणिक यश**
1916 मध्ये आंबेडकर लंडनला गेले, जिथे त्यांनी लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स आणि ग्रेज इन येथे शिक्षण घेतले. 1921 मध्ये त्यांनी एम.एस्सी. आणि 1923 मध्ये डी.एस्सी. मिळवली. त्यांनी बार-अॅट-लॉची पदवीही प्राप्त केली, ज्यामुळे ते कायद्याचे तज्ज्ञ बनले. त्यांचे संशोधन भारतीय अर्थव्यवस्थेतील सामाजिक आणि आर्थिक विषमता यावर केंद्रित होते. लंडनमधील शिक्षणाने त्यांना वैश्विक दृष्टिकोन दिला आणि त्यांनी भारतीय समाजातील जाती व्यवस्थेच्या समस्यांचे सखोल विश्लेषण केले. त्यांच्या या शैक्षणिक यशाने त्यांना सामाजिक सुधारणांसाठी एक मजबूत पाया दिला, आणि त्यांनी दलित समाजाच्या उत्थानासाठी शिक्षणाचा वापर करण्याचा निर्णय घेतला.
**5. शिक्षण संस्थांची स्थापना**
आंबेडकरांनी शिक्षणाला सामाजिक परिवर्तनाचे साधन मानले आणि दलित समाजासाठी शिक्षण संस्था स्थापन केल्या. 1924 मध्ये त्यांनी बहिष्कृत हितकारिणी सभा स्थापन केली, ज्याचा उद्देश दलितांना शिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे होता. 1945 मध्ये त्यांनी पीपल्स एज्युकेशन सोसायटी स्थापन केली, ज्यामार्फत सिद्धार्थ कॉलेज आणि मिलिंद कॉलेज सुरू झाले. या संस्थांनी दलित विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणाची संधी दिली आणि त्यांना समाजात सन्मानाने जगण्याची प्रेरणा दिली. त्यांनी शिक्षणाला “परिवर्तनाचे शस्त्र” मानले आणि प्रत्येक व्यक्तीला शिक्षणाचा हक्क मिळावा यासाठी लढा दिला. त्यांच्या या प्रयत्नांनी हजारो तरुणांना शिक्षणाची दारे खुली झाली.
**6. महाद सत्याग्रह**
1927 मध्ये आंबेडकरांनी महाद येथे चवदार तळ्याच्या पाण्यासाठी सत्याग्रह केला. अछूतांना सार्वजनिक पाणवठ्यावर प्रवेश नाकारला जात होता, आणि आंबेडकरांनी या अन्यायाविरुद्ध लढा दिला. या सत्याग्रहात हजारो लोक सहभागी झाले, आणि त्यांनी सामाजिक समतेचा संदेश दिला. याचवेळी त्यांनी मनुस्मृती जाळली, जी जाती व्यवस्थेला प्रोत्साहन देत होती. या सत्याग्रहाने दलित समाजात जागृती निर्माण केली आणि सामाजिक सुधारणांचा पाया रचला. आंबेडकरांनी या आंदोलनाद्वारे समाजाला समतेचा संदेश दिला आणि अछूततेच्या विरोधात ठाम भूमिका घेतली.
**7. कालाराम मंदिर सत्याग्रह**
1930 मध्ये आंबेडकरांनी नाशिक येथील कालाराम मंदिरात प्रवेशासाठी सत्याग्रह केला. अछूतांना मंदिरात प्रवेश नाकारला जात होता, आणि आंबेडकरांनी या भेदभावाविरुद्ध आवाज उठवला. या सत्याग्रहात हजारो लोकांनी भाग घेतला, आणि त्यांनी शांततापूर्ण मार्गाने आपला हक्क मागितला. हा सत्याग्रह यशस्वी झाला नाही, परंतु त्याने दलित समाजात जागृती निर्माण केली आणि सामाजिक सुधारणांचा पाया रचला. आंबेडकरांनी या आंदोलनाद्वारे समाजाला समतेचा संदेश दिला आणि अछूततेच्या विरोधात ठाम भूमिका घेतली.
**8. पूना करार**
1932 मध्ये आंबेडकरांनी गांधीजींसोबत पूना करार केला, ज्यामुळे दलितांना स्वतंत्र मतदारसंघाऐवजी संयुक्त मतदारसंघात जास्त जागा मिळाल्या. यामुळे दलितांना राजकीय प्रतिनिधित्व मिळाले आणि त्यांचा आवाज संसदेत पोहोचला. आंबेडकरांनी या कराराद्वारे दलितांच्या राजकीय सक्षमीकरणाचा पाया रचला आणि सामाजिक समतेची मागणी पुढे नेली. या कराराने त्यांच्या राजकीय दूरदृष्टीचे दर्शन घडवले आणि दलित समाजाला नवीन आशा दिली.
**9. स्वतंत्र मजूर पक्ष**
1936 मध्ये आंबेडकरांनी स्वतंत्र मजूर पक्षाची स्थापना केली, ज्याचा उद्देश कामगार आणि दलितांच्या हक्कांसाठी लढणे होता. या पक्षाने 1937 च्या निवडणुकीत यश मिळवले आणि दलित समाजाला राजकीय प्रतिनिधित्व मिळाले. आंबेडकरांनी या पक्षामार्फत कामगारांच्या कल्याणासाठी अनेक सुधारणा मागितल्या, जसे की कमी कामाचे तास आणि समान वेतन. या पक्षाने दलित समाजाला राजकीयदृष्ट्या सक्षम केले आणि सामाजिक सुधारणांचा पाया रचला.
**10. संविधान सभेतील योगदान**
1947 मध्ये आंबेडकर संविधान सभेचे सदस्य झाले आणि मसुदा समितीचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले. त्यांनी भारताच्या संविधानाची रचना केली, ज्यामध्ये समता, स्वातंत्र्य आणि बंधुत्व ही तत्त्वे अंतर्भूत केली. त्यांनी दलित, महिला आणि अल्पसंख्याकांसाठी विशेष तरतुदी केल्या, ज्यामुळे समाजातील सर्व घटकांना समान हक्क मिळाले. त्यांच्या या योगदानाने भारताला एक मजबूत लोकशाही देश बनवण्यात मदत झाली.
**11. कायदा आणि न्यायमंत्री**
1947 मध्ये आंबेडकर स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदा आणि न्यायमंत्री झाले. त्यांनी हिंदू कोड बिल मांडले, ज्यामध्ये महिलांना समान हक्क देण्याचा प्रस्ताव होता. या बिलला विरोध झाला, आणि 1951 मध्ये त्यांनी राजीनामा दिला. तरीही, त्यांच्या या प्रयत्नांनी महिलांच्या हक्कांसाठी एक नवीन चर्चा सुरू झाली आणि सामाजिक सुधारणांचा पाया रचला.
**12. बौद्ध धर्म स्वीकार**
1935 मध्ये येओला येथे आंबेडकरांनी घोषणा केली की, “मी हिंदू म्हणून जन्मलो, परंतु हिंदू म्हणून मरणार नाही.” 1956 मध्ये त्यांनी नागपूर येथे लाखो अनुयायांसह बौद्ध धर्म स्वीकारला. त्यांनी बौद्ध धर्माला समता आणि करुणेचा मार्ग मानला आणि दलित समाजाला नवीन दिशा दिली. या धर्मांतराने सामाजिक सुधारणांचा एक नवा अध्याय सुरू झाला.
**13. साहित्य आणि लेखन**
आंबेडकरांनी अनेक पुस्तके लिहिली, ज्यामध्ये “शूद्र कोण होते?”, “भारतातील जातींचा उगम” आणि “बुद्ध आणि त्यांचा धम्म” यांचा समावेश आहे. त्यांचे लेखन सामाजिक न्याय, समता आणि मानवी हक्कांवर केंद्रित होते. त्यांनी “मूकनायक” आणि “जनता” ही वृत्तपत्रे सुरू केली, ज्यांनी दलित समाजाच्या समस्यांना वाचा फोडली. त्यांचे साहित्य आजही समाजाला प्रेरणा देते.
**14. महिलांच्या हक्कांसाठी योगदान**
आंबेडकरांनी महिलांच्या हक्कांसाठी अनेक सुधारणा मागितल्या. त्यांनी हिंदू कोड बिल मांडले, ज्यामध्ये महिलांना संपत्तीचा हक्क आणि घटस्फोटाचा अधिकार देण्याचा प्रस्ताव होता. त्यांनी खाणकाम क्षेत्रात महिलांना समान वेतनाची मागणी केली आणि बहुपत्नीत्वाच्या विरोधात आवाज उठवला. त्यांच्या या प्रयत्नांनी महिलांच्या सक्षमीकरणाचा पाया रचला.
**15. कामगार सुधारणा**
आंबेडकरांनी कामगारांच्या हक्कांसाठी अनेक सुधारणा मागितल्या. त्यांनी कामाचे तास कमी करणे, समान वेतन आणि कामगार कल्याणासाठी कायदे मांडले. त्यांनी कामगारांना सामाजिक सुरक्षितता देण्याचा प्रयत्न केला आणि त्यांच्या हक्कांसाठी लढा दिला. त्यांच्या या योगदानाने कामगार वर्गाला नवीन आशा मिळाली.
**16. अर्थशास्त्रातील योगदान**
आंबेडकर हे अर्थशास्त्रज्ञ म्हणूनही प्रसिद्ध होते. त्यांनी भारतीय अर्थव्यवस्थेतील सामाजिक आणि आर्थिक विषमतांवर संशोधन केले. त्यांनी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या स्थापनेत महत्त्वाची भूमिका बजावली आणि भारतीय चलनाच्या समस्यांवर सखोल विश्लेषण केले. त्यांचे अर्थशास्त्रावरील लेखन आजही प्रासंगिक आहे.
**17. दलित साहित्याला चालना (नवीन)**
आंबेडकरांनी दलित साहित्याला प्रोत्साहन दिले आणि दलित लेखकांना त्यांचे विचार व्यक्त करण्यासाठी मंच प्रदान केला. त्यांनी “मूकनायक” (1920) आणि “बहीष्कृत भारत” (1927) ही वृत्तपत्रे सुरू केली, ज्यांनी दलित समाजाच्या समस्यांना वाचा फोडली. या वृत्तपत्रांनी दलित लेखकांना प्रेरणा दिली आणि त्यांच्या साहित्याने सामाजिक जागृती निर्माण केली. आंबेडकरांनी स्वतः अनेक लेख आणि पुस्तके लिहिली, ज्यांनी दलित साहित्याला नवीन दिशा दिली. त्यांच्या या योगदानाने दलित साहित्याला मुख्य प्रवाहात स्थान मिळाले आणि सामाजिक सुधारणांना चालना मिळाली.
**18. पर्यावरणीय दृष्टिकोन (नवीन)**
आंबेडकरांनी पर्यावरण संरक्षणावरही विचार मांडले, जरी त्यांचे मुख्य कार्य सामाजिक सुधारणांवर केंद्रित असले तरी. त्यांनी शेती आणि जलसंधारणावर भर दिला आणि ग्रामीण भारतातील पर्यावरणीय समस्यांवर चर्चा केली. त्यांनी नद्या आणि पाणवठ्यांचे संरक्षण करण्याची गरज व्यक्त केली, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे जीवन सुधारेल. त्यांच्या “भारतातील शेतकरी आणि त्यांच्या समस्या” या लेखात त्यांनी पर्यावरण आणि शेती यांचा संबंध स्पष्ट केला. त्यांच्या या दृष्टिकोनाने ग्रामीण विकासाला नवीन दिशा दिली आणि पर्यावरण संरक्षणाच्या महत्त्वावर प्रकाश टाकला.
**19. आंतरराष्ट्रीय प्रभाव (नवीन)**
आंबेडकरांचे विचार केवळ भारतापुरते मर्यादित नव्हते, तर त्यांचा आंतरराष्ट्रीय प्रभावही होता. त्यांनी अमेरिका, युरोप आणि आशियातील विचारवंतांशी संवाद साधला आणि सामाजिक न्यायाच्या मुद्द्यांवर चर्चा केली. त्यांचे संयुक्त राष्ट्रांमधील भाषण आणि आंतरराष्ट्रीय मंचांवरील सहभाग यांनी भारतातील दलित चळवळीला जागतिक पाठबळ मिळवून दिले. त्यांनी आफ्रिकेतील वर्णभेदविरोधी चळवळीशी समांतरता दाखवली आणि जागतिक मानवी हक्क चळवळीला प्रेरणा दिली. त्यांच्या या योगदानाने भारतीय समाजसुधारणांना आंतरराष्ट्रीय मान्यता मिळाली.
**20. वारसा आणि प्रेरणा (नवीन)**
आंबेडकरांचा वारसा आजही समाजाला प्रेरणा देतो. त्यांचे विचार, पुस्तके आणि भाषणे यांनी लाखो लोकांना समता आणि न्यायासाठी लढण्याची शक्ती दिली. त्यांनी स्थापन केलेल्या संस्था, जसे की सिद्धार्थ कॉलेज आणि पीपल्स एज्युकेशन सोसायटी, आजही शिक्षण आणि सामाजिक सुधारणांचे कार्य करत आहेत. त्यांचा जन्मदिवस “समता दिवस” म्हणून साजरा केला जातो, आणि 1990 मध्ये त्यांना भारतरत्नाने सन्मानित करण्यात आले. त्यांच्या विचारांनी तरुण पिढीला सामाजिक अन्यायाविरुद्ध लढण्याची प्रेरणा दिली आहे आणि त्यांचे कार्य पुढील पिढ्यांना मार्गदर्शन करत राहील.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंती शुभेच्छा संदेश
1. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंतीच्या शुभ अवसरानिमित्त सर्वांना हार्दिक शुभेच्छा!
2. बाबासाहेबांचे विचार समाजाला दिशादायक राहोत, जय भीम!
3. समता आणि बंधुत्वाचा संदेश देणाऱ्या बाबासाहेबांना जयंतीनिमित्त वंदन!
4. बाबासाहेबांच्या मार्गदर्शनाने आपण सर्वांनी समतेचा संकल्प करूया!
5. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या कार्याला सलाम आणि सर्वांना शुभेच्छा!
6. बाबासाहेबांचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी एकजुटीने पुढे जाऊया!
7. शिक्षण आणि समतेचे प्रेरणास्थान बाबासाहेबांना जयंतीनिमित्त अभिवादन!
8. बाबासाहेबांच्या विचारांनी प्रेरित होऊन समाजसुधारणेचा वसा घेऊया!
9. जय भीम! बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सर्वांना शुभकामना!
10. बाबासाहेबांचा समतेचा संदेश प्रत्येकाच्या हृदयात जागवूया!
11. बाबासाहेब जयंतीच्या शुभ अवसरानिमित्त सामाजिक एकतेचा संकल्प करूया!
12. बाबासाहेबांचे विचार आजही आपल्याला प्रेरणा देतात, जयंतीच्या शुभेच्छा!
13. बाबासाहेबांनी दाखवलेल्या मार्गावर चालत समाजाला प्रगतीकडे नेऊया!
14. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या कार्याला सलाम आणि शुभकामना!
15. बाबासाहेबांचा समतेचा लढा आपणा सर्वांना प्रेरणा देतो, जय भीम!
16. बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सर्वांना शांती आणि समृद्धीच्या शुभेच्छा!
17. बाबासाहेबांचे विचार आपल्या जीवनात अंगीकारूया, जयंतीच्या शुभकामना!
18. बाबासाहेबांनी दिलेला समतेचा संदेश पुढे नेऊया, जय भीम!
19. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या योगदानाला अभिवादन आणि शुभेच्छा!
20. बाबासाहेबांचा वारसा जपत समाजाला प्रगतीकडे नेऊया, जयंतीच्या शुभकामना!
21. बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सामाजिक सुधारणेचा संकल्प करूया!
22. बाबासाहेबांचे विचार प्रत्येकाच्या जीवनात प्रेरणा बनोत, जय भीम!
23. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांना वंदन आणि सर्वांना शुभेच्छा!
24. बाबासाहेबांनी दाखवलेल्या मार्गावर चालत समता आणूया, जयंतीच्या शुभकामना!
25. बाबासाहेबांचा लढा आपल्याला अन्यायाविरुद्ध लढण्याची शक्ती देतो!
26. बाबासाहेब जयंतीच्या शुभ अवसरानिमित्त सर्वांना शुभकामना!
27. बाबासाहेबांचे विचार आपल्याला समतेच्या दिशेने मार्गदर्शन करोत!
28. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या कार्याला सलाम आणि शुभेच्छा!
29. बाबासाहेबांचा समतेचा संदेश प्रत्येकाच्या हृदयात जागवूया!
30. बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सर्वांना शांती आणि समृद्धीच्या शुभेच्छा!
31. बाबासाहेबांचे विचार आपल्या जीवनात अंगीकारूया, जयंतीच्या शुभकामना!
32. बाबासाहेबांनी दिलेला समतेचा संदेश पुढे नेऊया, जय भीम!
33. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या योगदानाला अभिवादन आणि शुभेच्छा!
34. बाबासाहेबांचा वारसा जपत समाजाला प्रगतीकडे नेऊया, जयंतीच्या शुभकामना!
35. बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सामाजिक सुधारणेचा संकल्प करूया!
36. बाबासाहेबांचे विचार प्रत्येकाच्या जीवनात प्रेरणा बनोत, जय भीम!
37. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांना वंदन आणि सर्वांना शुभेच्छा!
38. बाबासाहेबांनी दाखवलेल्या मार्गावर चालत समता आणूया, जयंतीच्या शुभकामना!
39. बाबासाहेबांचा लढा आपल्याला अन्यायाविरुद्ध लढण्याची शक्ती देतो!
40. बाबासाहेब जयंतीच्या शुभ अवसरानिमित्त सर्वांना शुभकामना!
41. बाबासाहेबांचे विचार आपल्याला समतेच्या दिशेने मार्गदर्शन करोत!
42. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या कार्याला सलाम आणि शुभेच्छा!
43. बाबासाहेबांचा समतेचा संदेश प्रत्येकाच्या हृदयात जागवूया!
44. बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सर्वांना शांती आणि समृद्धीच्या शुभेच्छा!
45. बाबासाहेबांचे विचार आपल्या जीवनात अंगीकारूया, जयंतीच्या शुभकामना!
46. बाबासाहेबांनी दिलेला समतेचा संदेश पुढे नेऊया, जय भीम!
47. जयंतीनिमित्त बाबासाहेबांच्या योगदानाला अभिवादन आणि शुभेच्छा!
48. बाबासाहेबांचा वारसा जपत समाजाला प्रगतीकडे नेऊया, जयंतीच्या शुभकामना!
49. बाबासाहेब जयंतीच्या निमित्ताने सामाजिक सुधारणेचा संकल्प करूया!
50. बाबासाहेबांचे विचार प्रत्येकाच्या जीवनात प्रेरणा बनोत, जय भीम!
—
### मुख्य संदर्भ
– [बाबासाहेब आंबेडकर – विकिपीडिया](https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%AC_%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A1%E0%A4%95%E0%A4%B0)
– [भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा प्रवास – जीवन, …](https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=1916380)
– [227+ डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंती शुभेच्छा 2022](https://marathi.popxo.com/article/dr-babasaheb-ambedkar-quotes-in-marathi/)
– [Dr. Ambedkar Jayanti 2024 Marathi Wishes](https://news18marathi.com/photogallery/lifestyle/dr-ambedkar-jayanti-2024-marathi-wishes-messages-captions-status-quotes-bhim-jayanti-shubhechcha-in-marathi-mhpj-1162410.html)
– [डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे सुविचार Dr Babasaheb Ambedkar Quotes in Marathi](https://marathi.webdunia.com/article/baba-saheb-ambedkar-marathi/dr-babasaheb-ambedkar-quotes-in-marathi-123040800042_1.html)