पुणे शहरात नुकताच एक ऐतिहासिक कार्यक्रम संपन्न झाला, ज्याने समाजकारण आणि पर्यावरण क्षेत्रात एक सुवर्णिम पान जोडले. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा हा केवळ एक वर्धापन दिन नसून, समाजसेवेच्या एका दशकाच्या यशस्वी प्रवासाचा सन्मान होता. संस्थेच्या स्थापनेपासून ते आजवरच्या प्रवासात अनेक आव्हानांना तोंड देत समाजकार्याचे नवे प्रतिमान निर्माण केले आहे. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा या निमित्ताने केवळ मागे वळून पाहणे नव्हते, तर पुढच्या दशकाच्या योजनांबद्दलचे आशावादी दृष्टिकोणही व्यक्त करणारा असा हा सोहळा होता.
एक विलक्षण सुरुवात: पालखी नृत्य आणि दीपप्रज्वलन
कार्यक्रमाची सुरुवात पारंपरिक पालखी नृत्याने झाली, ज्याने सर्वांचे मन मोहित करून टाकले. ही सुरुवात केवळ मनोरंजनाचा भाग नव्हता, तर महाराष्ट्राची सांस्कृतिक ओळख आणि समृद्ध परंपरा प्रदर्शित करणारा एक महत्त्वाचा टप्पा होता. दीप प्रज्वलनाच्या क्रमात मान्यवरांनी दिव्यांना प्रज्वलित केले, जे केवळ प्रकाशच नव्हता तर समाजातील आशा आणि आकांक्षांचे प्रतीक होते. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा या उद्देशाने आयोजित करण्यात आला होता की समाजातील विविध घटकांना एकत्र आणून सामूहिक जबाबदारीची भावना निर्माण व्हावी.
मान्यवरांची उपस्थिती: समाजकारणाचे एकत्रित बळ
या विशेष प्रसंगी अनेक गणमान्य व्यक्तींनी सहभागी होऊन संस्थेच्या कार्याला गौरवले. केंद्रीय रस्ते परिवहन आणि राज्यमार्ग मंत्री नितीन गडकरी, महाराष्ट्राचे उच्च व तंत्रशिक्षण मंत्री चंद्रकांत पाटील, संगणक तज्ज्ञ डॉ. विजय भटकर आणि महाराष्ट्राचे उद्योग व मराठी भाषा मंत्री उदय सामंत यांसारख्या विविध क्षेत्रातील थोर व्यक्तींनी आपली उपस्थिती दर्शविली. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यासारख्या कार्यक्रमांमुळेच सरकारी यंत्रणा आणि स्वयंसेवी संस्थांमध्ये सहकार्याचे नवे द्वार उघडते आहे.
नितीन गडकरी यांचे प्रेरणादायी भाषण
नितीन गडकरी यांनी आपल्या भाषणात संस्थेच्या कार्याचा उल्लेख करताना म्हटले की, “नाना पाटेकर आणि मकरंद अनासपुरे यांच्या कार्याला सलाम करण्यासाठी मी या ठिकाणी उपस्थित आहे.” त्यांनी यावेळी सामाजिक कार्यासाठी राजकीय प्रचारापेक्षा इच्छाशक्ती आणि लोकसहभागाचे महत्त्व अधोरेखित केले. गडकरी यांनी आव्हानात्मक परिस्थितीत संधी शोधण्याच्या महत्त्वावर भर दिला आणि समाजासाठी संवेदनशीलता आणि कौशल्य विकासाची आवश्यकता त्यांनी व्यक्त केली. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यांसारख्या कार्यक्रमांमुळे समाजातील बदलाची मानसिकता निर्माण होते.
चंद्रकांत पाटील यांचे महत्त्वपूर्ण मुद्दे
महाराष्ट्राचे उच्च व तंत्रशिक्षण मंत्री चंद्रकांत पाटील यांनी सरकारी यंत्रणेमध्ये नाविन्यपूर्ण प्रयोगांचा समावेश करण्याच्या गरजेबद्दल बोलताना विविध सामाजिक उपक्रमांना प्रोत्साहन देण्याचे आवाहन केले. त्यांनी महिला सक्षमीकरणावर भर देताना महिलांसाठी ५-६ तासांचे वर्क मॉड्यूल्स तयार करण्याची आवश्यकता नोंदवली, ज्यामुळे अधिकाधिक महिलांना रोजगाराची संधी उपलब्ध होईल. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यांसारख्या कार्यक्रमांद्वारे सरकार आणि समाजसंस्थांमधील सहकार्य वाढविण्याची गरज त्यांनी व्यक्त केली.
उदय सामंत यांचे संस्थेबद्दलचे अभिप्राय
उदय सामंत यांनी नाम फाउंडेशनच्या कार्याची स्तुती करताना म्हटले की, “‘नाम’ या संस्थेचे कामच त्यांच्या यशाची पावती आहे.” त्यांनी संस्थेसोबत सरकारच्या विविध योजनांमध्ये केलेल्या सहकार्याचा उल्लेख केला आणि याअंतर्गत झालेल्या चांगल्या कामांचा त्यांनी स्वतः साक्षीदार म्हणून उल्लेख केला. सामंत यांनी अशा संस्थांचा नावलौकिक सर्वत्र पोहोचविण्यासाठी आपण नेहमीच प्रयत्नशील राहिलो असल्याचे सांगितले. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यांसारख्या कार्यक्रमांमुळे समाजातील चांगल्या कामांची ओळख होते.
संस्थापकांचे आभार आणि भविष्यातील वचन
संस्थापक-अध्यक्ष नाना पाटेकर आणि संस्थापक-सचिव मकरंद अनासपुरे यांनी संस्थेच्या प्रवासातील सर्व सहभागींना आभार व्यक्त केले. सप्टेंबर २०१५ मध्ये स्थापन झालेल्या या संस्थेने एका दशकात असंख्य लोकांचे जीवन स्पर्श केले आहे. त्यांनी मानवतेच्या यज्ञाला अखंडित चालू राहण्याचे वचन दिले आणि संस्थेच्या भविष्यातील उद्दिष्टांबद्दल माहिती केली. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा हा केवळ एक समारोप नव्हता तर नवीन सुरुवातीचा संदेश देणारा कार्यक्रम होता.
समाजकार्यासाठी सर्वांगीण दृष्टीकोन
नाम फाउंडेशनने गेल्या दहा वर्षांत केवळ पर्यावरणक्षेत्रातच नव्हे तर शाश्वत विकासाच्या विविध पैलूंवर काम केले आहे. शिक्षण, आरोग्य, महिला सक्षमीकरण, कौशल्य विकास आणि ग्रामीण विकास यासारख्या क्षेत्रांत संस्थेने उल्लेखनीय कार्य केले आहे. संस्थेच्या या बहुआयामी कार्यप्रणालीमुळेच तिला विविध सामाजिक घटकांत ओळख मिळाली आहे. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यावेळी संस्थेने भविष्यातील ध्येयांसाठी नवीन अभियानांची घोषणा केली.
तंत्रज्ञान आणि समाजकारणाचे अद्वितीय मिश्रण
डॉ.विजय भटकर यांसारख्या तंत्रज्ञान तज्ज्ञांची उपस्थिती या कार्यक्रमात होती, ज्यामुळे तंत्रज्ञान आणि समाजकारण यांच्या समन्वयाचे महत्त्व लक्षात आले. डिजिटल युगात समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर करणे गरजेचे आहे, असे संदेश यावेळी देण्यात आले. नाम फाउंडेशनने आपल्या कार्यात तंत्रज्ञानाचा वापर करून समाजकार्याचे नवे परिमाण रचले आहे. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यावेळी तंत्रज्ञानाद्वारे समाजकार्याच्या नव्या संधी शोधण्यावर भर देण्यात आला.
युवा पिढीत समाजसेवेची भावना निर्माण करणे
कार्यक्रमात एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे युवा पिढीत समाजसेवेची भावना निर्माण करण्यावर भर देण्यात आला. नितीन गडकरी यांनी आपल्या भाषणात युवकांना समाजकार्यासाठी पुढाकार घेण्याचे आवाहन केले. शिक्षण आणि कौशल्या व्यतिरिक्त समाजकार्याची भावना ही युवा पिढीत असणे आवश्यक आहे, असे विविध वक्त्यांनी मत व्यक्त केले. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा यावेळी युवकांसाठी विविध उपक्रम राबविण्याचे धोरण जाहीर करण्यात आले.
पर्यावरण संवर्धन आणि शाश्वत विकास
नाम फाउंडेशनचे प्राथमिक कार्यक्षेत्र म्हणजे पर्यावरण संवर्धन आणि शाश्वत विकास या दोन महत्त्वाच्या क्षेत्रांत कार्यरत असणे. संस्थेने गेल्या दशकात प्लॅस्टिक कचरा व्यवस्थापन, जलसंधारण, वृक्षारोपण आणि नविनकरणीय ऊर्जा या विविध उपक्रमांद्वारे पर्यावरणासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. विशेषतः पुणे शहरात आणि त्याच्या परिसरात संस्थेने अनेक जलसंधारण प्रकल्प राबविले आहेत, ज्यामुळे भूगर्भातील पाण्याची पातळी सुधारण्यास मदत झाली आहे. याशिवाय, संस्थेने शहरी भागातील कचरा व्यवस्थापनासाठी नाविन्यपूर्ण पद्धतींचा अवलंब करून समुदायासाठी एक आदर्श उदाहरण निर्माण केले आहे.
महिला सक्षमीकरण आणि कौशल्य विकास
नाम फाउंडेशनने महिला सक्षमीकरणावर भर देताना अनेक कौशल्य विकास कार्यक्रम राबविले आहेत. संस्थेच्या ‘कामाचे मॉड्यूल’ या उपक्रमांतर्गत महिलांसाठी ५-६ तासांचे लवचिक रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्यात आले आहेत, ज्यामुळे त्यांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होण्यास मदत झाली आहे. हे मॉड्यूल्स विविध क्षेत्रांतर्गत आहेत, जसे की हस्तकला, संगणक कार्यसंस्कृती, पर्यावरणास अनुकूल उत्पादन निर्मिती, आणि लघुउद्योग व्यवस्थापन. संस्थेने ग्रामीण भागातील महिलांसाठी व्यावसायिक प्रशिक्षण केंद्रे सुरू केले आहेत, ज्यामुळे त्यांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध झाल्या आहेत.
शैक्षणिक आणि आरोग्य उपक्रम
शैक्षणिक आणि आरोग्यक्षेत्रात देखील नाम फाउंडेशनने उल्लेखनीय कार्य केले आहे. संस्थेने ग्रामीण भागातील मुलांसाठी शैक्षणिक शिबिरे, शाळांसाठी शैक्षणिक सामग्री पुरवठा, आणि डिजिटल साक्षरता कार्यक्रमांचे आयोजन केले आहे. आरोग्यक्षेत्रात, संस्थेने नियमित आरोग्य तपासणी शिबिरे, आहार समुपदेशन कार्यक्रम, आणि प्रतिबंधात्मक आरोग्यसेवा उपक्रम राबविले आहेत. कोविड-१९ महामारी दरम्यान, संस्थेने अन्न वितरण, वैद्यकीय पुरवठा शृंखला, आणि जागरूकता मोहिमा द्वारे समाजासाठी महत्त्वपूर्ण कार्य केले.
सामाजिक उद्योजकता आणि समुदाय विकास
नाम फाउंडेशनचे कार्य सामाजिक उद्योजकता आणि समुदाय विकास या क्षेत्रात देखील विस्तारित झाले आहे. संस्थेने युवा उद्योजकता कार्यक्रमांचे आयोजन करून तरुणांसाठी स्वरोजगाराच्या संधी निर्माण केल्या आहेत. यामध्ये व्यवसाय अंकुरण, मार्गदर्शन, आणि आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे समाविष्ट आहे. संस्थेने ग्रामीण भागात सहकारी संस्था स्थापन करण्यास मदत केली आहे, ज्यामुळे स्थानिक समुदायाला आर्थिक फायदे झाले आहेत. समुदाय विकासासाठी, संस्थेने सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी या मॉडेल अंतर्गत अनेक प्रकल्प राबविले आहेत, ज्यामुळे शासन यंत्रणेसोबत कार्य करण्याची दिशा सोपी झाली आहे.
निष्कर्ष: भविष्याकडे वाटचाल
नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा हा केवळ एक उत्सव नसून समाजकार्याच्या भविष्यावरील विचारमंथनाचा कार्यक्रम होता. गेल्या दशकातील यशांवर उभे राहून पुढच्या दशकासाठी ध्येये ठरवण्याचा हा प्रसंग होता. संस्थेच्या भविष्यातील योजनांमध्ये पर्यावरण संवर्धन, शिक्षण, आरोग्य, कौशल्य विकास आणि सामाजिक उद्योजकता या क्षेत्रांवर भर देण्यात आला आहे. नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती सोहळा याने समाजातील सर्व घटकांना एकत्रितपणे काम करण्याची प्रेरणा दिली.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
नाम फाउंडेशन कोणत्याक्षेत्रात काम करते?
नाम फाउंडेशन प्रामुख्याने पर्यावरण आणि शाश्वत विकास या क्षेत्रात कार्यरत आहे. संस्था गेल्या दहा वर्षांपासून विविध सामाजिक उपक्रमांद्वारे समाजाच्या सर्वांगीण विकासासाठी कार्य करत आहे.
संस्थेचा दशकपूर्ती समारंभ कुठे झाला?
नाम फाउंडेशनचा दशकपूर्ती समारंभ पुणे शहरात मोठ्या उत्साहात पार पडला. या कार्यक्रमात सर्वसामान्य जनतेसह अनेक गणमान्य व्यक्तींनी सहभाग घेतला.
या कार्यक्रमात प्रमुख पाहुणे कोण होते?
कार्यक्रमात केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी, महाराष्ट्राचे मंत्री चंद्रकांत पाटील आणि उदय सामंत, तसेच संगणक तज्ज्ञ डॉ. विजय भटकर यांसारख्या प्रमुख व्यक्तींनी सहभाग घेतला.
नाम फाउंडेशनचे संस्थापक कोण आहेत?
नाम फाउंडेशनचे संस्थापक प्रख्यात अभिनेते नाना पाटेकर आणि मकरंद अनासपुरे आहेत, ज्यांनी संस्थेद्वारे समाजसेवेचे कार्य सुरू केले.
नितीन गडकरी यांनी आपल्या भाषणात कोणता संदेश दिला?
नितीन गडकरीयांनी सामाजिक कार्यासाठी राजकीय प्रचारापेक्षा इच्छाशक्ती आणि समाजासाठी संवेदनशीलता महत्त्वाची आहे असा संदेश दिला. त्यांनी समस्यांना संधीत रूपांतरित करण्यावर भर दिला.