भारतीय संस्कृतीत **वटसावित्री पूजा** हा सौभाग्य आणि पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी केला जाणारा पवित्र उत्सव आहे. ज्येष्ठ महिन्याच्या अमावास्येला सावित्रीच्या अतुलनीय भक्ती आणि दृढनिश्चयाच्या स्मरणात हा व्रत पाळला जातो, ज्याने तिने यमराजाकडून आपल्या पतीचे प्राण परत मिळवले. **वटसावित्री पूजा** ही केवळ धार्मिक विधी नाही, तर स्त्रीशक्ती आणि श्रद्धेचं प्रतीक आहे, ज्यामुळे घरात सुख-समृद्धी आणि आनंद टिकून राहतो. 2025 मध्ये ज्येष्ठ अमावास्या दोन दिवस असल्याने या व्रताबाबत काही संभ्रम निर्माण झाला आहे, पण उज्जैनचे ज्योतिषाचार्य पं. प्रवीण द्विवेदी यांनी स्पष्ट केलं की, 26 मे 2025 रोजी हा व्रत पाळला जाईल. या पूजेच्या माध्यमातून स्त्रिया आपल्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी प्रार्थना करतात, आणि सावित्रीच्या निष्ठेचा आदर्श स्वीकारतात. हा उत्सव भारतातील प्रत्येक गावात आणि शहरात श्रद्धेने साजरा केला जातो, आणि सावित्रीच्या कथेने प्रत्येक स्त्रीला आपल्या कर्तव्याची आणि सामर्थ्याची जाणीव करून दिली आहे.
१. सावित्रीची कथा: श्रद्धेचा विजय
**वटसावित्री पूजा** ही सावित्रीच्या अटल भक्ती आणि पतीप्रेमाच्या स्मरणात साजरी केली जाते, ज्याने तिने यमराजावरही विजय मिळवला. धर्मग्रंथांनुसार, भद्र देशाचा राजा अश्वपती यांची कन्या सावित्री हिने राजा द्युमत्सेनचा मुलगा सत्यवान याच्याशी विवाह केला, पण नारदमुनींनी तिला सत्यवानाच्या अल्पायुष्याबद्दल आधीच सावध केलं होतं. तरीही सावित्रीने आपला निर्णय बदलला नाही आणि सत्यवानासोबत जंगलात राहण्याचा निर्णय घेतला. ज्येष्ठ अमावास्येला जेव्हा सत्यवानाचा मृत्यू झाला, तेव्हा सावित्रीने यमराजाच्या मागे जाऊन आपल्या पतीचे प्राण परत मिळवले. या कथेने **वटसावित्री पूजा** ला विशेष महत्त्व प्राप्त झालं आहे. पुण्यातील शीतल पाटील यांनी सांगितलं की, त्या दरवर्षी वडाच्या झाडाखाली ही पूजा करतात, आणि यामुळे त्यांच्या कुटुंबात सुख-शांती टिकून आहे. सावित्रीच्या या कथेने प्रत्येक स्त्रीला आपल्या निष्ठेची आणि सामर्थ्याची जाणीव करून दिली आहे. **वटसावित्री पूजा** ही श्रद्धेचा आणि प्रेमाचा उत्सव आहे, जो सौभाग्याचं प्रतीक मानला जातो.
२. 2025 ची ज्येष्ठ अमावास्या: व्रताची तारीख
2025 मध्ये **वटसावित्री पूजा** साजरी करण्याबाबत काही संभ्रम निर्माण झाला आहे, कारण ज्येष्ठ अमावास्या दोन दिवस असेल. पंचांगानुसार, ज्येष्ठ अमावास्या 26 मे रोजी दुपारी 12:12 वाजता सुरू होईल आणि 27 मे रोजी सकाळी 8:32 वाजेपर्यंत राहील. उज्जैनचे ज्योतिषाचार्य पं. प्रवीण द्विवेदी यांनी स्पष्ट केलं की, **वटसावित्री पूजा** ही दुपारी केली जाते, आणि ही स्थिती 26 मे रोजी जुळून येत असल्याने, हा व्रत सोमवारीच साजरा केला जाईल. मुंबईतील राधिका जोशी यांनी सांगितलं की, त्या आपल्या सासूबरोबर दरवर्षी वडाच्या झाडाखाली पूजा करतात, आणि यंदा त्या 26 मे रोजीच हा व्रत पाळतील. या पूजेच्या माध्यमातून स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि कुटुंबाच्या सुखासाठी प्रार्थना करतात. **वटसावित्री पूजा** ही केवळ धार्मिक विधी नाही, तर कुटुंबातील बंध मजबूत करणारा उत्सव आहे. 26 मे हा दिवस भारतभरातील महिलांसाठी विशेष असेल, ज्या श्रद्धेने आणि विश्वासाने हा व्रत पाळतील.
३. पूजेचं महत्त्व: सौभाग्याचं प्रतीक
**वटसावित्री पूजा** ही सौभाग्याचं आणि पतीच्या दीर्घायुष्याचं प्रतीक मानली जाते, जी सावित्रीच्या पतीप्रेमाच्या कथेवर आधारित आहे. धर्मग्रंथांनुसार, सावित्रीने आपल्या अटल निष्ठेने यमराजाला प्रभावित केलं आणि सत्यवानाचे प्राण परत मिळवले. या कथेने **वटसावित्री पूजा** ला भारतीय संस्कृतीत विशेष स्थान मिळालं आहे. नाशिकमधील प्रियांका चौधरी यांनी सांगितलं की, त्या दरवर्षी वडाच्या झाडाखाली पूजा करतात, आणि यामुळे त्यांच्या वैवाहिक जीवनात स्थैर्य आलं आहे. या पूजेदरम्यान स्त्रिया वडाच्या झाडाला धागा बांधतात, उपवास करतात आणि सावित्री-सत्यवानाच्या कथेचं वाचन करतात. ही पूजा केवळ धार्मिक विधी नाही, तर कुटुंबातील प्रेम आणि विश्वासाचं प्रतीक आहे. **वटसावित्री पूजा** साजरी करणाऱ्या प्रत्येक स्त्रीला सावित्रीच्या दृढनिश्चयाची प्रेरणा मिळते, आणि त्या आपल्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी प्रार्थना करतात. या पूजेच्या माध्यमातून भारतीय संस्कृतीतील स्त्रीशक्ती आणि भक्तीचं महत्त्व अधोरेखित होतं.
४. सामाजिक प्रभाव: एकतेचा उत्सव
**वटसावित्री पूजा** ही केवळ वैयक्तिक श्रद्धेचा भाग नाही, तर सामाजिक एकतेचा आणि सांस्कृतिक वारशाचा उत्सव आहे. भारतातील गावागावांत आणि शहरांमध्ये स्त्रिया एकत्र येऊन वडाच्या झाडाखाली **वटसावित्री पूजा** साजरी करतात, ज्यामुळे समुदायातील बंध मजबूत होतात. कोल्हापूरमधील सुमन पाटील यांनी सांगितलं की, त्यांच्या गावात सर्व महिला एकत्र येऊन पूजा करतात, आणि यामुळे गावात सकारात्मक वातावरण निर्माण होतं. या पूजेच्या निमित्ताने स्त्रिया सावित्रीच्या कथेचं वाचन करतात आणि आपल्या कुटुंबाच्या सुखासाठी प्रार्थना करतात. **वटसावित्री पूजा** साजरी करताना स्त्रिया एकमेकींना प्रेरणा देतात, आणि सावित्रीच्या निष्ठेचा आदर्श स्वीकारतात. हा उत्सव भारतीय संस्कृतीतील स्त्रीच्या सामर्थ्याला आणि तिच्या कुटुंबाप्रती असलेल्या समर्पणाला सलाम करतो. 2025 मध्ये 26 मे रोजी साजरी होणारी ही पूजा भारतभरातील महिलांना एकत्र आणेल, आणि सावित्रीच्या कथेने प्रत्येकाला श्रद्धा आणि प्रेमाची प्रेरणा मिळेल.