पीएम किसान योजनेच्या नावाने होणारे स्कॅम असे ओळखा

पीएम किसान योजनेच्या नावाने होणारे स्कॅम: सविस्तर माहिती, स्कॅमचे प्रकार, ओळख आणि खबरदारी

भारत सरकारने शेतकऱ्यांच्या आर्थिक कल्याणासाठी सुरू केलेली **प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधी योजना (पीएम किसान)** ही एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी ६,००० रुपये तीन हप्त्यांमध्ये थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. ही योजना शेतकऱ्यांसाठी मोठी आधारवड ठरली असली तरी, काही फसव्या लोकांनी **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** रचून याचा गैरफायदा घेण्यास सुरुवात केली आहे. या लेखात **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** ची सविस्तर माहिती, त्याची प्रक्रिया, ते कसे ओळखावे आणि शेतकऱ्यांनी कोणती खबरदारी घ्यावी याबाबत चर्चा करू.

**पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम कशाप्रकारे होतात?**

फसवणूक करणारे लोक शेतकऱ्यांच्या अज्ञानाचा आणि विश्वासाचा गैरफायदा घेतात. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** वेगवेगळ्या पद्धतींनी राबवले जातात. खालीलप्रमाणे त्यांच्या काही प्रमुख पद्धती आणि प्रक्रिया आहेत:

1. **फिशिंग कॉल्स आणि मेसेजेस:**

स्कॅमर शेतकऱ्यांना फोन कॉल किंवा मेसेज पाठवतात आणि स्वतःला पीएम किसान योजनेचे अधिकारी किंवा बँक कर्मचारी म्हणून ओळख देतात. ते सांगतात की, “तुमची पुढील हप्त्याची रक्कम जमा होण्यासाठी तुम्हाला तुमचा आधार क्रमांक, बँक खाते क्रमांक किंवा ओटीपी (वन टाइम पासवर्ड) द्यावा लागेल.” काहीवेळा ते “तुमचे KYC अपडेट करणे बाकी आहे” असे खोटे कारण देतात. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** चा हा एक सामान्य प्रकार आहे. शेतकरी ही माहिती दिल्यानंतर स्कॅमर त्यांच्या बँक खात्यातून पैसे काढतात किंवा त्यांचे वैयक्तिक डेटाचा गैरवापर करतात.

2. **बनावट वेबसाइट्स आणि ॲप्स:**

स्कॅमर पीएम किसानच्या अधिकृत वेबसाइटसारखी दिसणारी बनावट वेबसाइट (उदा. pmkisan.co.in ऐवजी pmkisan.net) तयार करतात. शेतकऱ्यांना या वेबसाइटवर नोंदणी करण्यास किंवा KYC अपडेट करण्यास सांगितले जाते. यासाठी त्यांना आधार क्रमांक, बँक तपशील किंवा डेबिट/क्रेडिट कार्ड माहिती मागितली जाते. काहीवेळा “नोंदणी शुल्क” किंवा “प्रक्रिया शुल्क” म्हणून पैसे देण्यास सांगितले जाते. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** मध्ये बनावट वेबसाइट्सचा वापर खूपच वाढला आहे. ही माहिती दिल्यानंतर शेतकऱ्यांचे पैसे लुटले जातात किंवा त्यांचा डेटा चोरीला जातो.

3. **खोटी ऑफर आणि जाहिराती:**

स्कॅमर सोशल मीडियावर (उदा. WhatsApp, Facebook) खोट्या जाहिराती पसरवतात, ज्यात “पीएम किसान योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आता अर्ज करा आणि १०,००० रुपये मिळवा” असे आकर्षक दावे केले जातात. यासाठी शेतकऱ्यांना बनावट लिंकवर क्लिक करायला सांगितले जाते, जिथे त्यांना पैसे भरावे लागतात किंवा वैयक्तिक माहिती द्यावी लागते. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** च्या या पद्धतीमुळे अनेक शेतकरी फसले आहेत. शेतकरी या फसव्या ऑफरमध्ये अडकतात आणि त्यांचे पैसे गमावतात.

4. **प्रतिनिधींच्या नावाने फसवणूक:**

काही स्कॅमर गावांमध्ये प्रत्यक्ष भेट देतात आणि स्वतःला “सरकारी प्रतिनिधी” म्हणून ओळख देतात. ते शेतकऱ्यांना सांगतात की, “तुम्हाला योजनेचा लाभ मिळवून देण्यासाठी आम्हाला ५०० किंवा १,००० रुपये द्या.” यासाठी ते बनावट फॉर्म भरायला लावतात आणि पैसे घेऊन पसार होतात. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** चा हा प्रकार ग्रामीण भागात जास्त दिसतो. शेतकऱ्यांचे पैसे आणि वेळ दोन्ही वाया जातात.

5. **ई-केवायसीच्या नावाने फसवणूक:**

पीएम किसान योजनेसाठी ई-केवायसी अनिवार्य आहे. याचा फायदा घेत स्कॅमर शेतकऱ्यांना फोन करतात आणि “तुमचे ई-केवायसी अपडेट करण्यासाठी तुमचा आधार क्रमांक आणि ओटीपी द्या” असे सांगतात. काहीवेळा ते बनावट अॅप डाउनलोड करायला सांगतात, जिथे शेतकऱ्यांचा डेटा चोरीला जातो. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** मध्ये ई-केवायसीचा गैरवापर वाढत आहे. शेतकऱ्यांचे बँक खाते रिकामे होते किंवा त्यांचा डेटा गैरवापरासाठी वापरला जातो.

**स्कॅम कसे ओळखावे?**

शेतकऱ्यांनी खालील लक्षणांवरून **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** ओळखावे:

1. **अधिकृत संपर्काची अनुपस्थिती:**

पीएम किसान योजनेचे कोणतेही अधिकारी फोन, मेसेज किंवा प्रत्यक्ष भेटीत वैयक्तिक माहिती (उदा. ओटीपी, बँक खाते क्रमांक) मागत नाहीत. अधिकृत माहिती फक्त **pmkisan.gov.in** या वेबसाइटवरूनच मिळते. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** ची ही पहिली खूण आहे.

2. **पैसे मागणे:**

पीएम किसान योजनेसाठी कोणतेही नोंदणी शुल्क किंवा प्रक्रिया शुल्क आकारले जात नाही. जर कोणी पैसे मागत असेल, तर ते **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** आहे.

3. **संदिग्ध लिंक किंवा वेबसाइट:**

अधिकृत वेबसाइट फक्त **https://pmkisan.gov.in** आहे. याशिवाय इतर कोणत्याही वेबसाइटवर माहिती देणे किंवा अॅप डाउनलोड करणे टाळा. लिंकमध्ये “.gov.in” नसेल तर सावध व्हा. **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** मध्ये बनावट लिंकचा वापर सामान्य आहे.

4. **अनाकलनीय ऑफर:**

पीएम किसान योजनेत फक्त ६,००० रुपये वार्षिक दिले जातात. जर कोणी १०,००० रुपये किंवा जास्त रक्कम देण्याचे आश्वासन देत असेल, तर ते **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** आहे.

5. **अनोळखी कॉल्स किंवा मेसेजेस:**

अनोळखी नंबरवरून येणारे कॉल किंवा मेसेज ज्यात ओटीपी, आधार क्रमांक किंवा बँक तपशील मागितले जातात, ते संशयास्पद मानावे. हे देखील **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** चे लक्षण आहे.

**शेतकऱ्यांनी घ्यावयाची खबरदारी**

**पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** पासून बचाव करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी खालील खबरदारी घ्यावी:

1. **अधिकृत संकेतस्थळाचा वापर:**

पीएम किसान योजनेची माहिती, नोंदणी आणि ई-केवायसी फक्त **pmkisan.gov.in** वरूनच करा. इतर कोणत्याही वेबसाइट किंवा अॅपवर विश्वास ठेवू नका.

2. **वैयक्तिक माहिती गोपनीय ठेवा:**

आधार क्रमांक, ओटीपी, बँक खाते क्रमांक किंवा पासवर्ड कोणालाही देऊ नका. सरकारी अधिकारी कधीही ही माहिती फोनवर मागत नाहीत.

3. **ई-केवायसी योग्य पद्धतीने करा:**

ई-केवायसी फक्त अधिकृत वेबसाइटवर किंवा जवळच्या **कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC)** मध्ये जाऊन करा. यासाठी बायोमेट्रिक पडताळणी आवश्यक असते.

4. **हेल्पलाइनचा वापर:**

काही शंका असल्यास पीएम किसान योजनेच्या अधिकृत हेल्पलाइन क्रमांकावर संपर्क साधा: **१५५२६१** किंवा **१८००-११-५५२६**. तसेच, स्थानिक कृषी कार्यालयात चौकशी करा.

5. **जागरूकता पसरवा:**

गावातील इतर शेतकऱ्यांना **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** बद्दल माहिती द्या आणि त्यांना सावध राहण्यास सांगा. सोशल मीडियावरील खोट्या जाहिरातींवर विश्वास ठेवू नका.

6. **संदिग्ध बाबींची तक्रार करा:**

जर तुम्हाला **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** चा संशय आला तर त्वरित स्थानिक पोलिस ठाण्यात किंवा सायबर क्राइम सेलमध्ये तक्रार नोंदवा. तसेच, बँकेला कळवून खाते सुरक्षित करा.

**निष्कर्ष**

पीएम किसान योजना शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान आहे, परंतु **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** मुळे शेतकऱ्यांची फसवणूक होत आहे. शेतकऱ्यांनी सावध राहून फक्त अधिकृत माध्यमांचा वापर करणे आवश्यक आहे. सरकारनेही **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** बद्दल जनजागृती करणे आणि कठोर कारवाई करणे गरजेचे आहे. शेतकऱ्यांनी आपली माहिती सुरक्षित ठेवली आणि योग्य खबरदारी घेतली, तर या योजनेचा पूर्ण लाभ घेता येईल आणि **पीएम किसान योजनेच्या नावाने स्कॅम** पासून संरक्षण मिळेल.