पावसाळा आणि त्यानंतर येऊ शकणाऱ्या महापुरासारख्या आपत्तीजन्य परिस्थितीला सामोरे जाण्यासाठी, राज्य सरकारने एक निर्णायक पाऊल उचलले आहे. राज्यातील शिधापत्रिका धारकांना ऑगस्टपर्यंतचे, म्हणजेच **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** अशी योजना जून महिन्यातच राबवण्याचा महत्त्वाचा निर्णय घेण्यात आला आहे. हा निर्णय पाऊस आणि पुरामुळे होऊ शकणाऱ्या वाहतूक आणि वितरणातील अडथळ्यांवर मात करण्यासाठी आहे. ग्राहकांना **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** यामुळे पावसाळ्यात वारंवार दुकानांवर धान्यासाठी धावपळ करावी लागणार नाही आणि त्यांच्या अन्नसुरक्षेची खात्री होईल.
धान्य उचल प्रगती आणि ग्राहक आवाहन
या योजनेअंतर्गत, सर्व धान्य गोदामांमधून ३१ मेपर्यंत उचलण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. जिल्हा पुरवठा अधिकारी महेश सुधळकर यांनी सांगितले की, जिल्ह्यात आतापर्यंत एकूण वाटपासाठी असलेल्या धान्यापैकी २१ टक्के धान्य गोदामांमधून उचलण्यात आले आहे. ही प्रक्रिया अधिक जोरात राबवली जात आहे. ग्राहकांच्या म्हणजेच राशन कार्ड धारकांच्या सोयीसाठी त्यांनी एक महत्त्वाचे आवाहन केले आहे: सर्व ग्राहकांनी जून महिन्यातच आपल्या हक्काचे धान्य घेऊन जावे. कारण या महिन्यातच त्यांना **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** आहे. हे धान्य घेऊन जाणे म्हणजे पुढील तीन महिन्यांसाठी त्यांची अन्नधान्याची गरज पूर्ण होणे आणि पावसाळ्यातील अडचणी टाळणे शक्य आहे.
केंद्र सरकारचे निर्देश: काळापुढे योजना
राज्य सरकारचा हा निर्णय केवळ स्थानिक नसून केंद्र सरकारच्या स्पष्ट मार्गदर्शनाचेही पालन करतो. आगामी पावसाळा आणि संभाव्य पूर यांमुळे धान्याची कार्यक्षम वाहतूक आणि सुरक्षित साठवणूक यात येऊ शकणाऱ्या गंभीर अडचणी लक्षात घेऊन, केंद्र सरकारने सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना स्वतंत्र निर्देश जारी केले आहेत. या निर्देशांनुसार, राष्ट्रीय अन्नधान्य सुरक्षा योजनेअंतर्गत ऑगस्टपर्यंतचे धान्य लाभार्थ्यांना वेळेत पोहोचवण्यासाठी, त्याची आगाऊ उचल ३१ मेपर्यंत पूर्ण करून वाटप ३० जूनपर्यंत संपवणे अनिवार्य आहे. या निर्देशांमुळेच प्रत्येकाला **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** याची खात्री राहील. हे धान्य वेळेत मिळाले तरच पावसाळ्यातील अनिश्चिततेतून लाभार्थ्यांचे रक्षण होऊ शकेल.
वाहतूक गतीवाढ आणि सुधारणा
धान्य उचल आणि वितरणाची गती वाढवण्यासाठी पुरवठा विभागाने अनेक व्यावहारिक सुधारणा आणि सूचना जारी केल्या आहेत. सर्वात महत्त्वाची सूचना म्हणजे जून महिन्याच्या नियतनाची धान्य उचल त्वरित पूर्ण करून, जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यांच्या नियतनाची उचल लगेच सुरू करणे. जिल्ह्यांनी पूर्ण क्षमतेने धान्य उचलू शकण्यासाठी वाहनांची संख्या लक्षणीयरीत्या वाढवणे आवश्यक आहे. धान्य उचल प्रक्रिया अधिक जलद आणि कार्यक्षम करण्यासाठी, थेट वॅगनमधून (वाहनातून थेट भरणे) धान्य उचलण्याच्या पद्धतीवर भर देण्यात येत आहे. या सर्व प्रयत्नांचे अंतिम उद्दिष्ट हेच आहे की प्रत्येक जिल्ह्यातील दुकानांवर ग्राहकांना **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** याची खात्री व्हावी आणि वितरण साखळी अखंडित राहावी.
सुट्टीतील गोदाम उघडे: अखंड उचल सुनिश्चित करणे
धान्य उचल प्रक्रियेतील अडथळे दूर करण्यासाठी राज्य सरकारने आणखी एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. ३१ मेची अंतिम मुदत पूर्ण करण्यासाठी आणि वाहतूक गती वाढवण्यासाठी, शनिवार व रविवार सारख्या सुट्टीच्या दिवशीही भारतीय अन्नधान्य महामंडळाच्या (FCI) गोदामांमधून धान्य उचल देण्यात येणार आहे. याचा अर्थ असा की सुट्टीच्या दिवशी देखील धान्य उचल सुरू राहील. यामुळे वाहतूक व्यवस्था अधिक लवचिक होईल आणि उचल प्रक्रिया अधिक सुलभ होईल. शिवाय, सुट्टीच्या दिवसाच्या एक दिवस आधीच महामंडळाच्या विभागीय व्यवस्थापकांना त्या दिवशी होणाऱ्या उचलींची माहिती उपलब्ध करून देण्याचेही सुचविण्यात आले आहे, जेणेकरून महामंडळाला योग्य ती माणसे आणि साधने उपलब्ध करून व्यवस्था करता येईल. या प्रयत्नांमुळे **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** या वचनाची पूर्तता वेळेत होणे शक्य होईल.
जिल्हा स्तरावर प्रगती आणि अंमलबजावणी
जिल्हा पुरवठा अधिकारी महेश सुधळकर यांनी या योजनेचा हेतू पुन्हा एकदा स्पष्ट केला. पावसाळ्याच्या संभाव्य व्यत्ययांमुळेच जून ते ऑगस्ट या **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** असा निर्णय घेण्यात आला आहे. त्यानुसार अन्नधान्य महामंडळाच्या (FCI) गोदामांमधून धान्याची उचल सुरू करण्यात आली आहे आणि ती चालू आहे. जिल्ह्यात २७ मेपर्यंत एकूण वाटपासाठी असलेल्या धान्यापैकी २१ टक्के उचल पूर्ण झाली आहे. हे उचललेले धान्य आता जिल्ह्यातील एकूण १८५९ रेशन दुकानांपैकी ५३१ दुकानांपर्यंत पोहोचवण्यात आले आहे. ३१ मे ही धान्य उचलीसाठीची अधिकृत अंतिम मुदत असली तरी, काही तांत्रिक कारणांमुळे (जसे की वाहतूक व्यवस्था, गोदाम क्षमता) उचल थोड्या दिवसांनी पुढे जाऊ शकते, असे सुधळकर यांनी सांगितले. तथापि, त्यांनी ग्राहकांना आश्वासन दिले की राज्य सरकारच्या स्पष्ट सूचनेनुसार, ३० जूनपर्यंत सर्व लाभार्थ्यांना तिन्ही महिन्यांचे धान्य नक्कीच वाटप करण्यात येईल. सर्व ग्राहकांनी जून महिन्याच्या सुरुवातीपासूनच आपले रेशन कार्ड घेऊन दुकानांवर हजर राहून आपले **तीन महिन्यांचे राशन एकत्र मिळणार** हे सुनिश्चित करावे.
ही पावसाळ्यापूर्वीची धान्य वितरण योजना ही एक महत्त्वाची आणि आवश्यक कल्पना आहे. पावसाळ्याच्या आधीच लोकांना त्यांचे तीन महिन्यांचे धान्य हातात मिळाले तर पाऊस, पूर किंवा वाहतूक अडथळ्यांमुळे अन्नधान्याच्या उपलब्धतेबाबत कमी चिंता वाटेल. सरकारी यंत्रणा, महामंडळ, वाहतूकदार आणि रेशन दुकानदार या सर्वांनी मिळून ही महत्त्वाची कामगिरी पार पाडणे गरजेचे आहे. ग्राहकांनीही वेळेत आपले धान्य घेण्यासाठी सहकार्य केले पाहिजे. अशा प्रकारे, सर्वांच्या सहकार्याने ही ‘पावसाळ्यापूर्वीची अन्नसुरक्षा’ योजना यशस्वी होऊ शकेल आणि राज्यातील प्रत्येक शिधापत्रिकाधारकाला पुढील तीन महिन्यांसाठीचे धान्य सुरक्षितपणे मिळू शकेल.