तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport) काढण्याची सुवर्णसंधी, विशेष मोहीम

परराष्ट्र मंत्रालयाच्या पुढाकाराने पुणे शहरातील प्रवाशांना लवकर पासपोर्ट अपॉइंटमेंट्स उपलब्ध करून देण्यासाठी एक विशेष कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला आहे. पुणे प्रादेशिक पारपत्र कार्यालयाने जाहीर केल्यानुसार, **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** सेवेच्या माध्यमातून ही मोहीम उद्या, 19 जुलै (शनिवार) रोजी पुणे येथील पासपोर्ट सेवा केंद्र (PSK) येथे राबवली जाणार आहे. या एक-दिवसीय विशेष कार्यक्रमाचा मुख्य हेतू अर्जदारांना जलद गतीने आपले **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** अपॉइंटमेंट्स मिळवून देणे आणि त्यांची प्रक्रिया सुलभ करणे हा आहे. अनेक अर्जदार कागदपत्रांच्या अपूर्णतेमुळे किंवा निकषांचे चुकीचे पालन केल्यामुळे अपॉइंटमेंटच्या दिवशी अडचणी येतात, हे लक्षात घेऊन ही मोहीम हाती घेण्यात आली आहे.

तात्काळ पासपोर्ट अर्जासाठी अत्यावश्यक कागदपत्रे

**तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** अर्ज प्रक्रिया यशस्वी होण्यासाठी सर्व आवश्यक कागदपत्रे पूर्ण आणि योग्य स्वरूपात सादर करणे अत्यंत गरजेचे आहे. खालील कागदपत्रांची यादी काळजीपूर्वक तपासा:

* **जन्म प्रमाणपत्र:** ज्यावर आधार क्रमांकाचा उल्लेख असलेला क्यूआर कोड अंकित असेल (अत्यंत महत्वाचे).
* **शैक्षणिक दाखला:** इयत्ता 10 वी (मॅट्रिक्युलेशन) चे मूळ उत्तीर्ण प्रमाणपत्र.
* **आधार कार्ड:** स्कॅन करण्यायोग्य क्यूआर कोडसह नवीनतम ई-आधार कार्डची प्रिंटेड प्रत. (लक्षात ठेवा: स्मार्ट ओळखपत्र किंवा खासगी संस्थांनी छापलेले आधार स्वीकारले जाणार नाहीत).
* **पॅन कार्ड:** होलोग्राम स्टिकरसह मूळ पॅन कार्ड.
* **मतदार ओळखपत्र:** होलोग्राम स्टिकरसह अलीकडील मतदार ओळखपत्र.
* **ड्रायव्हिंग लायसन्स:** वैध ड्रायव्हिंग लायसन्स (जर उपलब्ध असेल तर).
* **विवाह प्रमाणपत्र/घोषणापत्र (विवाहितांसाठी):** विवाह प्रमाणपत्र किंवा संयुक्त फोटो असलेले घोषणापत्र (परिशिष्ट ‘म’ किंवा Annexure ‘G’), ज्यावर पती-पत्नी दोघांनीही स्वाक्षरी केलेली असावी. सोबत जोडप्याचे पासपोर्ट आकाराचे फोटो आणि पती किंवा पत्नीचे पॅन कार्ड/ड्रायव्हिंग लायसन्स (जर पासपोर्ट नसेल तर) हे देखील आवश्यक.
* **अल्पवयीन मुलांसाठी (पालकांची संमती):** योग्यरीत्या भरलेले आणि स्वाक्षरी केलेले परिशिष्ट ‘म’ (Annexure ‘H’), म्हणजे दोन्ही पालकांची संमती दर्शविणारे. दोन्ही पालकांच्या पासपोर्टच्या प्रती देखील आवश्यक असू शकतात.

तात्काळ पासपोर्ट अर्जासाठी महत्वाच्या सूचना आणि टिप्स

**तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** मिळवण्याची प्रक्रिया वेगवान असली तरी कागदपत्रांच्या बाबतीत कमाल काळजी घेणे आवश्यक आहे. यासाठी काही गंभीरपणे लक्षात ठेवण्याजोगे मुद्दे:

* **स्मार्ट ओळखपत्र नाकारले जातील:** खासगी संस्था, स्टेशनरी दुकानांमार्फत प्लास्टिकवर छापून काढलेले आधार कार्ड, पॅन कार्ड किंवा मतदार ओळखपत्र **स्वीकारले जाणार नाहीत**. फक्त सरकारी प्राधिकरणाने जारी केलेले मूळ कागदपत्र किंवा ई-प्रिंट्सच मान्य आहेत.
* **आधार हा जन्मतारखेचा पुरावा नाही:** आधार कार्डावरील जन्मतारीख ही जन्मतारखेचा स्वतंत्र पुरावा **मानली जात नाही**. जन्मतारखेच्या पुराव्यासाठी क्यूआर कोड असलेले जन्म प्रमाणपत्र किंवा इयत्ता 10 वीचे प्रमाणपत्र अनिवार्य आहे.
* **क्यूआर कोड स्कॅनिंगचे महत्त्व:** पासपोर्ट कार्यालयाला भेट देण्यापूर्वीच आपल्या आधार कार्डवरील क्यूआर कोड स्कॅन करून त्याची वैधता तपासणे अत्यंत शहाणपणाचे ठरते. हे क्यूआर कोड पासपोर्ट अधिकाऱ्यांद्वारे स्कॅन करून कागदपत्रांची पडताळणी केली जाते.

डिजिटल तयारी: तात्काळ पासपोर्टसाठी एमआधार आणि डिजिलॉकर

**तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** अर्ज प्रक्रियेसाठी डिजिटल साधनांचा वापर करणे खूप उपयुक्त ठरू शकते. यासाठी दोन महत्वाची मोबाईल अ‍ॅप्स:

1. **एमआधार (mAadhaar):** हे अ‍ॅप आपल्या मोबाईलवर आधार कार्ड डिजिटली ठेवण्याची आणि त्यावरील क्यूआर कोड स्कॅन करण्याची सुविधा देते. जन्म प्रमाणपत्र आणि इतर कागदपत्रे जर डिजिलॉकरमध्ये लिंक केलेली असतील तर त्यांची सहज पडताळणी करता येते.
2. **डिजिलॉकर (DigiLocker):** हे अ‍ॅप सरकारी दस्तऐवज डिजिटली साठवण्यासाठी आणि सादर करण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. ई-आधार, शैक्षणिक प्रमाणपत्रे, जन्म प्रमाणपत्र इत्यादी येथे अपलोड करून ठेवता येतात.

**महत्वाचे स्पष्टीकरण:** ऑनलाइन पासपोर्ट अर्ज सबमिट करण्याच्या वेळी आधीच डिजिलॉकरमध्ये ‘शेअर’ केलेली कागदपत्रेच फक्त मान्य आहेत. पासपोर्ट कार्यालयात भेट देताना नवीन कागदपत्रे डिजिलॉकरमध्ये अपलोड करून ‘शेअर’ केली तर ती **स्वीकारली जाणार नाहीत**. म्हणूनच, **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** अर्जासाठी ऑनलाइन अर्ज सबमिट करण्यापूर्वीच एमआधार आणि डिजिलॉकर अ‍ॅप्स डाऊनलोड करून, तेथे सर्व आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करून ‘शेअर’ करणे गरजेचे आहे. डिजिलॉकर आणि एमआधार अ‍ॅप्समधील स्कॅनर सुविधेचा वापर करून जन्म प्रमाणपत्र, ई-आधार इत्यादींवरील क्यूआर कोड स्कॅन करता येतो, याची खात्री करा.

यशस्वी तात्काळ पासपोर्ट अर्जासाठी शेवटची तयारी

19 जुलैच्या विशेष **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** मोहिमेसाठी पूर्ण तयारी हीच यशाची गुरुकिल्ली आहे. या दिवशी वेळ मौल्यवान असेल, त्यामुळे आधीपासून सर्व कागदपत्रे एका फाईलमध्ये क्रमाने ठेवा. प्रत्येक कागदाच्या मूळ प्रती आणि एक संच फोटोकॉपी सोबत घेणे नक्की करा. ऑनलाइन अर्ज भरताना प्रविष्ट केलेली सर्व माहिती कागदपत्रांशी तंतोतंत जुळत असल्याची दुहेरी तपासणी करा. अपॉइंटमेंटच्या वेळेपेक्षा किमान 30 मिनिटे आधी पासपोर्ट सेवा केंद्रावर पोहोचण्याचा प्रयत्न करा. शेवटी, पासपोर्ट अधिकाऱ्यांच्या सूचना काळजीपूर्वक पाळा. आपल्या कागदपत्रांची पूर्णता आणि योग्यता हेच **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** प्रक्रियेतील सर्वात मोठे अडथळे दूर करू शकतात.

तात्काळ पासपोर्ट मोहीम: वेळेचा सदुपयोग आणि यशाची गुरुकिल्ली

परराष्ट्र मंत्रालयाच्या ह्या विशेष पुढाकारामुळे पुण्यातील नागरिकांना त्यांचे पासपोर्ट अधिक वेगाने मिळण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. ही **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** मोहीम केवळ एक अपॉइंटमेंटची संधी नसून, ती अर्जदारांना प्रक्रिया आधीच समजून घेण्याची आणि त्यानुसार पूर्ण तयारी करण्याची संधी देते. मोहिमेच्या दिवशी गर्दीची अपेक्षा असल्याने, आपल्या सर्व कागदपत्रे एकदम बिनचूक आणि पूर्ण असल्याची खात्री करून घेणे हेच खरे यश आहे. कागदपत्रांची यादी पुन्हा एकदा तपासा, एमआधार आणि डिजिलॉकरमध्ये आवश्यक कागदपत्रे शेअर केलेली आहेत याची पुष्टी करा आणि क्यूआर कोड्सची वैधता आधीच तपासून घ्या. थोडीशी अतिरिक्त मेहनत आणि सूचनांचे काटेकोर पालन करून तुम्ही या **तात्काळ पासपोर्ट (Tatkal Passport)** मोहिमेचा पूर्ण फायदा घेऊ शकता आणि तुमचे पासपोर्ट जलदगतीने प्राप्त करू शकता. उद्या पुणे पीएसके येथे तुमच्या सहज आणि यशस्वी प्रक्रियेची शुभेच्छा!