पोकरा योजना 2.0 साठी अर्ज सुरू; अशी करा ऑनलाइन नोंदणी

महाराष्ट्रातील शेतकरी समुदायासाठी आशेचा किरण घेऊन अवतरलेली नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प (PoCRA) 2.0, जी सर्वसाधारणपणे पोकरा योजना 2.0 म्हणून ओळखली जाते, ही एक अशी योजना आहे जी हवामानबदलाच्या आव्हानांशी सामना देण्यासाठी शेतकऱ्यांना सक्षम बनवते. २०२५ साली, या योजनेचा विस्तार करण्यात आला असून, त्यातील पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया (Pocra 2.0 online registration process) अधिक सुलभ आणि डिजिटल केली गेली आहे. महाराष्ट्र सरकारच्या कृषी विभागाच्या या महत्वाकांक्षी उपक्रमाचे मुख्य उद्दिष्य दुष्काळग्रस्त भागातील शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञान, आर्थिक साहाय्य आणि संपूर्ण मार्गदर्शन पुरवून शेतीची शाश्वतता आणि नफा निश्चित करणे आहे. विदर्भ, मराठवाडा यासारख्या प्रदेशांसाठी ही योजना एक वरदानाच समान आहे.

पोकरा योजना 2.0 ची उद्दिष्टे आणि ध्येये

Pocra पोकरा योजना 2.0 ची रचना करताना अनेक महत्वाची उद्दिष्टे लक्षात घेण्यात आली आहेत. या योजनेचा प्राथमिक हेतू शेतकऱ्यांना हवामानाच्या अनियमिततेपासून (जसे की दुष्काळ, गारपीट, अनियमित पाऊस) संरक्षित करणे आणि कृषी उत्पादनात स्थिरता आणणे हा आहे. यासाठी जलव्यवस्थापन, माती आरोग्य सुधारणा, आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर आणि शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण देणे यावर भर देण्यात आला आहे. या सर्व उद्दिष्टांना चालना देणारी पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया हीच या लाभांपर्यंत पोहोचण्याची मुख्य कडी आहे. पूर्वीच्या टप्प्याच्या तुलनेत, PoCRA 2.0 मध्ये ११ जिल्ह्यांतील सुमारे ५,१४२ गावांचा समावेश. करण्यात आला आहे, ज्यामुळे अधिक व्यापक लोकसंख्या लाभान्वित होईल.

पोकरा योजना 2.0 साठी पात्रता निकष

ही योजना प्रामुख्याने लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांवर केंद्रित आहे. योजनेअंतर्गत लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही विशिष्ट निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. शेतकरी महाराष्ट्रातील निवडक दुष्काळग्रस्त जिल्ह्यांतील असावा, ज्यांच्याकडे लहान जमीन तुकडा असेल किंवा जमीन नसलेले शेतकरीही विशिष्ट अटींनुसार पात्र ठरू शकतात. शिवाय, हवामानास प्रतिरोधक अशी पिके (जसे की काही प्रकारची धान्ये, डाळी, तेलबिया) घेणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते. या सर्व पात्रता तपासल्यानंतरच पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करता येते. अमरावती, नागपूर, यवतमाळ, लातूर, नांदेड यासह एकूण २२ जिल्हे या योजनेच्या व्याप्तीत येतात.

योजनेअंतर्गत मिळणारे लाभ आणि सवलती

पोकरा योजना 2.0अंतर्गत शेतकऱ्यांना विविध प्रकारचे आर्थिक आणि तांत्रिक लाभ प्रदान केले जातात. यामध्ये आधुनिक शेती उपकरणांसाठी (जसे की ट्रॅक्टर, बीजरोवण्याची यंत्रे) उच्च सबसिडी, जलसंधारणासाठी ठिबक सिंचन प्रणालीवर ५०% पर्यंत अनुदान, मोफत माती परीक्षण आणि माती आरोग्य कार्ड, पिक विम्यावर सवलत, तसेच सौरऊर्जेच्या वापरासाठी प्रोत्साहन यांचा समावेश होतो. हे सर्व लाभ मिळविण्यासाठी पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया यशस्वीरीत्या पूर्ण करणे खूप गरजेचे आहे. सर्व आर्थिक मदत थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात (DBT) हस्तांतरित केली जाते, ज्यामुळे पारदर्शकता राखली जाते आणि मध्यस्थी संपुष्टात येते.

अर्जासाठी आवश्यक असलेली कागदपत्रे

पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी सर्व आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवणे गरजेचे आहे. ही कागदपत्रे ऑनलाइन अपलोड करावी लागतात, म्हणून त्यांची स्कॅन केलेली प्रती तयार असाव्यात. आधार कार्ड, जमीन मालकीचा दस्तऐवज (७/१२ उतारा), बँक खात्याची माहिती, शेतकऱ्याचा अलीकडील फोटो, माती आरोग्य कार्ड (असल्यास), जलस्रोताची माहिती आणि इतर संबंधित प्रमाणपत्रे यांचा या यादीत समावेश आहे. यापैकी कोणतेही दस्तऐवज गहाळ झाल्यास पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया अर्धवट राहू शकते, म्हणून कागदपत्रे तपासून-पडताळून घ्यावीत.

२०२५ साठी पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया: चरण-दर-चरण मार्गदर्शन

२०२५ साठी पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाइन सुरू करण्यात आली आहे. शेतकऱ्यांना कोणत्याही प्रत्यक्ष कार्यालयात जाऊ न लागता घरबसल्या ती पूर्ण करता येते. या प्रक्रियेची पहिली पायरी म्हणजे अधिकृत वेबसाइट https://dbt.mahapocra.gov.in/ वर जाऊन ‘नवीन नोंदणी’ (New Registration) पर्याय निवडणे. त्यानंतर, आधार कार्डशी लिंक केलेला मोबाईल नंबर प्रविष्ट करून OTP मिळवून तो सत्यापित करावा लागतो. ही सुरुवातीची पायरी पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया साठी अतिशय महत्वाची आहे.

सत्यापनानंतर, तुम्हाला एक विस्तृत ऑनलाइन अर्ज फॉर्म भरावा लागेल. या फॉर्ममध्ये तुमची वैयक्तिक माहिती, जमिनीचे तपशील, सध्या घेतलेली पिके, बँक खात्याची माहिती आणि इतर संबंधित तपशील विचारले जातील. सर्व माहिती काळजीपूर्वक आणि अचूकपणे भरल्यानंतर, आधी तयार केलेली कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील. अर्ज सबमिट झाल्यानंतर, एक पावती (अॅक्नॉलेजमेंट रिसीट) तयार होईल, जी भविष्यातील संदर्भासाठी जतन करावी. अशाप्रकारे, पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया पूर्ण होते.

अर्जाची स्थिती तपासणे आणि पुढील कृती

अर्ज सबमिट केल्यानंतर,शेतकऱ्यांना त्याच्या स्थितीचे (Application Status) निरीक्षण करता येते. हे ऑनलाइन पोर्टलवर तुमचा नोंदणी क्रमांक किंवा आधार क्रमांक टाकून सहजपणे करता येते. अर्जाची तपासणी चालू आहे, मंजूर झाला आहे की नाही, किंवा त्यास काही अडचणी आहेत याची माहिती यामधून मिळू शकते. जर अर्जात काही त्रुटी आढळल्यास त्या दुरुस्त करण्याची संधी दिली जाते. अशा प्रकारे, पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया ही केवळ अर्ज करण्यापुरती मर्यादित नसून, अर्जाच्या संपूर्ण मंजुरीपर्यंतचा मार्ग आहे.

निष्कर्ष

शेतकऱ्यांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणण्याची क्षमता पोकरा योजना 2.0 मध्ये आहे. तांत्रिकदृष्ट्या सक्षम, आर्थिकदृष्ट्या सबल आणि पर्यावरणीयदृष्ट्या शाश्वत अशी शेती योजनेचे अंतिम लक्ष्य आहे. या लक्ष्यापर्यंत पोहोचण्याचा मुख्य मार्ग म्हणजे सर्व पात्र शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेणे. त्यासाठी, सर्वांनी वेळेच्या आत पोकरा योजना 2.0 नोंदणी अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करून आपल्या शेती व्यवसायास एक नवी दिशा द्यावी. अधिक माहिती आणि अपडेट्ससाठी अधिकृत वेबसाइट आणि जिल्हा कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा.