आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करणे: संपूर्ण माहिती

आधार कार्ड हे आजच्या काळात प्रत्येक भारतीय नागरिकासाठी एक महत्त्वाचे ओळखपत्र बनले आहे. सरकारी योजना, बँकिंग सेवा किंवा अन्य कोणत्याही औपचारिक कामासाठी आधार कार्डची गरज भासते. मात्र, काही वेळा आधार कार्डमध्ये नोंदवलेली माहिती चुकीची असते, विशेषतः जन्म तारीख. अशा परिस्थितीत आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करणे आवश्यक ठरते.

आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याची प्रक्रिया आता ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धतींनी सोपी झाली आहे. या लेखात आपण आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया, अधिकृत वेबसाइट आणि आवश्यक कागदपत्रांबाबत सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.

यूआयडीएआय (UIDAI) ने आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्यासाठी स्पष्ट मार्गदर्शक तत्त्वे दिली आहेत, ज्यामुळे नागरिकांना ही प्रक्रिया सहजपणे पूर्ण करता येते. तुम्हाला जर तुमच्या आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करायची असेल, तर योग्य दस्तऐवज आणि प्रक्रियेची माहिती असणे गरजेचे आहे.

या लेखातून तुम्हाला ही सर्व माहिती सोप्या भाषेत मिळेल, जेणेकरून तुम्ही कोणत्याही अडचणीशिवाय ही प्रक्रिया पार पाडू शकाल.

आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करणे हे केवळ तुमच्या ओळखीची अचूकता सुनिश्चित करत नाही, तर भविष्यातील कोणत्याही कायदेशीर किंवा प्रशासकीय अडचणी टाळण्यासही मदत करते. चला तर मग, आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याच्या प्रक्रियेचा आढावा घेऊया आणि त्यासाठी काय काय करावे लागते हे समजून घेऊया.

आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याची प्रक्रिया

आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्यासाठी तुम्हाला दोन पर्याय उपलब्ध आहेत: ऑनलाइन आणि ऑफलाइन. ऑनलाइन प्रक्रियेसाठी तुम्हाला UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल, तर ऑफलाइन प्रक्रियेसाठी तुम्हाला जवळच्या आधार सेवा केंद्राला भेट द्यावी लागेल. आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याची ऑनलाइन प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. **अधिकृत वेबसाइटवर लॉगिन**: सर्वप्रथम UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवर (https://uidai.gov.in) जा. तिथे “My Aadhaar” विभागात “Update Your Aadhaar” पर्याय निवडा. त्यानंतर “Update Demographics Data Online” वर क्लिक करा. येथून तुम्हाला सेल्फ सर्विस अपडेट पोर्टल (SSUP) वर नेले जाईल. तुमचा आधार क्रमांक टाकून आणि ओटीपीद्वारे पडताळणी करून लॉगिन करा.

2. **जन्म तारीख निवडणे**: लॉगिन केल्यानंतर, तुम्हाला जन्म तारीख अपडेट करण्याचा पर्याय दिसेल. “Date of Birth” हा पर्याय निवडा आणि तुमची योग्य जन्म तारीख टाका. लक्षात ठेवा की आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याची संधी फक्त एकदाच मिळते, त्यामुळे माहिती काळजीपूर्वक भरा.

3. **कागदपत्रे अपलोड करणे**: जन्म तारीख अपडेट करण्यासाठी तुम्हाला वैध दस्तऐवज अपलोड करावा लागेल. यानंतर तुमचा अनुरोध सबमिट करा आणि तुम्हाला एक अपडेट रिक्वेस्ट नंबर (URN) मिळेल, ज्याचा वापर तुम्ही प्रक्रियेचा मागोवा घेण्यासाठी करू शकता.

आधार कार्ड मध्ये मोबाइल नंबर असा करा अपडेट, जाणून घ्या संपूर्ण प्रक्रिया

ऑफलाइन प्रक्रियेसाठी तुम्हाला आधार सेवा केंद्रावर जावे लागेल. तिथे तुम्हाला आधार अपडेट फॉर्म भरावा लागेल, ज्यात तुम्हाला जन्म तारीख अपडेट करण्याची विनंती करावी लागेल. आवश्यक कागदपत्रांसह हा फॉर्म जमा करा आणि बायोमेट्रिक पडताळणी पूर्ण करा. आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्यासाठी साधारणपणे 50 रुपये शुल्क आकारले जाते, जे ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन दोन्ही पद्धतींसाठी लागू होऊ शकते.

अधिकृत वेबसाइट

आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्यासाठी UIDAI ची अधिकृत वेबसाइट https://uidai.gov.in ही एकमेव विश्वसनीय स्रोत आहे. या वेबसाइटवर “My Aadhaar” विभागात तुम्हाला सर्व ऑनलाइन सेवा उपलब्ध आहेत.

सेल्फ सर्विस अपडेट पोर्टल (https://ssup.uidai.gov.in) हे विशेषतः आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. या पोर्टलवर तुम्हाला तुमचा आधार क्रमांक आणि नोंदणीकृत मोबाइल नंबरवर मिळणारा ओटीपी वापरून लॉगिन करावे लागते.

ही वेबसाइट वापरण्यास अतिशय सोपी आहे आणि ती हिंदी, इंग्रजीसह अनेक भारतीय भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्यासाठी कोणत्याही बाहेरील वेबसाइट किंवा अनधिकृत एजंटवर अवलंबून राहू नका, कारण यामुळे तुमची वैयक्तिक माहिती धोक्यात येऊ शकते. जर तुम्हाला ऑनलाइन प्रक्रियेत अडचण येत असेल, तर तुम्ही UIDAI च्या हेल्पलाइन क्रमांक 1947 वर संपर्क साधू शकता.

आवश्यक कागदपत्रे

आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्यासाठी तुमच्याकडे खालीलपैकी कोणतेही एक वैध दस्तऐवज असणे आवश्यक आहे:
– **जन्म प्रमाणपत्र**: स्थानिक प्रशासन किंवा रुग्णालयाने जारी केलेले जन्म प्रमाणपत्र हे सर्वात स्वीकार्य दस्तऐवज आहे.
– **पासपोर्ट**: पासपोर्टमध्ये नोंदवलेली जन्म तारीख आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.

– **SSLC प्रमाणपत्र**: दहावीच्या बोर्डाने जारी केलेले प्रमाणपत्र किंवा मार्कशीट हे देखील वैध आहे.
– **पॅन कार्ड**: पॅन कार्डवर नोंदवलेली जन्म तारीख पुरावा म्हणून सादर केली जाऊ शकते.
– **सरकारी फोटो ओळखपत्र**: केंद्र किंवा राज्य सरकारने जारी केलेले फोटो ओळखपत्र ज्यात जन्म तारीख नमूद आहे, तेही स्वीकारले जाते.

या कागदपत्रांपैकी कोणतेही एक दस्तऐवज तुमच्या नावावर असावे आणि त्यातील जन्म तारीख स्पष्टपणे दिसावी. आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्यासाठी दस्तऐवजाची स्कॅन कॉपी ऑनलाइन अपलोड करावी लागते, तर ऑफलाइन प्रक्रियेत मूळ कागदपत्र आणि त्याची झेरॉक्स प्रत सादर करावी लागते. जर तुमच्याकडे यापैकी कोणताही दस्तऐवज नसेल, तर तुम्ही UIDAI च्या क्षेत्रीय कार्यालयाशी संपर्क साधून अपवादात्मक प्रक्रियेची (Exception Handling) माहिती घेऊ शकता.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न आणि उत्तरे

1. **आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करणे किती वेळा शक्य आहे?**
आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्याची संधी फक्त एकदाच मिळते. त्यामुळे योग्य माहिती आणि कागदपत्रांसह ही प्रक्रिया करावी.

2. **आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्यासाठी किती शुल्क आकारले जाते?**
या प्रक्रियेसाठी साधारणपणे 50 रुपये शुल्क आकारले जाते, जे ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धतींसाठी लागू आहे.

3. **ऑनलाइन प्रक्रियेसाठी कोणती वेबसाइट वापरावी?**
आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्यासाठी UIDAI ची अधिकृत वेबसाइट https://uidai.gov.in किंवा सेल्फ सर्विस अपडेट पोर्टल https://ssup.uidai.gov.in वापरावे.

4. **जन्म प्रमाणपत्र नसेल तर काय करावे?**
जन्म प्रमाणपत्र नसल्यास तुम्ही पासपोर्ट, SSLC प्रमाणपत्र, पॅन कार्ड किंवा सरकारी ओळखपत्राचा वापर करू शकता.

5. **प्रक्रिया पूर्ण होण्यास किती वेळ लागतो?**
आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करण्याची प्रक्रिया सामान्यतः 7 ते 30 दिवसांत पूर्ण होते, परंतु काही प्रकरणांमध्ये याला जास्त वेळ लागू शकतो.

6. **ऑफलाइन प्रक्रियेसाठी कोठे जावे लागते?**
तुम्हाला जवळच्या आधार सेवा केंद्रावर किंवा UIDAI च्या क्षेत्रीय कार्यालयात जावे लागेल.

7. **आधार क्रमांकाशी मोबाइल नंबर लिंक नसेल तर काय करावे?**
मोबाइल नंबर लिंक नसल्यास तुम्हाला आधार सेवा केंद्रावर जाऊन प्रथम नंबर लिंक करावा लागेल, त्यानंतरच जन्म तारीख अपडेट करता येईल.

8. **URN म्हणजे काय?**
URN (Update Request Number) हा एक अद्वितीय क्रमांक आहे जो तुम्हाला आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याच्या प्रक्रियेचा मागोवा घेण्यासाठी मिळतो.

9. **जन्म तारीख चुकीची असल्यास कोणत्या अडचणी येऊ शकतात?**
चुकीच्या जन्म तारीखमुळे बँक खाते उघडणे, सरकारी योजना किंवा पासपोर्टसाठी अर्ज करताना अडचणी येऊ शकतात.

10. **हेल्पलाइन क्रमांक कोणता आहे?**
आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्यात अडचण असल्यास तुम्ही UIDAI च्या हेल्पलाइन क्रमांक 1947 वर संपर्क साधू शकता.

निष्कर्ष

आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करणे ही एक महत्त्वाची प्रक्रिया आहे जी तुमच्या ओळखीची सत्यता आणि अचूकता सुनिश्चित करते. UIDAI ने या प्रक्रियेला सोपी आणि सर्वसामान्यांसाठी सुलभ बनवले आहे, ज्यामुळे तुम्ही घरबसल्या किंवा आधार सेवा केंद्राच्या माध्यमातून हे काम पूर्ण करू शकता. योग्य कागदपत्रे आणि अधिकृत वेबसाइटच्या मदतीने तुम्ही ही प्रक्रिया सहजपणे पार पाडू शकता. आधार कार्डमध्ये जन्म तारीख अपडेट करण्याची संधी फक्त एकदाच मिळते, त्यामुळे ही प्रक्रिया काळजीपूर्वक करणे महत्त्वाचे आहे.

तुमच्या आधार कार्डमधील माहिती अद्ययावत ठेवणे हे केवळ तुमच्या सोयीसाठीच नाही, तर सरकारी सेवा आणि कायदेशीर प्रक्रियांमध्ये अडचणी टाळण्यासाठीही आवश्यक आहे. जर तुमच्या आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख चुकीची असेल, तर विलंब न करता आजच ही प्रक्रिया पूर्ण करा. UIDAI ची अधिकृत वेबसाइट आणि हेल्पलाइन तुम्हाला या कामात मदत करण्यासाठी नेहमीच उपलब्ध आहेत.

शेवटी, आधार कार्डमध्ये जन्मतारीख अपडेट करणे हे तुमच्या डिजिटल आणि वास्तविक जीवनातील ओळखीला एकमेकांशी जोडणारे महत्त्वाचे पाऊल आहे. योग्य माहितीसह आणि थोड्या काळजीने तुम्ही हे काम सहजपणे करू शकता आणि तुमचे आधार कार्ड नेहमीच अद्ययावत ठेवू शकता.