उन्हाळ्यात गरमी वाढली की कूलर किंवा एसीशिवाय घरात राहणे कठीण होते. मात्र, बाजारात मिळणारे कूलर महागडे असतात आणि वीज देखील जास्त खर्च होते. अशा परिस्थितीत, तुम्ही घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवू शकता. हा पर्याय स्वस्त, सोपा आणि पर्यावरणपूरक आहे. या लेखात आपण घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा या प्रक्रियेबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा – यासाठी लागणारे साहित्य
तुम्ही अगदी साध्या आणि सहज मिळणाऱ्या वस्तू वापरून घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा हा प्रयोग करू शकता. त्यासाठी तुम्हाला खालील साहित्य लागेल –
- प्लास्टिकची मोठी बादली किंवा ड्रम – पाणी साठवण्यासाठी
- डीसी फॅन (12V किंवा 24V) – थंड हवा निर्माण करण्यासाठी
- कॉपर ट्यूब किंवा पीव्हीसी पाईप – पाणी फिरवण्यासाठी
- पाणी मोटर (सबमर्सिबल मोटर 5W – 10W) – पाणी वर उचलण्यासाठी
- थंड पाणी किंवा बर्फाचे तुकडे – हवा गार करण्यासाठी
- फायबर किंवा कूलर पॅड्स – चांगल्या प्रकारे थंड हवा निर्माण होण्यासाठी
- ड्रिल मशीन आणि स्क्रू ड्रायव्हर – जोडणी करण्यासाठी
- बॅटरी किंवा अडॅप्टर – डीसी फॅन आणि पंप चालवण्यासाठी
घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा – स्टेप बाय स्टेप प्रक्रिया
स्टेप 1: बादलीची तयारी करा
- प्लास्टिकच्या मोठ्या ड्रम/ बादलीला स्वच्छ धुवा आणि त्यात थंड पाणी किंवा बर्फाचे तुकडे भरा.
- पाणी अधिक काळ थंड राहण्यासाठी तुम्ही काही मोठे बर्फाचे ब्लॉक्स तयार करून ठेवू शकता.
स्टेप 2: फॅन बसवा
- ड्रम/बादलीच्या झाकणावर ड्रिल मशीनच्या साहाय्याने एक मोठे छिद्र करा.
- त्या छिद्रात डीसी फॅन व्यवस्थित बसवा आणि स्क्रूच्या सहाय्याने घट्ट करा.
- फॅन बाहेरच्या दिशेने हवा फेकेल याची खात्री करा.
स्टेप 3: कॉपर ट्यूब किंवा पीव्हीसी पाईप बसवा
- पीव्हीसी पाईप किंवा कॉपर ट्यूबला सर्पाकृती वळवून ड्रम/ बादलीच्या आत फिट करा.
- या ट्यूबमध्ये सतत थंड पाणी फिरू शकेल असे कनेक्शन तयार करा.
स्टेप 4: पाणी मोटर बसवा
- सबमर्सिबल पाणी मोटर ड्रम/ बादलीच्या तळाशी ठेवा आणि ती कॉपर ट्यूब किंवा पीव्हीसी पाईपला जोडा.
- मोटर सुरू केल्यावर थंड पाणी ट्यूबमध्ये फिरू लागेल आणि त्यामुळे हवा अधिक गार होईल.
स्टेप 5: कूलर पॅड्स वापरा (पर्यायी पर्याय)
- हवा अधिक थंड करण्यासाठी तुम्ही फायबर कूलर पॅड्स वापरू शकता.
- हे पॅड्स बादलीच्या आतील भागात लावल्यास, त्यातून जाणारी हवा अधिक थंड होईल.
स्टेप 6: वीज कनेक्शन द्या
- डीसी फॅन आणि पाणी मोटरला योग्य बॅटरी किंवा अडॅप्टरशी जोडा.
- बॅटरी वापरणार असाल, तर ती चार्जेबल असावी, जेणेकरून विजेच्या वापराची चिंता राहणार नाही.
घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा – फायदे
घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा याचा तुम्हाला अनेक फायदे मिळू शकतात –
- कमी खर्च: बाजारातील कूलरच्या तुलनेत हा पर्याय स्वस्त पडतो.
- वीज वाचते: डीसी फॅन आणि सबमर्सिबल पंपमुळे विजेचा कमी वापर होतो.
- इको-फ्रेंडली: यामध्ये कोणत्याही हानिकारक गॅसचा वापर होत नाही.
- पोर्टेबल: हा कूलर सहज एका खोलीतून दुसऱ्या खोलीत नेता येतो.
- थंड हवा: नैसर्गिक आणि आरोग्यासाठी चांगली हवा मिळते.
घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा – काही महत्त्वाच्या टिप्स
- ड्रम/ बादलीतील पाणी गरम झाल्यास ते बदला किंवा नवीन बर्फ घाला.
- फॅन मोठ्या साइजचा वापरल्यास थंड हवा जास्त प्रमाणात मिळेल.
- पीव्हीसी पाईपऐवजी कॉपर ट्यूब वापरल्यास परिणाम अधिक चांगला मिळेल.
- जर तुम्हाला मोठ्या प्रमाणात थंड हवा हवी असेल, तर मोठ्या टबमध्ये कूलर तयार करा.
घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा – प्रश्नोत्तरं
1. घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा ही प्रक्रिया किती खर्चिक आहे?
साधारणतः 800 ते 2000 रुपयांच्या आत हा कूलर तयार करता येतो.
2. हा कूलर किती वेळ थंड हवा देतो?
बादलीतील पाणी थंड असेपर्यंत हा कूलर चांगली हवा देतो. नियमितपणे बर्फ घातल्यास अधिक वेळ टिकतो.
3. बाजारातील कूलरपेक्षा हा कूलर किती चांगला आहे?
याचा विजेचा खर्च कमी असून, हा पोर्टेबल आणि स्वस्त आहे. मात्र, मोठ्या खोलीसाठी बाजारातील कूलर अधिक प्रभावी ठरतो.
4. घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा आणि त्यासाठी कोणते साहित्य वापरायचे?
डीसी फॅन, बादली, पीव्हीसी पाईप, बर्फ, पाणी मोटर आणि कूलर पॅड्स.
5. हा कूलर कसा साफ करायचा?
साप्ताहिकपणे बादली आणि पाईप स्वच्छ करा, तसेच मोटरची नियमित देखभाल करा.
निष्कर्ष – घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा आणि उन्हाळ्याची झळ कमी करा
जर तुम्हाला उन्हाळ्यात स्वस्त आणि प्रभावी थंड हवा हवी असेल, तर घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा हा पर्याय उत्तम ठरतो. कमी खर्चात, सहज मिळणाऱ्या वस्तू वापरून तुम्ही हा कूलर तयार करू शकता. या पद्धतीने तयार केलेला कूलर विजेच्या कमी वापरामुळे किफायतशीर आणि पर्यावरणपूरक आहे.
तर मग वाट कसली पाहता? आजच घरच्या घरी स्वतः कूलर बनवा आणि उन्हाळ्याची झळ कमी करा!