नाशिक जिल्ह्यातील महाबँक आर-सेटी प्रशिक्षण संस्थेने स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना अंतर्गत एक उल्लेखनीय पाऊल उचलले आहे. ६ नोव्हेंबर पासून सुरू होणाऱ्या या १२-दिवसीय प्रशिक्षण कार्यक्रमातून ग्रामीण भागातील तरुणांना स्वरोजगाराच्या दिशेने पाऊल उचलण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये प्रदान केली जाणार आहेत. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना प्रामुख्याने कुक्कुटपालन, शेळीपालन, दुग्धव्यवसाय आणि इतर छोट्या-मोठ्या व्यवसायांवर लक्ष केंद्रित करते, ज्यामुळे सहभागींना स्वतःचे उद्योग सुरू करण्यासाठी आवश्यक तांत्रिक ज्ञान आणि व्यावहारिक अनुभव मिळू शकेल.
कृषी उद्यमी प्रशिक्षणाचा व्यापक आढावा
कृषी उद्यमी प्रशिक्षण कार्यक्रम १० नोव्हेंबर पासून सुरू होणार आहे आणि त्यात कुक्कुटपालन, शेळीपालन आणि दुग्धव्यवसायाच्या तपशीलवार पैलूंचा समावेश आहे. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना केवळ पशुपालनाच्या मूलभूत गोष्टीच शिकवत नाही तर व्यवसायाच्या सर्व बाबींवर मार्गदर्शन प्रदान करते. प्रशिक्षणार्थींना शेळी, गोट व इतर पशुपालनाचे विविध प्रकार, नियोजन पद्धती, शेडचे बांधकाम नियोजन, खाद्य व्यवस्थापन, आजार आणि औषधोपचार याविषयी तपशीलवार माहिती दिली जाणार आहे. या स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजनेमुळे सहभागींना पशुपालन व्यवसायाच्या सर्व अंगांना सामोरे जाण्याची तयारी मिळेल.
व्यवसाय विकासाचे आधुनिक पैलू
प्रशिक्षण कार्यक्रमात केवळ पारंपरिक पशुपालनावरच भर दिला जाणार नाही तर आधुनिक व्यवसाय विकासाच्या तंत्रांवरही लक्ष केंद्रित केले जाईल. यामध्ये विपणन तंत्रे, बाजार सर्वेक्षण, ग्राहक व्यवस्थापन, शासकीय योजना, बँक कर्जे आणि अनुदान योजनांविषयी मार्गदर्शनाचा समावेश आहे. प्रशिक्षणार्थी प्रकल्प अहवाल तयार करणे शिकतील आणि प्रत्यक्ष युनिटला भेट देऊन व्यवहारातील समस्या आणि संधी समजून घेतील. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना व्यावसायिक दृष्टीकोनातून पशुपालन व्यवसायाचे सर्व अंग समजून घेण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरेल.
प्रशिक्षणातील सुविधा आणि सोयी
या प्रशिक्षण कार्यक्रमाचे आकर्षण म्हणजे प्रशिक्षणार्थींना उपलब्ध होणाऱ्या सोयी आणि सुविधा. संस्थेकडून प्रशिक्षण कार्यक्रमादरम्यान वही, पेन, वाचन साहित्य, तीन वेळचे जेवण, चहा, निवासस्थान आणि टी-शर्ट अशा सर्व गोष्टी मोफत पुरवल्या जाणार आहेत. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना केवळ ज्ञानदानापुरती मर्यादित नसून प्रशिक्षणार्थींच्या सर्व आवश्यक गरजांची काळजी घेते. यामुळे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घराण्यातील तरुणांसाठीही हा कार्यक्रम सहज सोयीस्कर ठरतो आणि त्यांना कोणत्याही आर्थिक अडचणीशिवाय प्रशिक्षण घेता येते.
फास्ट फूड स्टॉल उद्यमी प्रशिक्षणाचे वैशिष्ट्य
फास्ट फूड स्टॉल उद्यमी प्रशिक्षण कार्यक्रम हे या प्रशिक्षण शिबिराचे दुसरे महत्त्वाचे आकर्षण आहे. या प्रशिक्षणात २० प्रकारच्या चाट, चायनीज डिशेस, वडापाव, पावभाजी, व्हेज पुलाव, चहा आणि नास्त्याचे विविध प्रकार यांच्या तयारीवर भर दिला जाणार आहे. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना फास्ट फूड व्यवसायात रुची असणाऱ्या तरुणांसाठी विशेषतः उपयुक्त ठरेल. प्रशिक्षण थेरिटिकल आणि प्रॅक्टिकल अशा दोन्ही पद्धतीने दिले जाणार आहे, ज्यामुळे सहभागींना व्यवसाय उभारणीचा प्रत्यक्ष अनुभव मिळेल.
उद्योजक कौशल्य विकासाचे प्रशिक्षण
फास्ट फूड प्रशिक्षण कार्यक्रमात केवळ पाककलेपुरते मर्यादित न राहता व्यक्तिमत्त्व विकास आणि उद्योजक कौशल्य विकासावरही भर दिला जाणार आहे. सहभागी प्रत्यक्ष युनिटच्या भेटीद्वारे व्यवसायाचे व्यावहारिक पैलू समजून घेतील. शासकीय योजना, बँक कर्ज, अनुदान, विपणन व्यवस्थापन, बाजार सर्वेक्षण आणि पॅकेजिंग यासारख्या महत्त्वाच्या विषयांवर तज्ञांकडून मार्गदर्शन मिळणार आहे. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना संपूर्ण व्यवसाय चक्राची माहिती प्रदान करते, ज्यामुळे प्रशिक्षणार्थी स्वतःचा व्यवसाय यशस्वीरीत्या सुरू करू शकतात.
प्रशिक्षणासाठी पात्रता निकष
या प्रशिक्षण कार्यक्रमासाठी पात्रतेचे निकष अतिशय सोपे आणि सर्वसमावेशक ठेवले आहेत. शैक्षणिक पात्रता म्हणून किमान ७वी नापास/पास असणे आवश्यक आहे, तर वयोमर्यादा १८ ते ४५ वर्षे ठेवली आहे. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना अशा सर्व तरुणांसाठी आहे ज्यांना उच्च शिक्षणाची संधी उपलब्ध झाली नाही किंवा जे औपचारिक शिक्षणापुरते मर्यादित आहेत. अशा प्रकारे, किमान शैक्षणिक पात्रता असलेल्या व्यक्तींनासुद्धा या कार्यक्रमाचा लाभ घेऊन स्वतःचा व्यवसाय सुरू करणे शक्य होईल.
आवश्यक कागदपत्रांची यादी
प्रशिक्षणासाठी अर्ज करताना काही आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतील. यामध्ये शाळा सोडल्याचा दाखला, आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदान कार्ड, रेशनकार्ड, बँक पासबुक, जात प्रमाणपत्र आणि दोन फोटोंचा समावेश आहे. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना सर्व कागदपत्रे नसलेल्या उमेदवारांसाठी सुद्धा सोयीस्कर आहे, कारण ज्यांच्याकडे एक-दोन कागदपत्रे कमी असली तरी ते प्रशिक्षणासाठी अर्ज करू शकतात. दारिद्र्य रेषेखालील कुटुंब दाखला, मनरेगा जॉब कार्ड, बचत गट सदस्यत्व किंवा घरकुल लाभार्थी यांच्यासाठी अतिरिक्त सवलतींची तरतूद आहे.
विशेष सवलती आणि सुविधा
प्रशिक्षण कार्यक्रमादरम्यान विशेष सवलती आणि सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जात आहेत. प्रशिक्षण १३ दिवसांचे मोफत असून दररोज सकाळी १० ते संध्याकाळी ५ वाजेपर्यंत चालेल. ज्यांना प्रशिक्षण कालावधीत राहण्याची आवश्यकता असेल त्यांच्यासाठी निवासाची सोय उपलब्ध आहे. तसेच, जे प्रशिक्षणार्थी दूरच्या गावांहून येतील त्यांना जेवणाची सोय देखील उपलब्ध आहे. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना प्रशिक्षणार्थींच्या सर्व प्रकारच्या गरजांची पूर्तता करते आणि त्यांना कोणत्याही चिंतेशिवाय प्रशिक्षणावर लक्ष केंद्रित करण्यास मदत करते.
संपर्क माहिती आणि अंतिम शब्द
अधिक माहितीसाठी उमेदवारांनी महाबँक ग्रामीण स्वयंरोजगार प्रशिक्षण संस्था, गोवर्धन ग्रामपंचायत जवळ, सेंट्रल बँक ऑफ इंडिया समोर, गोवर्धन गाव, गंगापुर, नाशिक येथे संपर्क साधावा. ही स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजना गेल्या काही वर्षांत नाशिक जिल्ह्यात सुरू झालेल्या सर्वात महत्त्वाकांक्षी प्रशिक्षण कार्यक्रमांपैकी एक आहे. उद्योजकता वाढवण्यासाठी आणि ग्रामीण भागातील तरुणांना स्वरोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देण्यासाठी हा कार्यक्रम एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या स्वयंरोजगारासाठी मोफत प्रशिक्षण योजनेमुळे सहभागी तरुण आत्मविश्वासाने स्वतःचे व्यवसाय सुरू करू शकतील आणि आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनू शकतील.