कोजागिरी पौर्णिमा 2025; दिवशी या गोष्टी आवर्जून टाळा अन्यथा होईल नुकसान

प्रचलित भारतीय सणांपैकी कोजागिरी पौर्णिमा हा एक विशेष सण आहे. हा सण केवळ चांदण्याच्या रात्रीचा नाही तर आरोग्य, समृद्धी आणि आध्यात्मिक जागरणाचा सण आहे. या लेखात आपण कोजागिरी पौर्णिमा 2025 च्या सर्व पैलूंचा खोलवर विचार करू, तिचे धार्मिक, सांस्कृतिक आणि वैज्ञानिक महत्त्व समजून घेऊ आणि या शुभ दिवसासाठी ५० शुभेच्छा देखील मांडू.

कोजागिरी पौर्णिमा: शरद ऋतूतील चंद्रांचा उत्सव

कोजागिरी पौर्णिमा, जिला शरद पौर्णिमा असेही म्हणतात, ती अश्विन महिन्यातील शुक्ल पक्षातील पौर्णिमेला साजरी केली जाते. ही पौर्णिमा केवळ एक खगोलीय घटना नसून, एक सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक संधी आहे. कोजागिरी पौर्णिमा 2025 मध्येही लाखो भक्त उत्साहाने साजरी करतील. नवरात्राच्या नऊ दिवसांच्या कठोर उपासनेनंतर देवीची विश्रांती पूर्ण होऊन ती जागी होते याचा हा सण सांगतो. या दिवसाचे वैशिष्ट्य म्हणजे चंद्र पृथ्वीवर आपल्या सोळा कलांसहित अमृत वर्षाव करतो अशी श्रद्धा आहे. म्हणूनच, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 हा केवळ एक दिवस नसून, एक दैवी अनुभव घेऊन येणारा क्षण आहे.

कोजागिरी पौर्णिमेचे ऐतिहासिक आणि पौराणिक पाया

कोजागिरी पौर्णिमेची मुळे हिंदू पुराणकथांमध्ये खोलवर रुजलेली आहेत. एका आख्यायिकेनुसार, जेव्हा देवी लक्ष्मी पृथ्वीवर फिरायला येतात, तेव्हा त्या ‘को जागर्ति?’ म्हणजे ‘जागे कोण आहे?’ असे विचारतात. जे लोक जागे असतात आणि भक्तीपूर्वक तिची पूजा करतात, त्यांना ती आशीर्वाद देतात. दुसरी कथा अशी आहे की याच दिवशी भगवान कृष्ण रासलीला करत असत. तिसरी महत्त्वाची कथा अशी आहे की समुद्रमंथनातून काढलेले अमृत प्यायल्यानंतर देवांना याच दिवशी अमरत्व प्राप्त झाले. या सर्व कथा या पौर्णिमेला एक विशेष आध्यात्मिक ऊर्जा प्रदान करतात. म्हणून, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 ची तयारी केवळ पूजेपुरती मर्यादित न ठेवता, तिच्या गहन अर्थाचा विचार करावा.

कोजागिरी पौर्णिमा 2025 ची तारीख आणि शुभ मुहूर्त

यावर्षी कोजागिरी पौर्णिमा 2025 चे आगमन ६ ऑक्टोबर रोजी होत आहे. ही पौर्णिमा केवळ एक दिवसाचा सण नसून, एक विशिष्ट कालावधी आहे ज्यामध्ये पूजा-अर्चना केल्यास विशेष फलप्राप्ती होते. अश्विन महिन्यातील पौर्णिमा तिथी ६ ऑक्टोबर दुपारी १२:२३ वाजता सुरू होऊन ७ ऑक्टोबर सकाळी ९:१६ वाजता संपेल. मात्र, सर्वात महत्त्वाचा शुभ मुहूर्त म्हणजे पूजेचा वेळ, जो ६ ऑक्टोबर रोजी रात्री ११:४५ वाजता सुरू होऊन ७ ऑक्टोबर रोजी रात्री १२:३४ वाजता संपेल. हा अंदाजे ४९ मिनिटांचा अतिशय शुभ कालावधी आहे. चंद्रोदय ६ ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी ५:२७ वाजता होईल. या वेळेचे निरीक्षण करून कोजागिरी पौर्णिमा 2025 साजरी करणे अधिक फलदायी ठरू शकते.

देवी लक्ष्मी आणि भगवान विष्णूचे पूजन

कोजागिरी पौर्णिमा 2025च्या दिवशी देवी लक्ष्मी आणि भगवान विष्णू यांच्या संयुक्त पूजेला फार महत्त्व आहे. असे मानले जाते की या दिवशी देवी लक्ष्मी भगवान विष्णूंसह गरुडावर आरूढ होऊन पृथ्वीवर भ्रमंती करतात आणि भक्तांना दर्शन देतात. म्हणून घरांमध्ये विशेष सजावट करून, दिवे लावून त्यांचे स्वागत केले जाते. या दिवशी केलेली पूजा केवळ ऐहिक संपत्ती देत नाही तर आध्यात्मिक समृद्धी देखील देते. श्रीसूक्त, कनकधारा स्तोत्र, विष्णु सहस्रनाम यांचे पठण करणे शुभ मानले जाते. अनेक ठिकाणी रात्रभर जागरण करून भजन-कीर्तन केले जाते. अशा प्रकारे, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 ही देवी लक्ष्मीची कृपा मिळवण्यासाठी एक सुवर्णसंधी आहे.

मसाला दुधाची प्रथा आणि वैज्ञानिक दृष्टीकोन

कोजागिरी पौर्णिमा 2025च्या दिवशी मसाला दूध (केशर, बदाम, पिस्ता इ. घातलेले दूध) चंद्रप्रकाशात ठेवण्याची आणि नंतर ते सेवन करण्याची शेकडो वर्षांची प्रथा आहे. श्रद्धेने हा प्रकार ‘अमृत’ समान मानला जातो. मात्र, आधुनिक विज्ञानाने देखील यामागे काही तथ्ये मान्य केली आहेत. शरद ऋतूतील या पौर्णिमेच्या रात्री चंद्रिकेची तीव्रता सर्वाधिक असते आणि असे म्हटले जाते की या किरणांमध्ये काही प्रतिजैविक (Antibacterial) गुणधर्म असतात. दुधात असलेले सूक्ष्मजीव या किरणांमुळे नष्ट होतात आणि ते अधिक पौष्टिक बनते. सोबतच, केशर, बदाम, वेलची इत्यादी मसाल्यांचे आरोग्यदायी गुणधर्म यामध्ये मिसळले जातात. म्हणून, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 रोजी ही प्रथा आरोग्य आणि श्रद्धा या दोन्हीचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक आहे.

कुटुंबातील ज्येष्ठ अपत्याला ओवाळण्याची सुरेख परंपरा

कोजागिरी पौर्णिमा 2025च्या दिवशी दुसरी एक महत्त्वाची परंपरा म्हणजे कुटुंबातील सर्वात ज्येष्ठ व्यक्तीचे (मुलगा किंवा मुलगी) ओवाळणे. या व्यक्तीला सन्मानाने आसनावर बसवले जाते, त्याच्या हातावर हळद-कुंकू लावले जाते आणि त्याला मिष्टान्न खायला घातले जाते. त्यानंतर कुटुंबातील इतर सदस्य त्याला ओवाळतात आणि आशीर्वाद घेतात. या परंपरेमागे कुटुंबातील एकात्मता, सन्मान आणि आपलेपणा जपण्याची भावना आहे. ही परंपरा आजच्या वैयक्तिकतेच्या युगात आपल्याला कुटुंबाचे महत्त्व आठवण करून देते. म्हणून, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 रोजी ही सुरेख परंपरा अवश्य पाळावी.

कोजागिरी पौर्णिमेच्या दिवशी काय करावे आणि काय टाळावे

कोजागिरी पौर्णिमा 2025च्या दिवशी काही गोष्टी करणे फार शुभ मानले जाते तर काही गोष्टी टाळल्या पाहिजेत. करावयाच्या गोष्टींमध्ये प्रामुख्याने लक्ष्मी-विष्णूंची पूजा, गरीब किंवा गरजूंना दानधर्म, हनुमान मंदिरात चारमुखी दिवा लावणे, मसाला दुधाचे सेवन आणि रात्री जागरण करणे यांचा समावेश होतो. तर टाळावयाच्या गोष्टींमध्ये तामसिक आहार, काळा रंग वापरणे, झोपणे, वादविवाद करणे, कर्ज देणे किंवा घेणे आणि कोणालाही रिकाम्या हाताने परत पाठवणे यांचा समावेश आहे. सवाश्न महिला (सुवासिनी) घरी आल्यास तिला नक्कीच काही ना काही दान द्यावे. या नियमांचे पालन करून कोजागिरी पौर्णिमा 2025 चा पूर्ण लाभ घेता येईल.

पंचक योगात येणारी कोजागिरी पौर्णिमा २०२५

कोजागिरी पौर्णिमा 2025एका विशिष्ट खगोलीय स्थितीत येते आहे. पंचक योग ३ ऑक्टोबर रोजी रात्री ९:२८ वाजता सुरू झाला आहे आणि तो ७ ऑक्टोबर रोजी रात्री १:२८ वाजता संपेल. म्हणजेच, ही पौर्णिमा पंचक योगातच येते आहे. ज्योतिषशास्त्रात पंचक योगात काही शुभ कार्ये टाळण्याचा सल्ला दिला जातो. मात्र, पूजा-उपासना, दानधर्म यासारख्या धार्मिक कर्मकांडांवर याचा विशेष परिणाम होत नाही. तरीही, कोणतेही मोठे आणि नवे शुभ कार्य (जसे की गृहप्रवेश, लग्न इ.) या कालावधीत टाळणे चांगले. मुख्यतः, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 च्या पूजेचा शुभ मुहूर्त साधणे आणि भक्तीभावाने व्रत-पूजा करणे हेच महत्त्वाचे आहे.

भारतातील विविध प्रदेशातील साजरीकरण पद्धती

कोजागिरी पौर्णिमा 2025 हा सण भारतातील विविध प्रदेशात वेगवेगळ्या नावांने आणि पद्धतीने साजरा केला जातो. बंगालमध्ये याला ‘लोक्खी पूजा’ म्हणतात आणि येथे स्त्रिया उपवास करून चांदीच्या नाण्यांनी सजवलेल्या लक्ष्मीच्या मूर्तीची पूजा करतात. ओडिशामध्ये याला ‘कुमार पूर्णिमा’ म्हणतात आणि तेथे ती कुमार कन्यांचा सण म्हणून ओळखली जाते. गुजरात आणि महाराष्ट्रात मुख्यतः मसाला दूध आणि लक्ष्मी पूजेचा विशेष महत्त्व आहे. असे असले तरी, सर्वत्र सामायिक असलेला भाव म्हणजे देवी लक्ष्मीची कृपा मिळवणे आणि कुटुंबाचे कल्याण साधणे. म्हणून, कोजागिरी पौर्णिमा 2025 ही भारतीय एकात्मतेचा आणि वैविध्यातील एकतेचा एक अनन्यसाधारण उदाहरण आहे.

कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ साठी ५० शुभेच्छा

१.तुमच्या आयुष्यात येऊ द्या समृद्धी आणि सुखांचा सोहळा, शुभ कोजागिरी पौर्णिमा २०२५!
२.लक्ष्मीची कृपा तुमच्यावर सदैव राहो, कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ च्या हार्दिक शुभेच्छा!
३.चंद्राप्रमाणे तुमचे जीवन निर्मल आणि किरणमय होवो, शुभ कोजागिरी पौर्णिमा २०२५!
४.कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ तुम्हाला आनंद, शांती आणि समृद्धी आणो.
५.देवी लक्ष्मीचे आशीर्वाद तुमच्या घरावर राहोत, शुभ कोजागिरी पौर्णिमा २०२५!
६.या कोजागिरी पौर्णिमेने तुमच्या सर्व इच्छा पूर्ण होवोत.
७.धन, धान्य, आरोग्य आणि सुख यांनी तुमचे जीवन भरून जावो, कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ च्या शुभेच्छा!
८.तुमचे घर लक्ष्मीचे निवासस्थान बनेल, अशी मंगल कामना.
९.कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ च्या शुभ अवसरावर तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबियांना हार्दिक शुभेच्छा!
१०.सर्व दुःखे दूर होऊन तुमचे जीवन सुखसमृद्धीने भरून जावो.
११.देवी लक्ष्मी तुमच्या दारात आल्या आणि कायमच्या राहिल्या, असो ही प्रार्थना.
१२.चंद्राच्या किरणांप्रमाणे तुमचे जीवन प्रकाशमय होवो, शुभ कोजागिरी पौर्णिमा २०२५!
१३.तुमच्या जीवनात नेहमीच उत्सवाचे वातावरण राहो, कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ च्या शुभेच्छा!
१४.तुमच्या कुटुंबात सदैव एकता आणि प्रेम राहो.
१५.या पौर्णिमेने तुमच्या आयुष्यातील सर्व अंधार दूर होवोत.
१६.तुमच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होवोत, शुभ कोजागिरी पौर्णिमा २०२५!
१७.दरिद्रता दूर होऊन तुमचे घर संपत्तीने भरून जावो.
१८.आरोग्य आणि ऐश्वर्य यांनी तुमचे जीवन सुंदर बनेल.
१९.कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ तुमच्यासाठी आनंद आणि आशेचा दिवस ठरो.
२०.तुमच्या घरात सुख-शांतीचा कायम वास राहो.
२१.भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मी तुमचे रक्षण करोत.
२२.तुमचे कष्ट फळाला येऊन यशाची प्राप्ती व्हावी.
२३.नवीन आशा आणि नवीन उमेदीने जगण्याची प्रेरणा मिळो.
२४.तुमच्या व्यवसायात वृद्धी होऊन तो नवीन उंची गाठो.
२५.तुमच्या मनातील सर्व चिंता दूर होवोत.
२६.तुमचे नातेसंबंध मजबूत होवोत.
२७.तुमच्या घरात भक्तीचे वातावरण नांदो.
२८.सर्व विघ्नांचा नाश होवो आणि मंगलच होमंगल व्हावे.
२९.तुमच्या जीवनात अखंडित सुखाचा वास राहो.
३०.कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ तुमच्यासाठी शुभ आणि मंगलमय ठरो.
३१.तुमच्या हृदयात देवभक्तीची ज्योत नेहमी प्रज्वलित राहो.
३२.तुम्हाला सर्व सुख-सोयींची प्राप्ती होवो.
३३.तुमच्या आयुष्यातील हरएक अडचण दूर होवो.
३४.तुमचे स्वप्न साकार होवोत.
३५.तुमच्या कुटुंबात सद्भावना आणि आनंदाचे वातावरण राहो.
३६.तुमचे मन प्रसन्न आणि तन निरोगी राहो.
३७.तुमच्या जीवनात नेहमीच उत्साह आणि उमेद राहो.
३८.तुमच्या घरातून दारिद्र्य कायमचे दूर व्हावे.
३९.तुमच्या ऋणातून मुक्तता मिळावी.
४०.तुमच्या जीवनात शांती आणि समाधानाचा वास राहो.
४१.तुमच्या मित्रांसोबतचे नाते मजबूत होवो.
४२.तुमच्या विचारांत सकारात्मकता नांदो.
४३.तुमच्या कार्यात यश आणि कीर्ती मिळो.
४४.तुमच्या आयुष्यात नवनवीन संधी निर्माण होवोत.
४५.तुमचे आयुष्य दीर्घ आणि सुखमय होवो.
४६.तुमच्या घरात सणासारखे वातावरण राहो.
४७.तुमच्या भविष्यात उज्ज्वलता येवो.
४८.तुमच्या सर्व इष्टमित्रांना हा सण आनंददायी ठरो.
४९.तुमच्या जीवनातील हरएक क्षण सुखाचा अवसर बनेल.
५०.कोजागिरी पौर्णिमा २०२५ च्या या शुभ दिवशी, तुमचे जीवन सर्व दृष्टींनी समृद्ध होवो, अशी परमेश्वरच्या चरणी प्रार्थना!

डिस्क्लेमर : या लेखात दिलेली माहिती सामान्य ज्ञान आणि विविध स्रोतांवर आधारित आहे. ही माहिती पूर्णपणे अचूक आणि सत्य असेलच याची हमी नाही. कोणत्याही धार्मिक कृती किंवा उपवासापूर्वी संबंधित तज्ज्ञ किंवा आपल्या धार्मिक गुरूंचा सल्ला घेणे अत्यावश्यक आहे. लेखक आणि प्रकाशक या माहितीच्या वापरामुळे होणाऱ्या कोणत्याही परिणामासाठी जबाबदार नाहीत.