सोलापूर जिल्ह्याने अलिकडच्या काळात अतिवृष्टी आणि सीना नदीच्या पुराच्या स्वरूपात निसर्गाचा कोप अनुभवला आहे. या आपत्तीमुळे जिल्ह्यातील सात लाख चौसष्ठ हजार एकशे त्र्याहत्तर शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे. या संकटानंतर सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करण्यात आला आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या धान्याच्या नुकसानाबद्दल न्याय मिळावा यासाठी ही एक महत्त्वपूर्ण कारवाई आहे. सध्या, सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये नवीन आशेचा संचार झाला आहे.
भरपाई वितरणातील अडचणी
केंद्र आणि राज्य सरकारने बाधित शेतकऱ्यांसाठी ८६७ कोटी ३७ लाख रुपयांची मदत आणि रब्बी पिकांसाठी ६५२ कोटी रुपयांची तरतूद जाहीर केली असली तरी, सुमारे ६० टक्के शेतकरी अजूनही भरपाईची वाट पाहत आहेत. याचे मुख्य कारण म्हणजे ई-केवायसी नसणे, नावातील तफावत किंवा बॅंक खात्याच्या तपशिलातील चुका. शासनाने आधारकार्ड लिंक्ड खात्याऐवजी आता फार्मर आयडीची गरज घातली आहे, ज्यामुळे अनेक शेतकऱ्यांना अडचणीचा सामना करावा लागत आहे. अशा परिस्थितीत सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करणे गरजेचे ठरले आहे. या पोर्टलमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या भरपाईची प्रक्रिया सुलभ होईल.
नवीन पोर्टलची तरतूद
१३ ते २० नोव्हेंबर दरम्यान सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करण्यात आला आहे. हा पोर्टल शेतकऱ्यांसाठी एक द्वार म्हणून काम करेल, ज्याद्वारे ते त्यांची ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करू शकतील. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्याने शेतकऱ्यांना त्यांच्या जवळील ‘आपले सरकार’ सेवा केंद्रावर ही सेवा मिळू शकेल. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्याने शेतकऱ्यांची अडकलेली भरपाई रक्कम त्यांच्या बँक खात्यात जमा होऊ शकेल.
विशेष कॅम्प आणि मदत
जिल्हाधिकारी कार्यालयाने जिल्ह्यातील विविध भागात विशेष कॅम्प आयोजित करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या कॅम्पमध्ये शेतकऱ्यांना ई-केवायसी करण्यासाठी मदत केली जाईल. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्यामुळे या कॅम्पमध्ये शेतकऱ्यांना तांत्रिक मदत देखील उपलब्ध होईल. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करण्यात आल्याने शेतकऱ्यांना त्यांच्या घराजवळच या सेवा मिळू शकतील.
भरपाई प्रक्रियेचे तंत्रज्ञान
प्रशासनाने नुकसान भरपाईची यादी ऑनलाईन अपलोड केल्यानंतर प्रत्येक बाधित शेतकरी यासाठी ‘व्हीके’ क्रमांक मिळतो. हा क्रमांक मंडलनिहाय असतो. या क्रमांकाचा वापर करून शेतकऱ्यांनी सरकारी सेवा केंद्रावर (सीएससी) ई-केवायसी करणे गरजेचे असते. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्याने ही प्रक्रिया आता सोपी झाली आहे. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्याने शेतकऱ्यांना त्यांच्या घरापासून दूर न जाता स्थानिक सेवा केंद्रावर ही प्रक्रिया पूर्ण करता येईल.
आर्थिक तूट आणि परिणाम
अतिवृष्टी आणि पुरामुळे सोलापूर जिल्ह्यातील सात लाख ६४ हजारांहून अधिक शेतकऱ्यांची पिके नष्ट झाली आहेत. या शेतकऱ्यांसाठी तीन हेक्टरच्या मर्यादेत जिरायत पिकांसाठी साडेआठ हजार रुपये, बागायती पिकांसाठी १७ हजार ५०० रुपये आणि बहुवार्षिक पिकांसाठी २२ हजार ५०० रुपये भरपाई दिली जाणार आहे. सप्टेंबरमध्ये भरपाईसाठी जिल्ह्याला ८६७ कोटी ३७ लाख रुपये मंजूर झाले असून रब्बी पेरणी आणि बियाणांसाठी ६५२ कोटी रुपये दिले गेले. तरीही, चार लाख १५ हजार शेतकऱ्यांची ११०० कोटी रुपयांची भरपाई अडकलेली आहे. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्याने ही रक्कम शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचण्यास मदत होईल. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करण्याचा हा मुख्य हेतू आहे.
शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शन
बाधित शेतकऱ्यांनी लवकरात लवकर त्यांच्या जवळील ‘आपले सरकार’ सेवा केंद्राला भेट देऊन ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करावी. विविध जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्याने शेतकऱ्यांना त्यांच्या भरपाईची रक्कम मिळण्यासाठी होणाऱ्या विलंबात घट होईल. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्यामुळे शेतकरी समुदायाला आर्थिक स्थैर्य प्राप्त होण्यास मदत होईल.
सरकारी संवेदनशीलता आणि उत्तरदायित्व
शेतकऱ्यांच्या समस्येकडे सरकारचे लक्ष वेधून घेण्यात सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करणे ही एक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. ही पोर्टल केवळ तांत्रिक सोय नसून, शासनाच्या संवेदनशीलतेचे आणि शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठीच्या त्याच्या प्रतिबद्धतेचे प्रतीक बनली आहे. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्यामुळे प्रशासनाच्या कार्यक्षमतेवर आणि पारदर्शकतेवर चांगला प्रकाश पडतो. भविष्यात या तंत्रज्ञानाचा वापर इतर योजनांसाठी देखील केला जाऊ शकतो, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना होणाऱ्या अन्यायाचे प्रमाण कमी होईल आणि शासनाची सेवा त्यांच्यापर्यंत अधिक प्रभावीपणे पोहोचेल.
निष्कर्ष
विविध जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू करणे ही शासनाची शेतकऱ्यांप्रतीच्या जबाबदारीची पावती आहे. सोलापूर जिल्ह्यातील नुकसान भरपाईसाठी केवायसी पोर्टल सुरू झाल्याने शेतकऱ्यांना त्यांच्या हक्काच्या रकमेसाठी योग्य वाहतूक प्रणाली उपलब्ध झाली आहे. ही पावल शेतकऱ्यांना केवळ आर्थिकदृष्ट्या स्थिर करण्यासच नव्हे तर त्यांच्या विश्वासाची पुनर्प्राप्ती करण्यास देखील मदत करतील.