महाराष्ट्राच्या हृदयस्थानी वसलेल्या बुलढाणा जिल्ह्याच्या शेतकरी समुदायासाठी एक महत्त्वाची आणि आनंददायी बातमी आहे. केंद्र सरकारच्या पंतप्रधान पीकविमा योजनेअंतर्गत सन २०२४-२५ च्या खरीप हंगामासाठी बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर झाली असून ही रक्कम आता त्यांच्या खात्यात जमा होण्यास सुरुवात झाली आहे. नैसर्गिक आपत्ती, कीटकव्याधी किंवा अनियमित पावसामुळे झालेल्या नुकसानीची भरपाई म्हणून मिळणारी ही रक्कम शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी एक महत्त्वाची कडा ठरते. ही मंजुरी केवळ एक आकडेवारी नसून, हजारो कुटुंबांच्या जीवनाला होणारा आधार आहे. अशाप्रकारे, बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर झाल्याने शेतीक्षेत्रात नवीन आशेचा किरण निर्माण झाला आहे.
केंद्रीय कृषिमंत्र्यांच्या हस्तक्षेपाने मिळालेला न्याय
ही मंजुरी मिळवण्याचा मागचा प्रवास अगदी रोचक आहे. जिल्ह्यातील मोठ्या संख्येने शेतकरी विविध अडचणींमुळे पीकविमा योजनेच्या लाभापासून वंचित राहिले होते. ही समस्या लक्षात आल्यावर केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराजसिंह चव्हाण यांनी तातडीने यावर उपाय शोधण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी पीकविमा कंपनीच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांशी एक विशेष बैठक घेऊन सर्व अडचणी आणि प्रलंबित दाव्यांचा सखोल तपास केला. या बैठकीतच शेतकऱ्यांच्या नुकसानीची रक्कम थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्याचे ऐतिहासिक आदेश देण्यात आले. या हस्तक्षेपामुळेच बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर होणे शक्य झाले. मंत्र्यांच्या या वेगवान आणि परिणामकारक कृतीचे सर्वत्र कौतुक होत आहे.
जिल्ह्यासाठी एकूण मंजूर झालेली महत्त्वपूर्ण रक्कम
पंतप्रधान पीकविमा योजनेअंतर्गत बुलढाणा जिल्ह्यासाठी मंजूर झालेली एकूण रक्कम डोळ्यादेखत आहे. जिल्ह्यासाठी एकूण ६२८ कोटी ८० लाख ५१ हजार ५३९ रुपये इतकी प्रचंड भरपाई मंजूर करण्यात आली आहे. या रकमेचा लाभ जिल्ह्यातील सर्व १३ तालुक्यांमधील एकूण ४ लाख, ७६ हजार, ३९२ शेतकऱ्यांना मिळणार आहे. यापैकी अंदाजे ३३० कोटी ५४ लाख ८३ हजार ९२५ रुपयांची मदत यापूर्वीच जिल्ह्यातील सुमारे २ लाख २८ हजार ६३६ शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्यात आली आहे. उर्वरित रक्कम सुद्धा पावत्या होत आहेत. या संदर्भात, सध्या सप्टेंबर २०२५ मध्ये वाटपासाठी मंजूर झालेली बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर ही रक्कम अत्यंत महत्त्वाची ठरते.
सप्टेंबर २०२५ मधील वाटप प्रक्रिया आणि त्याचे महत्त्व
सध्या सर्वांचे लक्ष सप्टेंबर २०२५ या महिन्यावर केंद्रित आहे. कारण या महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यातच सुमारे १२७ कोटी ५० लाख २३ हजार ६८० रुपये शेतकऱ्यांच्या खात्यात प्रत्यक्ष जमा होण्याची शक्यता आहे. ही रक्कम मिळाल्याने शेतकरी आपल्या पुढच्या शेतीच्या हंगामाची योजना अधिक चांगल्या पद्धतीने आखू शकतील. विहीर, बियाणे, खत, इंधन यासारख्या मूलभूत गरजा भागवण्यासाठी हे निधी उपयोगी पडतील. शिवाय, ज्यांना यापूर्वी काही अडचणींमुळे भरपाई मिळाली नाही, अशा ८९,६२९ शेतकऱ्यांना या वेळी आर्थिक मदत मिळेल. अशा प्रकारे, बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर झाल्याने त्यांच्या आर्थिक आणि मानसिक समस्यांवर योग्य उपाय झाला आहे.
प्रलंबित दाव्यांवर होणारा पाठपुरावा
शासनाच्या या मोलाच्या सहकार्यात एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे अजूनही प्रलंबित असलेल्या दाव्यांवर लक्ष केंद्रित करणे. राज्य शासन आणि केंद्र शासन यांच्या सहकार्याने जिल्ह्यातील प्रलंबित दाव्यांच्या निकालासाठी सातत्याने पाठपुरावा चालू आहे. कृषिमंत्र्यांच्या देखरेखीखाली ही प्रक्रिया गतिमान ठेवण्यात आली आहे. अशी अपेक्षा आहे की, हे प्रकरणे लवकरच मंजूर होतील आणि त्यामुळे नुकसानभरपाईच्या एकूण रकमेत आणखीन वाढ होईल. याचा अंतिम फायदा बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनाच होणार आहे. या सर्व प्रयत्नांमुळे हे सुनिश्चित केले जात आहे की प्रत्येक पात्र शेतकरी योजनेच्या लाभांपासून वंचित राहू नये. म्हणूनच, बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर झाली तरीही प्रलंबित दाव्यांकडे दुर्लक्ष होणार नाही.
तालुकानिहाय वाटपाची तपशीलवार माहिती
या मोठ्या आर्थिक पॅकेजचे वाटप तालुकानिहाय कसे होत आहे, याची माहिती देखील महत्त्वाची आहे. चिखली तालुक्यातील २५,११० शेतकऱ्यांना ३७ कोटी १७ लाख ५९,८५६ रुपये, तर मेहकर तालुक्यातील २०,५८१ शेतकऱ्यांना २५ कोटी ८८ लाख रुपये मंजूर झाले आहेत. सिंदखेड राजा तालुक्यात ९,५१० शेतकऱ्यांना १७ कोटी ३४ लाख रुपयांची मदत रास्त होणार आहे. त्याचप्रमाणे, खामगाव तालुक्यातील ३,९४२ शेतकऱ्यांसाठी १० कोटी २१ लाख, नांदुरा तालुक्यातील ९,७०८ शेतकऱ्यांसाठी ८ कोटी ७७ लाख आणि लोणार तालुक्यातील ९,४१८ शेतकऱ्यांसाठी ७ कोटी २४ लाख रुपये मंजूर झाले आहेत. हे तपशील स्पष्टपणे दर्शवतात की बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर होणे हा एक विस्तृत आणि सुविचारित प्रक्रियेचा भाग आहे.
उर्वरित तालुक्यांमधील वाटप आणि शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शन
इतर तालुक्यांच्या संदर्भात पाहिले तर, बुलडाणा तालुक्यातील ३,६६८ शेतकऱ्यांना ६ कोटी ६५ लाख, मोताळा तालुक्यातील २,४९१ शेतकऱ्यांना ४ कोटी ७ हजार, देऊळगाव राजा तालुक्यातील २,५२० शेतकऱ्यांना २ कोटी ८५ लाख रुपये मंजूर झाले आहेत. जळगाव जामोद तालुक्यातील १,०८८ शेतकऱ्यांसाठी २ कोटी ५५ लाख, शेगाव तालुक्यातील ७५६ शेतकऱ्यांसाठी २ कोटी २७ लाख, संग्रामपूर तालुक्यातील ६१२ शेतकऱ्यांसाठी १ कोटी ९२ लाख तर मलकापूर तालुक्यातील २२५ शेतकऱ्यांसाठी ५९ लाख रुपयांची नुकसानभरपाई मंजूर करण्यात आली आहे. या सर्व तालुक्यांमध्ये बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर होण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची सूचना आणि भविष्यातील अपेक्षा
योजनेच्या संदर्भात कोणत्याही प्रकारची अडचण आढळल्यास शेतकऱ्यांनी तालुकास्तरीय पीकविमा कार्यालयाशी थेट संपर्क साधावा, असे आवाहन जिल्ह्याचे खासदार तथा केंद्रीय मंत्री प्रतापराव जाधव यांनी केले आहे. त्यांनी अशी देखील खात्री दिली आहे की सरकार शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी नेहमीच तत्पर आहे. भविष्यातही अशाच प्रकारच्या आर्थिक मदतीच्या योजना राबविण्यात येतील. शेतकऱ्यांनी फक्त योजनेचा अधिकृतपणे लाभ घेण्यासाठी आपले दावे अचूकपणे सादर करणे आवश्यक आहे. अशा प्रकारे, बुलढाणा जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना 127 कोटींची नुकसानभरपाई मंजूर झाल्याने भविष्यातील योजनांसाठीही एक सकारात्मक वातावरण निर्माण झाले आहे.
अखेरीस, ही मोठी आर्थिक मदत केवळ एक आकडा नसून, शेतकरी समुदायाच्या कष्ट आणि संघर्षाला दिले जाणारे सन्मान आहे. सरकारच्या या पाऊलामुळे शेतीक्षेत्राला नवीन चेहरा मिळेल आणि शेतकरी अधिक आत्मविश्वासाने पुढच्या हंगामासाठी तयार होतील.