बदलत्या हवामानाशी सहज सामंजस्य साधू शकणारे चिया हे पीक आता शेतकऱ्यांसाठी नवसंजीवनीसारखे ठरत आहे. वाशिम जिल्ह्यात गेल्या दोन वर्षांपासून या पिकाची लोकप्रियता झपाट्याने वाढत असून, अलीकडे बाजारभावात झालेल्या विक्रमी उसळीमुळे शेतकऱ्यांना अभूतपूर्व आर्थिक फायदा होत आहे. विशेषतः हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळाल्याने शेतकरी समुदायात उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. अनेक शेतकऱ्यांच्या मते, चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळणे हा एक ऐतिहासिक क्षण आहे ज्यामुळे त्यांना पर्यायी पिकांकडे वळण्यास प्रोत्साहन मिळत आहे.
बाजारभावातील उल्लेखनीय वाढ
वाशिम कृषी उत्पन्न बाजार समितीत नोंदवल्या गेलेल्या अलीकडील व्यवहारांनुसार, १ नोव्हेंबर रोजी तब्बल ३१० क्विंटल चियाची आवक नोंदवली गेली असून, दर प्रतिक्विंटल १८ हजार २०० ते २२ हजार २०१ रुपये इतका मिळाला आहे. केवळ पाच महिन्यांतच दरात सुमारे सात हजार रुपयांची वाढ झाल्याने शेतकऱ्यांमध्ये उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. मे २०२५ मध्ये चियाचा दर ११ हजार ७५० ते १४ हजार ३०० रुपये होता, तर नोव्हेंबर २०२५ मध्ये हा दर १८ हजार २०० ते २२ हजार २०१ रुपये पर्यंत पोहोचला आहे. ही दरवाढ शेतकऱ्यांसाठी एक सुवर्णसंधी ठरत आहे आणि चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळणे हे या पिकाच्या आर्थिक सक्षमतेचे प्रतीक बनले आहे. शेतकरी समुदायात सध्या हीच चर्चा आहे की चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळवणे किती शेतकऱ्यांना शक्य झाले आहे.
लागवड क्षेत्रात होणारी भरघोस वाढ
या दरवाढीमुळे आगामी रब्बी हंगामात चियाच्या लागवड क्षेत्रात सुमारे २५ टक्क्यांनी वाढ होण्याची शक्यता कृषी विभागाने वर्तवली आहे. कृषी विभागाच्या माहितीनुसार, यंदाच्या रब्बी हंगामात ३ हजार ६५० हेक्टर क्षेत्रावर चियाची लागवड होण्याची शक्यता आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत हे क्षेत्र जवळपास २५ टक्क्यांनी वाढणार आहे. कमी पाण्याची गरज, अल्प उत्पादन खर्च आणि अधिक बाजारमूल्य यामुळे अनेक शेतकरी पारंपरिक पिकांऐवजी चियाकडे वळत आहेत. जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी आरिफ शाह यांच्या म्हणण्यानुसार, “चिया हे बदलत्या हवामानात तग धरणारे आणि निर्यातक्षम मूल्य असलेले पीक आहे. योग्य वेळी पेरणी आणि सेंद्रिय पद्धतीचा अवलंब केल्यास हे पीक शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते.” अशा परिस्थितीत, चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळविण्याची शक्यता शेतकऱ्यांना अधिकाधिक क्षेत्रावर चिया लागवड करण्यास प्रवृत्त करत आहे. शेतकऱ्यांच्या मते, चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळणे हे त्यांच्या कष्टाचे फलित आहे.
शेतकरी चिया पेरणीसाठी सज्ज
ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर दरम्यान चिया पेरणीचा कालावधी असतो. सध्या शेतकरी बियाणे आणि खतांचा साठा करून पेरणीस सज्ज झाले आहेत. त्यामुळे आगामी काही दिवसांत जिल्हाभर चिया लागवड झपाट्याने सुरू होईल, अशी अपेक्षा आहे. अनेक शेतकऱ्यांनी आधीच चिया लागवडीसाठी बियाणे आणि सेंद्रिय खते खरेदी करून ठेवली आहेत. ते म्हणतात की जर चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळाला तर त्यांना इतर कोणत्याही पिकापेक्षा जास्त नफा होऊ शकतो. शेतकरी आता पारंपरिक पिकांपेक्षा चियाकडे अधिक लक्ष देत आहेत कारण चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळण्याची शक्यता त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित भविष्य देते.
हवामानाशी तग धरणारे व निर्यातक्षम पीक
चिया हे बदलत्या हवामानात तग धरणारे आणि निर्यातक्षम मूल्य असलेले पीक आहे. योग्य वेळी पेरणी आणि सेंद्रिय पद्धतीचा अवलंब केल्यास हे पीक शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते. जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी आरिफ शाह यांनी नमूद केले आहे की चिया पिकास कमी पाणी लागते आणि ते वेगवेगळ्या हवामानात वाढू शकते. हे पीक आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत मागणी असलेले आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना चांगला बाजारभाव मिळण्यास मदत होते. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील मागणीमुळे सुद्धा चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळणे शक्य झाले आहे. शेतकऱ्यांसाठी ही एक आशादायी बाब आहे की चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळवून ते आर्थिकदृष्ट्या सबल बनू शकतात.
पाच महिन्यांतील दरवाढीचे महत्त्व
मे २०२५ ते नोव्हेंबर २०२५ या कालावधीत चियाच्या दरात झालेली वाढ खूपच महत्त्वाची आहे. मे २०२५ मध्ये चियाचा दर ११ हजार ७५० ते १४ हजार ३०० रुपये होता, तर नोव्हेंबर २०२५ मध्ये हा दर १८ हजार २०० ते २२ हजार २०१ रुपये पर्यंत पोहोचला आहे. केवळ पाच महिन्यांत सुमारे सात हजार रुपयांपर्यंतची दरवाढ ही या पिकाच्या बाजारपेठेतील स्थिरतेचे आणि मागणीत वाढ होण्याचे द्योतक आहे. ही दरवाढ शेतकऱ्यांसाठी एक सुवर्णसंधी ठरत आहे आणि चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळण्याची शक्यता त्यांना अधिक प्रमाणात या पिकाची लागवड करण्यास प्रोत्साहन देते. शेतकऱ्यांच्या मते, चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव मिळविणे हे त्यांच्या कष्टाचे फलित आहे.
चिया पिकाचे भविष्य आणि संधी
चिया पिकाच्या भविष्यातील संधींबद्दल बोलताना कृषी तज्ञांचे मत आहे की, बदलत्या हवामानामुळे पारंपरिक पिकांना धोका निर्माण झाल्यामुळे चिया सारखी पर्यायी पिके शेतकऱ्यांसाठी अधिक फायदेशीर ठरू शकतात. कमी पाण्याची आवश्यकता, कमी काळजी आणि चांगला बाजारभाव यामुळे चिया पिक शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक स्थैर्य आणण्यास मदत करू शकते. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत या पिकाची वाढती मागणी लक्षात घेता, भविष्यातही या पिकाचा भाव स्थिर राहील अशी अपेक्षा आहे. जर चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव कायम राहिला तर शेतकरी आणि अधिक प्रमाणात या पिकाकडे वळतील. शेतकऱ्यांच्या आर्थिक भविष्यासाठी चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव ही एक सुवर्णसंधी ठरू शकते.
निष्कर्ष
चिया पिकाची वाढती लोकप्रियता आणि बाजारभावातील विक्रमी वाढ ही शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बाब आहे. कमी पाण्याची गरज, अल्प उत्पादन खर्च आणि अधिक बाजारमूल्य यामुळे अनेक शेतकरी पारंपरिक पिकांऐवजी चियाकडे वळत आहेत. वाशिम जिल्ह्यात गेल्या दोन वर्षांपासून या पिकाची लोकप्रियता झपाट्याने वाढत असून, सध्या बाजारभावात झालेल्या विक्रमी उसळीमुळे शेतकरी मालामाल झाले आहेत. या दरवाढीमुळे आगामी रब्बी हंगामात चियाच्या लागवड क्षेत्रात सुमारे २५ टक्क्यांनी वाढ होण्याची शक्यता कृषी विभागाने वर्तवली आहे. शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव ही एक मैलाची दगड ठरते. शेतकरी समुदायाच्या उत्साहवर्धक भविष्यासाठी चिया पिकाला प्रति क्विंटल २२ हजाराचा कमाल भाव हे एक सकारात्मक सूचक आहे.