दिव्यांग बांधवांच्या आर्थिक सबलतेकडे दृष्टी देणाऱ्या एका महत्त्वाच्या घोषणेने सर्वत्र आनंदाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. राज्य शासनाने दिव्यांग व्यक्तींसाठीच्या मासिक पेन्शन रकमेत लक्षणीय वाढ करून ती १५०० रुपयांवरून थेट २५०० रुपये केली आहे. ही सुमारे ६६% ची वाढ आहे, जी सरकारच्या दिव्यांगांप्रतीच्या संवेदनशीलतेचे दर्शन घडवते. या वाढीव पेन्शनचा पूर्ण लाभ मिळवण्यासाठी आता एक नवीन आणि महत्त्वाची अट जोडण्यात आली आहे. **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** करण्यात आले आहे, ज्यामुळे हा कार्ड प्रत्येक लाभार्थ्यासाठी अत्यावश्यक बनला आहे.
ही पेन्शन वाढ केवळ आर्थिक मदत नसून, दिव्यांग व्यक्तींच्या सक्षमीकरणाच्या दिशेने उचललेले एक मोठे पाऊल आहे. संजय गांधी निराधार योजना, श्रावण बाळ योजना आणि इतर राज्य-नियुक्त पेन्शन योजनांमधून हा लाभ दिला जाणार आहे. परंतु, या योजनांचा अखंडित लाभ घेण्याची एकच शर्त शासनाने निश्चित केली आहे. अलीकडील शासकीय निर्देशानुसार, **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** ठरवण्यात आले आहे. म्हणजेच, जुन्या पद्धतीने चालू राहिलेले पेन्शन खाते सुरू ठेवण्यासाठी सुद्धा हे कार्ड आता अपरिहार्य बनवले गेले आहे.
UDID कार्ड: फक्त एक ओळखपत्र नव्हे तर एक डिजिटल क्रांती
UDID म्हणजे Unique Disability ID हे एक अद्वितीय दिव्यांग ओळख क्रमांक आहे, जो एका विशिष्ट कार्डाच्या रूपात दिला जातो. सरकारने ही योजना केवळ एक फॉर्मॅलिटी म्हणून सुरू केलेली नाही. यामागे एक मोठे धोरण आणि दूरदृष्टी काम करत आहे. सर्व दिव्यांग नागरिकांचा डेटा एका मध्यवर्ती, एकसंध डेटाबेसमध्ये साठवला जावा यासाठी UDID कार्डची निर्मिती करण्यात आली आहे. हा सर्व डेटा एकत्रित केल्याने सरकारला योजनांचे नियोजन आणि अंमलबजावणी अधिक परिणामकारकपणे करता येते. म्हणूनच, **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** बनवणे हे एक तार्किक पाऊल ठरते.
घरबसल्या मोबाईलवरून UDID कार्ड डाउनलोड करण्याची प्रक्रिया
हे कार्ड केवळ डेटा गोळा करण्यापुरते मर्यादित नाही. यामुळे लाभार्थ्यांना मिळणाऱ्या सेवांची गुणवत्ता आणि गती या दोन्हीत प्रचंड सुधारणा होते. पेन्शन, भत्ते इत्यादी आर्थिक मदत थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्याची प्रक्रिया अधिक अचूक आणि जलद होते. कारण, UDID कार्डमध्ये लाभार्थ्याची व्यक्तिचित्रणे, अपंगत्वाच्या प्रकारची सविस्तर माहिती, वैद्यकीय प्रमाणपत्रे आणि संपर्क माहिती सर्व काही एकाच ठिकाणी उपलब्ध असते. हे सर्व फायदे लक्षात घेता, **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** करणे हे एक आधुनिक आणि प्रगत पाऊल आहे.
कोणासाठी आहे UDID कार्ड बंधनकारक?
हा नियम केवळ नवीन अर्जदारांसाठीच लागू नाही तर तो सर्व जुन्या लाभार्थ्यांनाही समाविष्ट करतो. ज्या सर्व दिव्यांग व्यक्ती राज्य शासनाच्या विविध कल्याणकारी योजनांखाली पेन्शन किंवा आर्थिक सहाय्य घेत आहेत, त्यांना आपले UDID कार्ड संबंधित विभागात नोंदवणे बंधनकारक झाले आहे. या योजनांमध्ये संजय गांधी निराधार योजना, स्वावलंबन योजना, श्रावण बाळ योजना यांचा समावेश आहे. शिवाय, राज्यात चालू असलेल्या इतर सर्व प्रकारच्या पेन्शन आणि सहाय्य योजनांसाठी सुद्धा हाच नियम लागू आहे.
म्हणजेच, जर तुम्ही यापैकी कोणत्याही योजनेखाली लाभार्थी आहात, तर तुमचे पेन्शन सुरू राहण्याची शर्त आता UDID कार्डशी जोडली गेली आहे. हे स्पष्ट करून दिले जाते की, **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** आहे आणि तो नोंदवणे प्रत्येक लाभार्थ्याची जबाबदारी ठरली आहे. ज्यांनी अद्याप हे कार्ड बनवलेले नाही, त्यांनी ते अधिकृत वेबसाईट वरून तातडीने मिळवावे.
महत्त्वाची मुदत आणि उशीराचे परिणाम
जिल्हा प्रशासनाने या संदर्भात एक महत्त्वाची मुदत निश्चित केली होती. सुरुवातीला १५ सप्टेंबर २०२४ ही अंतिम तारीख जाहीर करण्यात आली होती, ज्याआधी सर्व लाभार्थ्यांनी आपले UDID कार्ड संबंधित कार्यालयात सादर करावे अशी अपेक्षा होती. तथापि, हे लक्षात घेणे आवश्यक आहे की स्थानिक प्रशासनाला परिस्थितीनुसार ही तारीख पुढे ढकलण्याचा किंवा बदलण्याचा अधिकार आहे. त्यामुळे, लाभार्थ्यांनी आपल्या जिल्ह्याच्या सामाजिक न्याय कार्यालयातून अद्ययावत माहिती घेणे गरजेचे आहे. दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य असल्यामुळे लवकरात लवकर हे कार्ड मिळविणे क्रमप्राप्त आहे.
जर एखाद्या लाभार्थ्याने ही मुदत ओलांडली आणि UDID कार्ड नोंदवले नाही, तर त्याचे दुष्परिणाम गंभीर असू शकतात. प्रशासनाने स्पष्टपणे सांगितले आहे की निर्धारित मुदतीनंतर UDID कार्ड नोंदवले नसल्यास, त्या लाभार्थ्याचे पेन्शन खाते तात्पुरते थांबविण्यात येऊ शकते. याचा अर्थ असा की, पुढील महिन्यांपासून पेन्शन मिळणे बंद होऊ शकते. अशाप्रकारे, **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** नसल्यास, त्यांना आर्थिक त्रास सहन करावे लागू शकतात.
UDID कार्ड मिळवण्याची सोपी प्रक्रिया
या वाढीव पेन्शनचा पूर्ण लाभ मिळवण्यासाठी आता एक नवीन आणि महत्त्वाची अट जोडण्यात आली आहे. **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** करण्यात UDID कार्ड मिळवण्याची प्रक्रिया अगदी सोपी आणि सोयीस्कर बनवण्यात आली आहे. लाभार्थ्यांसाठी दोन मुख्य मार्ग उपलब्ध आहेत. पहिला मार्ग म्हणजे ऑनलाइन अर्ज. दिव्यांग व्यक्ती किंवा त्यांच्या कुटुंबियांनी udid.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळावर विजिट करून अर्ज भरता येतो. या पोर्टलवर सर्व आवश्यक सूचना उपलब्ध आहेत.
दुसरा मार्ग म्हणजे ऑफलाइन अर्ज. जर ऑनलाइन अर्ज करणे कठीण वाटत असेल, तर प्रत्येक तालुक्यातील सामाजिक न्याय कार्यालयात मदत केंद्रे स्थापन करण्यात आली आहेत. या केंद्रांवर कर्मचारी उपस्थित असतात, जे अर्ज भरण्यापासून ते दस्तऐवज जमा करण्यापर्यंत सर्व प्रक्रियेत मदत करतात. अर्जासोबत अपंगत्वाचे प्रमाणपत्र, रहिवासी दाखला, पासपोर्ट आकाराचे फोटो आणि वैद्यकीय तपासणीच्या नोंदी सादर कराव्या लागतात. ही संपूर्ण प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर कार्ड तयार होते आणि लाभार्थ्याला देण्यात येते.
जिल्हा प्रशासनाचे आवाहन आणि पुढील मार्ग
जिल्हा प्रशासनाने सर्व लाभार्थ्यांना तातडीने UDID कार्ड तयार करून ते आपल्या पेन्शन खात्याशी जोडण्याचे आवाहन केले आहे. प्रशासनाचा हेतु स्पष्ट आहे – एक अचूक आणि पारदर्शक यंत्रणेद्वारे सर्व पात्र दिव्यांगांपर्यंत लाभ पोहोचवणे. लाभार्थ्यांना कोणत्याही प्रकारची अडचण आल्यास, तलाठी, ग्रामपंचायत कार्यालय, मंडळ अधिकारी किंवा महसूल विभागाच्या कर्मचाऱ्यांशी संपर्क साधण्याचे सुचवले जाते.या वाढीव पेन्शनचा पूर्ण लाभ मिळवण्यासाठी आता एक नवीन आणि महत्त्वाची अट जोडण्यात आली आहे. **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** करण्यात आल्यामुळे ही कार्ड काढून घेणे गरजेचे आहे.
सारांशतः, दिव्यांग नागरिकांसाठी ही पेन्शन वाढ एक सुवर्णसंधी आहे, परंतु तिचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड ही एक गुरुकिल्ली बनली आहे. **दिव्यांगांना वाढीव पेन्शनचा लाभ घेण्यासाठी UDID कार्ड अनिवार्य** केल्यामुळे, प्रत्येक लाभार्थ्याने ही प्रक्रिया गंभीरतेने घेणे आवश्यक आहे. कार्ड नसल्यास पेन्शन बंद होण्याची शक्यता लक्षात घेता, वेळेची किंमत समजून लवकरात लवकर हे पाऊल उचलले पाहिजे. अशाप्रकारे, UDID कार्ड केवळ एक कागद नसून, दिव्यांग व्यक्तीच्या सन्मानजनक आयुष्याची हमी बनते.