लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ (ladaki bahin scheme ekyc extension)
महाराष्ट्र राज्यातील महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवण्यासाठी आणि त्यांच्या शिक्षणास प्रोत्साहन देण्यासाठी ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजना’ ही एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत विद्यार्थिनींना आर्थिक साहाय्य प्रदान केले जाते. तथापि, योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ई-केवायसी (ladaki bahin scheme ekyc extension) प्रक्रिया पूर्ण करणे अनिवार्य आहे. अलीकडेच, या प्रक्रियेस अनेक अडचणींचा सामना करावा लागला आहे, ज्यामुळे शासनाने एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ देण्यात आली आहे, ज्यामुळे सर्व पात्र महिलांना अधिक वेळ मिळेल.
केवायसी मुदत वाढीमागील सरकारी भूमिका
राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस, उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांच्या सूचना आणि मार्गदर्शनाखाली हा महत्त्वाचा निर्णय घेण्यात आला. अलीकडे काही जिल्ह्यांमध्ये आलेल्या नैसर्गिक आपत्ती आणि ई-केवायसी प्रक्रियेदरम्यान महिलांना येणाऱ्या अडचणी लक्षात घेता ही मुदत वाढवणे आवश्यक ठरले होते. याआधी १८ नोव्हेंबर २०२५ ही अंतिम मुदत होती. पण आता, राज्य सरकारने ही मुदत ३१ डिसेंबर २०२५ पर्यंत वाढवली आहे. महिला आणि बाल विकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी ही माहिती जाहीर करून सर्व पात्र महिलांना नवीन मुदतीपर्यंत आपली ई-केवायसी पूर्ण करण्याचे आवाहन केले आहे. या निर्णयामुळे लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ झाल्याने हजारो महिलांना मोलाची मदत झाली आहे.
ई-केवायसी प्रक्रियेतील अडचणी आणि सरकारी उपाययोजना
ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करताना अनेक महिलांना तांत्रिक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. ही प्रक्रिया दोन-स्टेप ओटीपी (वन-टाइम पासवर्ड) वर अवलंबून आहे. प्रथम, महिलेच्या आधारकार्डशी लिंक असलेल्या मोबाईल नंबरवर एक ओटीपी येतो. त्यानंतर, तिच्या वडिलांच्या किंवा पतीच्या आधारकार्डशी लिंक असलेल्या मोबाईल नंबरवर दुसरा ओटीपी येतो. या दुसऱ्या ओटीपीमुळेच मोठ्या प्रमाणावर समस्या निर्माण झाल्या आहेत. अनेक महिलांना त्यांच्या वडिलांच्या किंवा पतीच्या मोबाईल नंबरवर ओटीपी प्राप्त होत नसल्याचे दिसून आले. काही प्रकरणांमध्ये तो नंबर अद्ययावत नसतो, तर काही ठिकाणी तो नंबरच उपलब्ध नसतो. या सर्व अडचणी दूर करण्यासाठी लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ ladki bahin scheme ekyc extension) देणे अपरिहार्य ठरले.
नैसर्गिक आपत्ती आणि वैयक्तिक संकटांमुळे येणाऱ्या अडचणी
अलीकडच्या नैसर्गिक आपत्तीमुळे राज्यातील अनेक कुटुंबे प्रचंड संकटात सापडली आहेत. अनेक महिलांचे पती किंवा वडील या आपत्तीत वारले आहेत. अशा परिस्थितीत, मृत व्यक्तीच्या आधारकार्डशी लिंक असलेल्या मोबाईल नंबरवर ओटीपी प्राप्त करणे शक्यच नाही. तसेच, ज्या महिला घटस्फोटित आहेत किंवा ज्यांचे वडील हयात नाहीत, अशा महिलांसाठीही ही प्रक्रिया अडचणीची ठरत होती. या सर्व गंभीर समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी सरकारने दोन टप्प्यात काम केले. प्रथम, त्यांनी या विशिष्ट गटातील महिलांसाठी पर्यायी प्रक्रिया जाहीर केली आणि दुसरे म्हणजे, सर्वसाधारणपणे लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ करून सर्वांना सोयीस्कर वेळ दिला.
विशेष परिस्थितींसाठी सरकारचे मार्गदर्शन तत्त्वे
अशा जटिल परिस्थितीतील महिलांसाठी सरकारने काही विशेष मार्गदर्शन तत्त्वे जारी केली आहेत. ज्या महिलांचे पती किंवा वडील वारले आहेत, त्यांनी स्वतःची ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करून संबंधित व्यक्तीचे मृत्यू प्रमाणपत्र सबमिट करणे आवश्यक आहे. त्याचप्रमाणे, घटस्फोटित महिलांनी घटस्फोट प्रमाणपत्र किंवा संबंधित न्यायालयीन आदेशाची सत्यप्रत सादर करावयाची आहे. हे सर्व दस्तऐवज सादर करून, अशा महिला देखील योजनेचा लाभ घेऊ शकतात. या सर्व तपशिलांवर प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी मुदत वाढवणे गरजेचे होते. म्हणूनच, लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ हा एक व्यावहारिक आणि करुणेचा निर्णय ठरला आहे.
सरकारची समावेशकतेची भूमिका आणि भविष्यातील दिशा
या संपूर्ण प्रकरणात सरकारची भूमिका स्पष्टपणे समावेशकतेची दर्शवते. शासनाचा मुख्य हेतू हा आहे की कोणतीही पात्र महिला तांत्रिक, प्रशासकीय किंवा अपरिहार्य कारणांमुळे योजनेच्या लाभापासून वंचित राहू नये. माननीय मुख्यमंत्री आणि दोन्ही उपमुख्यमंत्र्यांच्या मार्गदर्शनाखाली घेतलेला हा निर्णय महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक सुस्पष्ट पाऊल आहे. तांत्रिक अडचणी दूर करण्यासाठी सतत प्रयत्न चालू आहेत आणि भविष्यात ही प्रक्रिया आणखी सोपी केली जाईल अशी अपेक्षा आहे. सध्या, लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ यामुळे महिलांना मिळालेला अतिरिक्त वेळ हाच या प्रयत्नांचा केंद्रबिंदू आहे.
निष्कर्ष: एक आशेचा किरण
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजना ही केवळ आर्थिक मदत नसून, महिलांना समाजात सन्मानाने जगण्याची संधी देणारी योजना आहे. ई-केवायसी प्रक्रियेस येणाऱ्या अडचणी आणि त्यावर सरकारने घेतलेला झटपट निर्णय हे दर्शवते की, लाभार्थ्यांचे हित सर्वोपरी आहे. ३१ डिसेंबर २०२५ पर्यंतची विस्तारित मुदत ही अनेक महिला आणि मुलींच्या भविष्यासाठी एक आशेचा किरण आहे. अशा प्रकारे, लाडकी बहिण योजना केवायसी साठी मुदतवाढ ही केवळ एक तारीख नाही, तर प्रत्येक पाठीराखा बहीणला मिळणारा एक नवीन संधी आहे. सर्व लाभार्थींनी ही संधी चांगल्याप्रकारे वापरावी, अशी अपेक्षा सरकारकडून केली जात आहे.
