गुजरातमधील कच्छ जिल्ह्याने पुन्हा एकदा आपल्या अद्वितीय वैशिष्ट्यांद्वारे राष्ट्रीय वार्तांमध्ये स्थान निर्माण केले आहे. लखपत तालुक्यातील सँड्रो गावात एका म्हशीची अभूतपूर्व किंमतीत विक्री झाली आहे – ती किंमत आहे कोणत्याही कल्पनेपलीकडची **१४.१ लाख रुपये**! ही विक्री केवळ एक व्यवहार नसून, गुजरातमधील दुग्ध व्यवसाय आणि विशेषतः बन्नी जातीच्या म्हशींच्या मूल्याचे एक महत्त्वाचे प्रतीक बनली आहे. **चौदा लाखाची म्हैस** या बातमीने गावागावात चर्चेला उधाण दिले आहे. गुजरातमध्ये इतक्या उच्च किमतीत म्हशीची विक्री हे पहिल्यांदाच घडलेले प्रकरण मानले जात आहे, ज्यामुळे **चौदा लाखाची म्हैस** हेच तिचे ओळखचिन्ह बनले आहे.
सँड्रो गावातील अलौकिक दुग्धस्रोत
ही अद्भुत विक्री कच्छ जिल्ह्यातील लखपत तालुक्यात वसलेल्या सँड्रो गावाशी निगडित आहे. या गावातील एका पारंपरिक पशुपालक कुटुंबाने खऱ्या बन्नी जातीची ही म्हैस विकली. **चौदा लाखाची म्हैस** ही केवळ तिच्या किमतीमुळेच नव्हे, तर तिच्या अविश्वसनीय उत्पादनक्षमतेमुळेही सर्वांच्या नजरेत भरली आहे. ही म्हैस दररोज सरासरी **२७ लिटर** दूध देते, हे प्रमाण सामान्य म्हशींपेक्षा खूपच जास्त आहे. तिची जाड, नेटकी वाकलेली शिंगे, आकर्षक काळा रंग आणि निरोगी, बलवान शरीरयष्टी ही तिची ओळखचिन्हे आहेत, ज्यामुळे **चौदा लाखाची म्हैस** खरोखरच दुर्मीळ समजली जाते.
भुजच्या पशुपालकांचा मोठा बोलीविजय
या अमूल्य प्राण्याची खरेदी कोणी केली? या प्रश्नाचे उत्तर देणारे नाव आहे भुज जवळच्या सेरवा गावातील पशुपालक शेरूभाई भालू. त्यांनीच ही खास बन्नी जातीची म्हैस **१४.१ लाख रुपये** देऊन खरेदी केली आहे. विक्रेते गाजीभाई हे सँड्रो गावातीलच आहेत, जे पिढ्यानपिढ्या पशुपालनाशी निगडित असलेल्या कुटुंबातून आले आहेत. सध्या त्यांच्या फार्मवर सुमारे ८० म्हशी आहेत, ज्यामुळे ते दररोज साधारणपणे ३०० लिटर दूध उत्पादन करतात. शेरूभाई भालूंनी **चौदा लाखाची म्हैस** खरेदी करून केवळ एक उच्च उत्पादन क्षमतेचा स्रोत मिळवला नाही, तर दुग्धव्यवसायातील गुंतवणुकीचे एक महत्त्वाचे प्रतीकही उभे केले आहे.
बन्नी जात: कच्छच्या वाळवंटाची शान
**चौदा लाखाची म्हैस** ही खऱ्या बन्नी जातीची असल्याने तिच्या यशोगाथेमुळे या जातीचेच विशेष महत्त्व पुन्हा एकदा प्रकाशझोतात आले आहे. बन्नी जातीच्या म्हशी भारतातील, विशेषतः गुजरातमधील कच्छ प्रदेशातील, सर्वात उत्कृष्ट आणि दुर्मिळ जातींपैकी एक मानल्या जातात. त्यांच्या उत्कृष्ट दूध देण्याच्या क्षमतेबरोबरच, त्यांचे आकर्षक रूप, उंच व सडपातळ शरीररचना आणि सभ्य स्वभाव यासाठी त्या प्रसिद्ध आहेत. तर्नेटर सारख्या प्रतिष्ठित पशु जत्रांमध्ये बन्नी जातीच्या म्हशींनी नेहमीच प्रथम पारितोषिके मिळवली आहेत. सामान्यतः कच्छमध्ये बन्नी म्हशींच्या सौद्यांची किंमत ५ ते ७ लाख रुपयांपर्यंत असते. मात्र, **चौदा लाखाची म्हैस** या जातीच्या म्हशींचे अप्रतिम मूल्य आणि त्यांच्याकडून दुग्धव्यवसायाला मिळणारा आर्थिक फायदा यावर भरपूर प्रकाश टाकते.
पंतप्रधानांचेही कौतुक असलेली जात
बन्नी जातीच्या म्हशींचे विशेष महत्त्व केवळ स्थानिक पातळीवरच नाही, तर राष्ट्रीय पातळीवरही मान्यताप्राप्त आहे. सप्टेंबर २०२२ मध्ये भरलेल्या आंतरराष्ट्रीय दुग्ध परिषदेत (International Dairy Federation Summit) भारताचे माननीय पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बन्नी जातीच्या म्हशींचे विशेष कौतुक केले होते. त्यांनी या जातीच्या अतिशय कठीण हवामानाच्या परिस्थितीतही टिकून राहण्याच्या अद्भुत क्षमतेवर भर दिला होता. हे कौतुक केवळ पंतप्रधानांच्या माहितीवर आधारित नसून, बन्नी जातीच्या म्हशींच्या खऱ्या सामर्थ्याचे प्रतिबिंब आहे. **चौदा लाखाची म्हैस** हे केवळ एक आकडा नसून, या सहनशील जातीच्या आर्थिक क्षमतेचे एक ठोस उदाहरण आहे.
दुग्धव्यवसायाचे सोने: बन्नी म्हशीचे फायदे
तज्ञांच्या मतानुसार, सध्या गुजरातमध्ये बन्नी जातीच्या म्हशींची संख्या ५ लाखांहून अधिक आहे आणि ती दुग्धव्यवसायासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरू शकते. या जातीचे अनेक गुणधर्म तिला व्यावसायिक पातळीवर पसंतीचा पर्याय बनवतात. सर्वप्रथम, बन्नी म्हशी देत असलेले दूध उच्च दर्जाचे असते, ज्यामुळे ते बाजारात चांगल्या किमतीत विकता येते. दुसरे म्हणजे, ही जात कमी देखभालीची आहे; सामान्य काळजी घेतल्यास ती चांगली राहते. तिसरे, बन्नी म्हशीमध्ये कठीण परिस्थितीतही टिकून राहण्याची आणि अन्नाच्या शोधात लांब अंतर चालत जाण्याची उल्लेखनीय क्षमता असते. चौथे, ती अत्यंत उष्ण तापमानापासून ते थंडीपर्यंतचे हवामान सहन करू शकते. पाचवे, कच्छच्या वाळवंटी, कमी हिरवळीच्या भागातही ती चांगले दूध उत्पादन देण्यास सक्षम आहे. हे सर्व गुण बन्नी जात ही दुग्धव्यवसायासाठी एक स्थिर आणि फायदेशीर गुंतवणूक बनवतात. **चौदा लाखाची म्हैस** सारखे प्रकरण या फायद्यांचेच प्रकटीकरण आहे.
भविष्यातील संधी: डिजिटल मार्ग आणि पशु मेळे
बन्नी म्हशींची खरेदी-विक्री आणि त्यांचे प्रदर्शन करण्यासाठी आता अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत. गुजरातमध्ये, विशेषतः कच्छमध्ये, नियमितपणे पशु मेळे भरवले जातात. या मेळ्यांना केवळ सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व नसून, ते उत्कृष्ट जनावरांची ओळख करून देणारे आणि त्यांच्यासाठी योग्य किंमत निश्चित करणारे महत्त्वाचे व्यावसायिक मंच आहेत. याशिवाय, आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या युगात, ‘अॅनिमल अॅप’ सारख्या डिजिटल प्लॅटफॉर्म्सद्वारेही आता जनावरांची खरेदी-विक्री सुलभतेने केली जाऊ शकते. या प्लॅटफॉर्म्समुळे पशुपालकांना दूरवरच्या खरेदीदारांपर्यंत पोहोचणे शक्य होते, ज्यामुळे **चौदा लाखाची म्हैस** सारखे सौदे अधिक सुलभ होत आहेत. हे प्लॅटफॉर्म्स केवळ व्यवहार सोपे करत नाहीत, तर उच्च दर्जाच्या जनावरांच्या किमतीही चांगल्या मिळण्यास मदत करतात.
**चौदा लाखाची म्हैस** ही घटना केवळ एक रेकॉर्ड विक्री नाही. ती गुजरातमधील, विशेषतः कच्छमधील, समृद्ध पशुपालन परंपरा, बन्नी जातीच्या म्हशींच्या अद्वितीय गुणवत्ता आणि दुग्धव्यवसायाच्या भवितव्यातील आशेचे प्रतीक आहे. ही विक्री सांगते की उत्तम प्रजाती, उत्तम काळजी आणि उत्तम व्यवस्थापन यामुळे पशुपालन हा केवळ जीवनावश्यक व्यवसाय न राहता, एक आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर आणि गौरवास्पद उपक्रमही बनू शकतो. कच्छच्या वाळवंटातून उदयाला आलेली ही **चौदा लाखाची म्हैस** भारतीय शेती आणि पशुपालन क्षेत्रातील नवीन शक्यतांची साक्ष देणारी एक जीवंत मिसाल बनली आहे.