केंद्र शासनाच्या किमान आधारभूत योजनेअंतर्गत सन 2025-26 या आर्थिक वर्षासाठी सोयाबीन, मूग व उडिद या पिकांसाठी किमान आधारभूत दर निश्चित करण्यात आले आहेत. या योजनेचा फायदा नांदेड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना मिळावा यासाठी विविध उपाययोजना करण्यात आल्या आहेत. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे या योजनेची अंमलबजावणी करणारी प्रमुख सोयाबीन खरेदी ठिकाणे ठरली आहेत. शेतकऱ्यांना या केंद्रांवर त्यांचा माल विकण्यासाठी प्राधान्य दिले जाते.
नोंदणी प्रक्रिया व आवश्यक कागदपत्रे
नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे वापरण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रथम नोंदणी करावी लागेल. जिल्हाधिकारी राहुल कर्डिले व जिल्हा उपनिबंधक सहकारी संस्था शाहूराज हिरे यांनी शेतकऱ्यांना ई-पीक पाहणी वरील नोंद, 7/12, आधारकार्ड, आधारलिंक बँक खाते इत्यादी आवश्यक कागदपत्रे घेऊन त्यांच्या गावाजवळील नाफेडच्या नजीकच्या खरेदी केंद्रावर जाऊन नोंदणी करून घेण्याचे आवाहन केले आहे. NAFED ई-समृध्दी या मोबाईल ॲपद्वारे स्व-नोंदणी करण्याची सोय देखील उपलब्ध करून दिली आहे. ही डिजिटल सोय विशेषतः तरुण शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त ठरते.
दर्जाविषयक तरतुदी व शेतकऱ्यांची जबाबदारी
नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे फक्त एफएक्यु (FAQ – Fair Average Quality) दर्जाचाच शेतमाल खरेदी करतील. यासाठी शेतकऱ्यांना विशेष दक्षता घेणे आवश्यक आहे. खरेदीसाठी एसएमएस प्राप्त झाल्यानंतर शेतकऱ्यांनी त्यांचा माल स्वच्छ करून व चाळणी करूनच खरेदी केंद्रावर आणण्याची तयारी करावी. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे दर्जाचे निकष काटेकोरपणे पाळतात, म्हणून उच्च दर्जाचा माल आणल्यास शेतकऱ्यांना चांगले भाव मिळू शकतात. ही योजना शेतमालाचा दर्जा सुधारण्यास प्रोत्साहन देणारी आहे.
राज्यातील खरेदी प्रमाण व संस्थात्मक सहभाग
राज्यात एकूण 18.50 लाख मेट्रिक टन सोयाबीन, 33 हजार मेट्रिक टन मूग व 3.25 लाख मेट्रिक टन उडीद खरेदीसाठी मंजुरी देण्यात आली आहे. नांदेड जिल्ह्यात नाफेडमार्फत सोयाबीन खरेदी होणार असून महाराष्ट्र राज्य सहकारी पणन महासंघ मुंबई (DMO), विदर्भ सहकारी पणन महासंघ नागपूर (VCMF) व महाराष्ट्र राज्य कृषि पणन मंडळ पुणे (MSAMB) या संस्थांमार्फत एकूण 33 खरेदी केंद्रांना मान्यता देण्यात आली आहे. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे या प्रमुख संस्थांच्या मार्गदर्शनाखाली कार्यरत आहेत.
नांदेड जिल्ह्यातील प्रमुख खरेदी केंद्रांची यादी
नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे विविध तालुक्यांमध्ये पसरली आहेत. महाराष्ट्र राज्य सहकारी पणन महासंघ मुंबई (DMO) अंतर्गत नांदेड जिल्हा फळे व भाजीपाला सहकारी खरेदी विक्री संस्थेचे केंद्र अर्धापूर येथे आहे. तालुका सहकारी खरेदी विक्री संघ, मुखेडचे केंद्र मुखेड येथे तर तालुका सहकारी खरेदी विक्री संघ, हदगावचे केंद्र हदगाव येथे कार्यरत आहे. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे शेतकऱ्यांसाठी सोयीस्कर अशी ठिकाणी निर्माण करण्यात आली आहेत.
अतिरिक्त खरेदी केंद्रांची माहिती
नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे या यादीत आणखी समाविष्ट आहेत. तालुका सहकारी खरेदी विक्री संघ, बिलोलीचे केंद्र कासराळी येथे आहे. पंडित दिनदयाळ अभिनव सहकारी संस्था, देगलूरचे केंद्र देगलूर येथे तर तालुका सहकारी खरेदी विक्री संघ, लोहाचे केंद्र लोहा येथे कार्यरत आहे. किनवट तालुका कृषिमाल प्रक्रिया सहकारी संस्थेचे केंद्र गणेशपुर येथे असून अष्टविनायक सहकारी संस्था, हदगावचे केंद्र मानवाडी फाटा येथे आहे. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे शेतकऱ्यांच्या अधिकाधिक जवळ नेण्याचा प्रयत्न स्पष्टपणे दिसतो.
इतर महत्त्वाची खरेदी केंद्रे
नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे या सूचीत कुंडलवाडी विविध कार्यकारी सेवा सहकारी संस्थेचे केंद्र कुंडलवाडी येथे समाविष्ट आहे. बळीराम पाटील फळे व भाजीपाला प्रक्रीया सहकारी संस्था, मुखेडचे केंद्र बेरली खुर्द येथे तर मुखेड फळे व भाजीपाला उत्पादक सहकारी संस्थेचे केंद्र उमरदरी येथे आहे. जय महाराष्ट्र शेतीमाल खरेदी विक्री सहकारी संस्था, नांदेडचे केंद्र कौठा येथे तर स्वामी विवेकानंद अभिनव सहकारी संस्था मर्यादितचे केंद्र शेळगाव थडी येथे कार्यरत आहे. महात्मा बसवेश्वर ग्रामीण विकास मंडळ, बाबशेटवाडी मुखेडचे केंद्र मुक्रामाबाद येथे आहे. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे सर्वशेवटी शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठीच समर्पित आहेत.
शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शन व शेवटचे शब्द
नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे शेतकऱ्यांना त्यांच्या मालाला योग्य भाव मिळवून देण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावत आहेत. शेतकऱ्यांनी वेळेत नोंदणी करून आपला माल उच्च दर्जाचा बनवण्याचा प्रयत्न करावा. नांदेड जिल्ह्यातील सोयाबीन खरेदी केंद्रे या केवळ माल खरेदी करण्याची ठिकाणे नसून शेतकरी समृद्धीचे केंद्रबिंदू आहेत. केंद्र शासनाच्या या महत्त्वाकांक्षी योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य प्राप्त होण्यास मदत होईल अशी अपेक्षा आहे. तर मित्रांनो अशाच महत्वपूर्ण माहितीसाठी कामाची बातमी या वेबसाइटला रोज भेट द्या म्हणजे शेती विषयक ताजे अपडेट्स तुम्हाला मिळत राहतील अन् नवनवीन सरकारी योजनांची सुद्धा माहिती मिळण्यास मदत होईल.